Tình yêu thương bao la của Bác Hồ dành cho thương binh, liệt sĩ

Trong diễn văn đọc tại Lễ Kỷ niệm 30 năm Ngày thành lập Đảng (ngày 5-1-1960), đoạn nói về thương binh, liệt sĩ, Bác Hồ đã nói: “… Ăn quả phải nhớ người trồng cây. Trong cuộc tưng bừng vui vẻ hôm nay, chúng ta phải nhớ đến những anh hùng, liệt sĩ của Đảng ta, của dân ta… Máu đào của các liệt sĩ đã làm cho lá cờ cách mạng thêm đỏ chói. Sự hy sinh anh dũng của các liệt sĩ đã chuẩn bị cho đất nước ta nở hoa độc lập, kết quả tự do. Nhân dân ta đời đời ghi nhớ công ơn các liệt sĩ và chúng ta phải luôn luôn học tập tinh thần dũng cảm của các liệt sĩ để vượt tất cả khó khăn, gian khổ, hoàn thành sự nghiệp cách mạng mà các liệt sĩ chuyển lại cho chúng ta…”.

Tại Hội nghị Thanh niên xã hội chủ nghĩa khu Việt Bắc, Bác Hồ thăm hỏi chiến sĩ thi đua Phạm Trung Pồn bị mù cả hai mắt, nhưng có nhiều sáng kiến cải tiến nông cụ năm 1960. Ảnh: Tư liệu

“Ăn quả nhớ người trồng cây”, “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa” là truyền thống, đạo lý nhân ái quý báu có từ ngàn đời của dân tộc Việt Nam. Truyền thống tốt đẹp này đã và đang được nhân dân phát huy từ đời này sang đời khác, từ thế hệ này sang thế hệ khác, mà Chủ tịch Hồ Chí Minh là một tấm gương tiêu biểu nhất. 

VỀ NGÀY 27-7 ĐẦU TIÊN

Cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp bắt đầu, chúng ta đã giành những thắng lợi to lớn, nhưng không tránh khỏi tổn thất. Tháng 6-1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ thị chọn một ngày trong năm làm ngày thương binh để nhân dân ta có dịp tỏ lòng biết ơn, yêu mến. Thực hiện chỉ thị đó, các cơ quan, các ngành ở Trung ương và tỉnh Thái Nguyên tổ chức cuộc họp ở xã Phú Minh, huyện Đại Từ, đã thống nhất lấy ngày 27-7-1947 làm Ngày Thương binh toàn quốc. Vào lúc 18 giờ ngày 27-7-1947, khoảng 300 đại biểu Đảng bộ Việt Minh, Hội Phụ nữ cứu quốc, Đoàn Thanh niên, Nha Thông tin, Cục Chính trị Quân đội, chính quyền huyện, xã, bộ đội và nhân dân địa phương đã dự mít tinh tại xã Hùng Sơn, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên để nghe công bố bức thư đầu tiên của Bác Hồ gửi Ban Thường trực của Ban Tổ chức Ngày Thương binh toàn quốc và ghi nhận sự ra đời Ngày Thương binh toàn quốc.

Trong thư, Bác viết: “Đang khi Tổ quốc lâm nguy, giang sơn, sự nghiệp, mồ mả, đền chùa, nhà thờ của tổ tiên ta bị uy hiếp. Cha mẹ, anh em, vợ con thân thích, họ hàng ta bị đe dọa. Của cải, ruộng nương, nhà cửa, ao vườn, làng mạc ta bị nguy ngập. Ai là người xung phong trước hết để chống cự quân thù, để giữ gìn đất nước cho chúng ta. Đó là những chiến sĩ mà nay một số thành thương binh. Thương binh là những người đã hy sinh gia đình, hy sinh xương máu để bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ đồng bào. Vì lợi ích của Tổ quốc, của đồng bào mà các đồng chí đó chịu ốm đau, què quặt. Vì vậy Tổ quốc, đồng bào phải biết ơn, phải giúp đỡ những con người anh dũng ấy…”. Sau khi nêu ý nghĩa và những việc cần làm cho ngày 27-7, cuối thư Bác viết: “Tôi xin xung phong gửi một chiếc áo lót lụa của chị em phụ nữ biếu tôi, một tháng lương của tôi, một bữa ăn của tôi và của các nhân viên tại Phủ Chủ tịch, cộng là một nghìn một trăm hai mươi bảy đồng (1.127 đồng)”.

Chủ tịch Hồ Chí Minh kính cẩn nghiêng mình trước anh linh các liệt sĩ.

