Tín hiệu vui cho môn võ Gò Công huyền thoại hồi sinh

Theo tài liệu tham khảo từ website “Võ công Việt”, ở Gò Công có hệ phái Lâm Sơn phát nguồn từ lực lượng kháng chiến chống Pháp của người Anh hùng dân tộc Trương Định. Phong trào khởi nghĩa yêu nước này là nền tảng ra đời của hệ phái võ Gò Công đã trở thành huyền thoại với những võ sư cùng các thế võ hiểm hóc, độc đáo, từng làm các hệ phái võ trong và ngoài nước kiêng dè.

Võ sĩ Trần Bình Long (giữa) nhận Cúp Vô địch.

Một thời vang bóng

Trải qua nhiều thế hệ truyền nhân, hệ phái võ Lâm Sơn đã phân thành nhiều chi phái khác nhau, trong đó có hệ phái võ Triệu Tử Long (hay còn gọi là võ Gò Công). Sư tổ của hệ phái võ này là Võ sư Triệu Tử Long (tên thật là Phạm Văn Chí, còn gọi là ông Quản Chí, mất vào năm 1972).

Tương truyền, ông là người đi học võ từ một nghĩa quân của Trương Định đã về mai danh, ẩn tích tại vùng Gò Công sau khi cuộc kháng chiến thất bại. Ngoài ra, ông còn đi học nhiều thầy võ khác để cuối cùng chọn lọc, sáng tạo ra bài quyền cùng những thế đánh riêng cho hệ phái võ Gò Công sau này.

Lúc sinh thời, ông mở Võ đường Gò Công, đào tạo nhiều võ sĩ sau này trở thành võ sư nổi tiếng, trong đó có cả những người con của ông. Thế hệ học trò đầu của võ đường lúc bấy giờ là Võ sư Hồng Long (tên thật là Phạm Văn Thời), võ sư Sơn Long (tên thật Phạm Văn Chơi), Võ sư Hồng Yên (tên thật Nguyễn Văn Yên), Võ sư Hồng Cầm (tên thật Nguyễn Thanh Hồng), Võ sư Trần Bình Long (tên thật Nguyễn Văn Mừng), Võ sư Hắc Long, Võ sư Ngọc Long, Võ sư Huỳnh Long…

Sau khi tổ sư Triệu Tử Long mất vào năm 1972, người con của ông là Võ sư Hồng Long (tên thật Phạm Văn Thời, còn gọi là Bảy Thời) tiếp quản võ đường và tiếp tục truyền dạy võ nghệ cho đến thập niên 1990.

Được biết, sau năm 1975, thế hệ võ sư đầu tiên của Võ sư Triệu Tử Long đã mở võ đường rải rác trong tỉnh, có nhiều võ sĩ tham gia nhiều trận đấu trong và ngoài nước, mang lại nhiều chiến thắng lẫy lừng về cho hệ phái võ Gò Công. Đặc biệt, người mang lại đỉnh cao vinh quang cho võ Gò Công vào thời điểm trước năm 1975 là Võ sĩ Trần Bình Long (hiện nay đã 60 tuổi, đang sống ở xã Bình Tân, huyện Gò Công Tây), người đoạt và bảo vệ thành công danh hiệu Võ sĩ Vô địch Quốc gia trước năm 1975.

Bắt đầu học võ từ lớp 9, Võ sĩ Trần Bình Long đã thượng đài tất cả 21 trận, trong đó có 17 trận thắng bằng đòn hạ nockout đối thủ bằng những thế đánh gia truyền của phái võ Gò Công. Với thế đánh dũng mạnh, ra đòn khỏe, dứt khoát, Võ sĩ Trần Bình Long được báo chí Sài Gòn lúc bấy giờ phong tặng là “tay đấm chưa biết mệt ở Việt Nam”.

Đối với Võ sĩ Trần Bình Long, kỷ niệm sâu đậm nhất trong nghiệp võ mà cũng là huyền thoại để người hâm mộ lúc bấy giờ truyền miệng về những chiến thắng lẫy lừng, bất bại vốn được xem như là “kỳ tích” của ông với các võ sĩ Hồng Kông, Campuchia, Trung Quốc (với Võ sĩ Lý Diệu Quang - môn đồ của Lý Tiểu Long).

