Giỗ Tổ Hùng Vương - biểu tượng đã ăn sâu vào tâm khảm của người dân đất Việt

“Các Vua Hùng đã có công dựng nước
Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”.

Câu nói nổi tiếng trên của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Đền Hùng không những có ý nghĩa giáo dục lớn về truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc và tinh thần đại đoàn kết, mà còn là sự tôn vinh tổ tiên, tôn vinh Quốc Tổ Hùng Vương, nơi cội nguồn của dân tộc. Câu nói của Người vừa thể hiện lòng biết ơn với các Vua Hùng “đã có công dựng nước”; đồng thời, đề ra nhiệm vụ kế tục, tiếp nối sứ mệnh lịch sử cao cả của lớp cháu con: “Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”. Lời nói của Bác như lời hiệu triệu và kết tinh tinh thần đoàn kết toàn dân tộc của những người chung một dòng dõi Lạc Hồng cùng nhau bảo vệ bờ cõi non sông, đất nước.

Bác Hồ nói chuyện với Đại đoàn quân Tiên Phong tại Đền Giếng vào ngày 19-9-1954.

NHỮNG LẦN BÁC HỒ VỀ ĐỀN HÙNG

Lúc sinh thời, với cương vị là Chủ tịch nước, dù bận nhiều việc, nhưng Bác vẫn dành cho Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Phú Thọ sự quan tâm đặc biệt. Từ năm 1947 đến năm 1964, tỉnh Phú Thọ đã 9 lần vinh dự được đón Bác về thăm. Người còn viết nhiều bài báo, gửi thư biểu dương, khen ngợi và tặng huy hiệu cho những cá nhân, tập thể trong tỉnh có thành tích xuất sắc trong sản xuất và chiến đấu. Trong 9 lần Bác về thăm, đều là những mốc thời gian quan trọng của cách mạng cả nước nói chung, của nhân dân tỉnh Phú Thọ nói riêng; đặc biệt, Bác đã có 3 chuyến thăm Đền Hùng vào các năm 1947, 1954 và năm 1962.

Vào năm 1947, trong những ngày từ thủ đô hành quân lên chiến khu Việt Bắc, Bác Hồ đã dừng chân ở và làm việc gần 1 tháng tại tỉnh Phú Thọ, với 3 địa điểm là xã Cổ Tiết (huyện Tam Nông), xã Chu Hóa (huyện Lâm Thao) và xã Yên Kiện (huyện Đoan Hùng). Ngày 28-3-1947, từ xã Chu Hóa nơi Bác Hồ đang ở, Bác cùng một số đồng chí bảo vệ đến thăm Khu di tích lịch sử Đền Hùng. Sau khi leo gần 100 bậc lên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh, Bác đã thắp hương, viếng mộ Vua Hùng và thắp hương Hậu cung đền Thượng. Đây là lần thăm Đền Hùng đầu tiên trong chuyến về thăm Phú Thọ lần thứ nhất của Bác trước khi lên chiến khu Việt Bắc vào đầu năm 1947.

Trên đường trở về, Bác ghé thăm trụ sở Bộ Tổng Tư lệnh Tối cao đặt lại nhà cụ Nguyễn Văn Tâm ở xóm Mon, xã Tiên Kiên, nơi ở và làm việc của Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp. Tại đây, Bác đã làm việc với Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Tổng Tham mưu trưởng Hoàng Văn Thái, cùng một số đồng chí khác. Ngày hôm sau, Bác Hồ rời Lâm Thao lên chiến khu Việt Bắc. Sáng sớm hôm đó, Bác đã soạn thảo và đánh máy bức thư gửi đồng bào cả nước nhân kỷ niệm 100 Ngày Toàn quốc kháng chiến.

Lần thứ hai Bác về thăm Đền Hùng vào ngày 19-9-1954. Người đã về kính cáo với các Vua Hùng về những chiến công của toàn dân tộc sau 9 năm kháng chiến chống Pháp. Tại đây, Người đã gặp gỡ và nói chuyện với cán bộ, chiến sĩ Đại đoàn quân Tiên Phong trước bậc thềm cửa Đền Giếng. Người căn dặn và nói lời bất hủ:

“Các Vua Hùng đã có công dựng nước
Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”.

Mang theo lời dạy ấy trong tim, các thế hệ của đại quân ta cùng với cả dân tộc tiến hành cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước kéo dài 20 năm với bao gian khổ, hy sinh, làm nên Đại thắng mùa Xuân năm 1975.

Vào dịp kỷ niệm 17 năm Cách mạng Tháng Tám 1945 thành công, ngày 19-8-1962, lần thứ ba Bác Hồ lên thăm Đền Hùng (sau khi thăm và làm việc với Đảng bộ tỉnh và một số địa phương, đơn vị Quân đội...). Buổi trưa hôm ấy, Bác nghỉ tại cửa Đông Nam Đền Thượng. Tại đây, Bác đã căn dặn các đồng chí lãnh đạo tỉnh Phú Thọ: “Đền Hùng là nơi danh lam thắng cảnh của cả nước. Tỉnh Phú Thọ cần có kế hoạch quy hoạch, trồng thêm nhiều cây và hoa cho Khu di tích thêm trang nghiêm, xanh tươi, đẹp đẽ”.

GIỖ TỔ HÙNG VƯƠNG NĂM NAY CÓ NHIỀU THAY ĐỔI

Trước tình hình dịch bệnh Covid-19 vẫn còn diễn biến phức tạp, tại tỉnh Phú Thọ, Ban Tổ chức Giỗ Tổ Hùng Vương năm nay đã thống nhất một số nội dung, điều chỉnh kế hoạch tổ chức Giỗ Tổ. Theo đó, Giỗ Tổ Hùng Vương năm nay chỉ tổ chức phần lễ, không tổ chức phần hội, nhưng vẫn phải đảm bảo trang nghiêm, thành kính, tiết kiệm và thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống dịch bệnh Covid-19 theo hướng dẫn của Bộ Y tế. Theo kế hoạch mới điều chỉnh, Giỗ Tổ Hùng Vương năm nay chỉ tổ chức 3 hoạt động lễ chính gồm: Lễ giỗ Đức Quốc Tổ Lạc Long Quân, Lễ dâng hương Tổ Mẫu Âu Cơ và Lễ dâng hương Giỗ Quốc Tổ Hùng Vương. Đặc biệt, năm nay lễ dâng hương sẽ không tổ chức đoàn rước kiệu từ sân hành lễ và không truyền hình trực tiếp trên sóng truyền hình, hạn chế đại biểu tham dự để tránh việc tập trung đông người.

Hướng về Ngày Giỗ Quốc Tổ Hùng Vương và Lễ hội Đền Hùng năm 2020, với lòng thành kính tri ân sâu sắc công lao to lớn của các Vua Hùng và các bậc tiền nhân đã có công dựng nước và giữ nước, lớp lớp thế hệ người Việt Nam nguyện đoàn kết một lòng, vượt qua khó khăn, thách thức của hiện tại, đặc biệt là vượt qua đại dịch Covid-19, nắm bắt thời cơ, vận hội của tương lai, phát huy truyền thống lịch sử, văn hóa tốt đẹp hàng ngàn năm của dân tộc, nỗ lực phấn đấu xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ, giàu mạnh, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội.

HỒNG LÊ (tổng hợp)