TÔI CÙNG ĐỒNG BÀO LUÔN NHỚ ĐẾN CÁC ĐỒNG CHÍ

Sinh thời Bác Hồ rất quan tâm công tác đền ơn đáp nghĩa cả trên vị trí Chủ tịch nước và tư cách một công dân. Từ kỷ niệm Ngày Thương binh - Liệt sĩ đầu tiên đến khi qua đời, Bác Hồ đã viết tới 25 bức thư động viên, thăm hỏi thương binh, bệnh binh, thân nhân liệt sĩ, thể hiện tình thương yêu con người sâu sắc, bao la, khắc sâu một tấm lòng nhân hậu, chăm lo, trân trọng đối với những người đã hy sinh xương máu vì Tổ quốc, vì đồng bào.

Đồng thời, chỉ đạo các cấp, các ngành thường xuyên chăm lo công tác “Đền ơn đáp nghĩa”, “Uống nước nhớ nguồn”. Trong Lời kêu gọi nhân ngày 27-7-1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết: “Khi nạn ngoại xâm ào ạt đến, nó đến như một trận lụt to. Nó đe dọa tràn ngập cả non sông Tổ quốc. Nó đe dọa cuốn trôi cả tính mệnh, tài sản, chìm đắm cả bố, mẹ, vợ, con, dân ta. Trước cơn nguy hiểm ấy, số đông thanh niên yêu quý của nước ta dũng cảm xông ra mặt trận. Họ quyết đem xương máu của họ đắp thành một bức tường đồng, một con đê vững, để ngăn cản nạn ngoại xâm tràn ngập Tổ quốc, làm hại đồng bào. Họ quyết hy sinh tính mệnh họ, để giữ gìn tính mệnh của đồng bào. Họ hy sinh gia đình và tài sản họ, để bảo vệ gia đình và tài sản của đồng bào. Họ quyết liều chết chống địch, để cho Tổ quốc và đồng bào sống. Họ là những chiến sĩ anh dũng của ta...”.

Cảm thông với những thiệt thòi của thương binh, liệt sĩ và gia đình họ trong cuộc sống hòa bình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã kêu gọi đồng bào chia sẻ với những tâm tư, mất mát lớn của thương binh, liệt sĩ. Người viết: “Cách mấy ngày trước, họ là những thanh niên lành mạnh, vui vẻ, oanh liệt. Trải qua những ngày ăn gió nằm sương, những trận mưa bom bão đạn, họ bị tay què chân cụt, họ hóa ra thương binh”. Người khẳng định: “Thương binh, bệnh binh, gia đình quân nhân và gia đình liệt sĩ là những người có công với Tổ quốc, với nhân dân. Cho nên bổn phận chúng ta là phải biết ơn, phải thương yêu và giúp đỡ họ”. Người luôn nhắc nhở toàn Đảng, toàn dân ta bất kể trong hoàn cảnh nào cũng phải luôn ghi nhớ công ơn to lớn của các đồng chí thương binh, liệt sĩ.

Chủ tịch Hồ Chí Minh phát động các phong trào để nhân dân giúp đỡ thương binh, gia đình liệt sĩ. Năm 1948, Người đề xuất Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam thành lập các “Hội mẹ chiến sĩ”, “Hội ủng hộ thương binh”. Với các cháu thiếu nhi, Người gợi ý thành lập những “Đội Trần Quốc Toản” nhằm giúp đỡ các gia đình bộ đội, gia đình thương binh, liệt sĩ. Năm 1951, Người phát động phong trào “Đón thương binh về làng” để Đảng, chính quyền, đoàn thể và nhân dân các làng, xã giúp đỡ thương binh những công việc phù hợp để họ có thể tự tin sinh sống, hòa nhập với cộng đồng…

Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng luôn động viên anh chị em thương binh phấn đấu trở thành những người “tàn nhưng không phế”, hăng hái, lạc quan đóng góp sức mình vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Người căn dặn: “Khi đã khôi phục sức khỏe, các đồng chí sẽ hăng hái tham gia công tác tăng gia sản xuất, để giúp ích cho Tổ quốc, cũng như các đồng chí đã anh dũng giữ gìn non sông, các đồng chí sẽ trở nên người công dân kiểu mẫu ở hậu phương cũng như các đồng chí đã làm người chiến sĩ kiểu mẫu ở ngoài mặt trận. Tôi cùng đồng bào luôn luôn nhớ đến các đồng chí”.

HỒNG LÊ (tổng hợp)