Sau khi đánh thắng ở giải đấu võ tranh chức Vô địch Quốc gia vào ngày 27-4-1974 tại Sài Gòn, ông còn nhận lời thách đấu của nhiều võ sĩ khác như Võ sĩ Lâm Điền Vũ (Võ đường Xuân Bình ở Sài Gòn), Võ sĩ Nguyễn Tiến Dũng (Võ đường Nguyễn Hoàng ở Quảng Ngãi)…; ông đã bảo vệ thành công danh hiệu võ sĩ vô địch mà không một lần bị đánh bại.

Bên cạnh Võ sĩ Trần Bình Long còn phải kể đến Võ sĩ Sơn Long (Phạm Văn Chơi), Hồng Yên (Nguyễn Văn Yên), Hồng Cầm (Nguyễn Thanh Hồng)… của Võ đường Triệu Tử Long đã chiến thắng ở nhiều trận đấu võ đài trong nước, kể cả trước và sau năm 1975. Những võ sư thuộc thế hệ đầu của võ đường còn nổi tiếng về đào tạo một thế hệ võ sĩ trẻ mang lại chiến thắng khi thi đấu tại các giải võ cổ truyền ở khu vực trong nước sau này.

Sau năm 1975, võ đường Triệu Tử Long (lúc này đổi tên là Võ đường Hồng Long) do Võ sư Bảy Thời làm chưởng môn cũng còn thu nhận học trò và đã góp phần cho phong trào võ thuật ở tỉnh nhà phát triển, đặc biệt là có ảnh hưởng rất lớn ở các huyện phía Đông.

Nhờ học hỏi và tìm hiểu kiến thức võ thuật của nhiều môn phái nên Võ sư Bảy Thời đã chắt lọc được nhiều thế đánh, chiêu thức độc đáo. Do đó, khi được mời về làm huấn luyện viên cho Sở Thể dục - Thể thao (nay là Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch) vào năm 1993, ông đã  đào tạo được một đội ngũ võ sĩ của tỉnh nhà nổi tiếng “đánh đâu thắng đó” khi tham gia các giải đấu võ thuật cổ truyền trong và ngoài tỉnh, khu vực.

Các sư đệ của ông như Võ sư Sơn Long (Phạm Văn Chơi, còn gọi là Hai Chơi) công tác ở Phòng VHTT-TDTT huyện Gò Công Đông cũng mở sân võ để dạy võ sinh và là thành viên của Liên đoàn võ thuật tỉnh. Võ sư Trần Bình Long nguyên là giáo viên dạy thể dục nên khi về dạy ở trường THPT Trương Định cũng có mở lớp dạy võ cho học sinh và những người yêu thích môn võ Gò Công.

Sau đó, ông còn được mời về làm huấn luyện viên cho Phòng Văn hóa - Thể thao - Du lịch huyện Gò Công Tây và đã đào tạo được nhiều võ sinh có năng khiếu về võ học, thi đấu các giải trong tỉnh đạt kết quả cao. Hay Võ sư Hồng Cầm (Nguyễn Thanh Hồng, công tác ở Phòng Văn hóa - Thể thao - Du lịch TX. Gò Công) cũng có mở sân võ ở thị xã để dạy võ…

Niềm hy vọng để hồi phục môn võ cổ truyền Gò Công

Càng về sau, phần lý do khách quan về tình hình kinh tế gặp khó khăn, phần vì chuyện “cơm áo gạo tiền” nên phong trào học võ cổ truyền Gò Công dần dần giảm sút. Sau này, Võ sư Bảy Thời do tuổi cao nên đóng cửa võ đường, nghỉ dưỡng và đã qua đời vào tháng 7-2013.

Hầu hết các võ sư còn lại đều gác lại niềm đam mê và nhiệt huyết của mình với nghiệp võ để tìm kế sinh nhai; các sân võ hầu như nghỉ gần hết. Tuy nhiên, một số ít võ sư của phái võ Gò Công vẫn còn tâm huyết và cố gắng duy trì sân võ nhằm rèn luyện sức khỏe và truyền dạy cho các môn sinh để tránh hệ phái võ bị mai một, có nguy cơ bị thất truyền.

Đó là Võ sư Phạm Văn Chơi đã duy trì được một võ đường ở xã Thành Công (huyện Gò Công Tây) với hơn 30 võ sinh do ông trực tiếp giảng dạy. Được biết, đây chính là tâm huyết của ông từ lúc còn làm Phó trưởng Phòng Văn hóa - Thể thao - Du lịch huyện Gò Công Đông (nay đã nghỉ hưu) với tâm nguyện là duy trì và truyền được những tuyệt học của môn võ cổ truyền này cho các thế hệ môn sinh sau.

Ông hiện là Chủ tịch Hội Võ cổ truyền của tỉnh. Võ sư Chơi cho biết: Mục đích chính của việc dạy võ cho các em ngoài việc truyền lại môn võ học cổ truyền để hệ phái võ này tránh mai một, còn nhằm giúp các em rèn luyện sức khỏe, tạo điều kiện có thể tham gia biểu diễn, thi đấu ở những hội thi thể dục - thể thao.

Ngoài võ đường của Võ sư Chơi, ở TX. Gò Công còn có võ đường của Võ sư Hồng Phong (là đệ tử của Võ sư Hồng Long) được duy trì thường xuyên với số lượng võ sinh tham gia khá đông. Một số võ sinh từ võ đường này đã lập nhiều thành tích khi tham gia thi đấu ở các hội thi thể dục - thể thao trong tỉnh.

Một tín hiệu vui là Trung tâm Thể dục thể thao (TDTT) tỉnh nhà đã và đang triển khai kế hoạch khôi phục và phát triển môn võ cổ truyền Gò Công, mà một trong những cán bộ đảm trách là ông Lê Bá Tùng, Trưởng Phòng Huấn luyện Trung tâm TDTT tỉnh.

Được biết, ông chính là một trong những võ sĩ nổi tiếng trong cái nôi khởi sinh môn võ Gò Công ở xã Vĩnh Hựu (huyện Gò Công Tây). Ông là đệ tử của Võ sư Phan Thành Sự (đã mất năm 1986, thọ 80 tuổi), một người bạn của Võ sư Triệu Tử Long và được cố Võ sư Bảy Thời vẫn kính trọng gọi bằng chú.

Với kinh nghiệm và đam mê của người học võ, cũng như những hiểu biết tường tận về nguồn gốc, chiến tích của môn võ Gò Công nên ông đang  được giao trọng trách củng cố, khôi phục môn võ cổ truyền dân tộc này. Ông đang tìm cách mời gọi những võ sư có tâm huyết cộng tác với trung tâm để bồi dưỡng các võ sĩ trẻ, tổ chức một “sân chơi” nhằm tập hợp và từng bước củng cố môn võ này…

Một trong những “quả ngọt” ban đầu mà trung tâm đã thu hái được là thành tích cao của môn võ này ở các giải vô địch võ cổ truyền của tỉnh và khu vực, cụ thể là tại Giải Vô địch Võ cổ truyền ĐBSCL năm 2013, các võ sĩ tỉnh nhà đoạt 10 Huy chương Vàng.

Ông Trần Phát Tài, Giám đốc Trung tâm TDTT tỉnh, cũng là một trong những người rất tâm huyết với môn võ cổ truyền chia sẻ: “Trong khả năng và nhiệm vụ của trung tâm, chúng tôi sẽ cố gắng khôi phục môn võ cổ truyền Gò Công huyền thoại. Mặc dù trong quá trình triển khai vẫn còn gặp không ít khó khăn về yếu tố khách quan lẫn chủ quan nhưng chúng tôi hy vọng sẽ củng cố và duy trì được môn võ cổ truyền Gò Công trong kế hoạch phát triển phong trào thể dục thể thao tỉnh nhà”.

HOÀNG AN