60 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành

Trung đoàn 2 (Sư đoàn 8, Quân khu 9) đứng chân trên địa bàn xã Bình Đức, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang. 60 năm qua, dấu chân và những chiến công của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 2 đã in đậm trên chiến trường miền Trung Nam bộ và nước bạn Campuchia, góp phần to lớn cùng quân dân cả nước trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc.

Trung đoàn đã trải qua 3 lần thay đổi phiên hiệu: Trung đoàn Đồng Tháp (từ tháng 4-1964 đến tháng 3-1968), Trung đoàn Đồng Tháp 1 (từ tháng 4-1968 đến tháng 8-1976); Trung đoàn 2 (từ tháng 9-1976 đến nay).

NHỮNG MỐC SON LỊCH SỬ

Trung đoàn 2 tiền thân là Trung đoàn Đồng Tháp, được thành lập vào ngày 1-4-1964 tại vùng 4, tỉnh Kiến Tường (nay là huyện Mộc Hóa, tỉnh Long An). Đây là Trung đoàn chủ lực đầu tiên trong lịch sử xây dựng và phát triển Lực lượng vũ trang cách mạng miền Trung Nam bộ (Quân khu 8 cũ). Với mục đích ban đầu nhằm tăng cường Lực lượng vũ trang tập trung và đẩy mạnh tác chiến tập trung. Biên chế của Trung đoàn lúc bấy giờ gồm các Tiểu đoàn bộ binh: 261 (Tiểu đoàn Giron), 263, 265 và các đại đội trợ chiến.

Huấn luyện chiến sĩ mới năm 2024 tại Trung đoàn 2.

Sự ra đời của Trung đoàn Đồng Tháp trên chiến trường miền Trung Nam bộ là một sự kiện đặc biệt trong cao trào Đồng Khởi bùng nổ và phát triển rộng khắp ở Đồng bằng sông Cửu Long. Với phương châm vừa tác chiến, vừa xây dựng lực lượng; vừa đánh tập trung, vừa đánh phân tán linh hoạt, lấy tác chiến tập trung làm chủ yếu, phải đánh tiêu hao, tiêu diệt từng đơn vị của địch trên chiến trường Quân khu 8 lúc bấy giờ. Từ khi xuất hiện Trung đoàn Đồng Tháp, chiến trường Quân khu 8 bắt đầu có những trận đánh tập trung, tác chiến, hiệp đồng, góp phần cùng quân và dân toàn miền đẩy Mỹ - Ngụy vào thế lúng túng, bị động; tạo thế, tạo lực của ta trên chiến trường.

Thắng lợi vang dội của trận Ấp Bắc (năm 1963) đã tạo động lực to lớn để cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn Đồng Tháp hăng hái, quyết tâm đánh địch, làm nòng cốt trong cao trào phá ấp chiến lược, góp phần cùng quân và dân toàn miền đánh bại chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” của Mỹ - Ngụy, tạo thế và lực vững chắc của cách mạng miền Nam.

Sáng ngày 30-4-1975, TX. Mỹ Tho hoàn toàn bị cô lập, Trung đoàn được lệnh đánh chiếm TX. Mỹ Tho và cùng quân và dân các địa phương giải phóng hoàn toàn tỉnh Mỹ Tho. Đến 24 giờ  cùng ngày, Trung đoàn đã tiến vào thị xã, diệt thiết đoàn 6 ngụy ở chợ Cũ, sau đó đánh chiếm Dinh Tỉnh trưởng và căn cứ Giang đoàn hải quân ngụy ở Chương Dương. Đến 5 giờ sáng ngày 1-5-1975, Mỹ Tho hoàn toàn giải phóng. Trung đoàn đã hoàn thành nhiệm vụ lịch sử do Sư đoàn và Quân khu giao cho trong trận quyết chiến cuối cùng, góp phần xứng đáng vào thắng lợi trọn vẹn cuộc cách mạng dân tộc, dân chủ nhân dân ở miền Nam và sẵn sàng nhận nhiệm vụ tiếp theo trong thời kỳ mới - Thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Đầu năm 1979, thực hiện nghĩa vụ quốc tế ở Campuchia, Trung đoàn 2 được giao nhiệm vụ đánh mở màn chiến dịch tổng phản công chọc thủng tuyến phòng thủ của Pôn-Pốt, thu hút địch để tạo điều kiện cho Trung đoàn 1 và Trung đoàn 3 tiến công… Hơn 10 năm làm nghĩa vụ quốc tế, Trung đoàn 2 đã đánh trên 300 trận lớn nhỏ, tiêu diệt trên 2.000 quân địch, bắt sống nhiều tù binh, thu hàng trăm tấn vũ khí và đạn dược…

Lớp lớp các thế hệ cán bộ, chiến sĩ của Trung đoàn với “Gan vàng dạ sắt”, nối tiếp truyền thống “Quyết chiến, quyết thắng” nêu cao phẩm chất và khí phách Chủ nghĩa anh hùng cách mạng, chiến đấu “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”, lập nên những thành tích, chiến công rạng rỡ trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, bảo vệ Tổ quốc và làm nghĩa vụ quốc tế. Vinh quang này thuộc về nhân dân Việt Nam anh hùng, nhất là Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long đã hết lòng thương yêu, giúp đỡ, chi viện sức người, sức của kịp thời cho Trung đoàn đánh thắng mọi kẻ thù.

Thượng tá Lâm Quang Hợp, Chính ủy Trung đoàn 2 cho biết, 60 năm qua, Trung đoàn có 11 năm kháng chiến chống Mỹ, hơn 10 năm làm nhiệm vụ chiến đấu bảo vệ biên giới Tây Nam và thực hiện nghĩa vụ quốc tế ở Campuchia. Trong điều kiện tổ chức biên chế biến động, tăng cường phối hợp với nhiều đơn vị, nhiệm vụ nặng nề và liên tục cơ động chiến đấu trên các địa bàn hiểm trở vô cùng ác liệt, đầy gian khổ, hy sinh. Tuy nhiên, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn đều nêu cao truyền thống, phẩm chất tốt đẹp của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng, luôn ra sức phấn đấu hoàn thành các nhiệm vụ chính trị được giao, xứng đáng với lòng tin yêu, mến phục của chính quyền, đoàn thể và quần chúng nhân dân các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long.

VIẾT TIẾP TRANG SỬ VẺ VANG

Sau những năm tháng chiến đấu liên tục, Trung đoàn được sống giữa tình thương yêu của nhân dân Đồng bằng sông Cửu Long. Đứng trước yêu cầu của nhiệm vụ mới, Trung đoàn rút gọn thành khung thường trực quản lý, huấn luyện quân nhân dự bị và sẵn sàng làm nhiệm vụ A2.

Phát huy truyền thống tự lực, tự cường, từ năm 1997, Trung đoàn từ đội hình Sư đoàn 330 về trực thuộc Sư đoàn 8, đứng chân địa bàn tỉnh Tiền Giang với nhiệm vụ quản lý, huấn luyện quân nhân dự bị, xây dựng lực lượng dự bị động viên các huyện, thành phố thuộc tỉnh Đồng Tháp. Cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn không ngừng phấn đấu, nỗ lực khắc phục mọi khó khăn, đoàn kết một lòng, xác định tốt nhiệm vụ; năng động, sáng tạo, tranh thủ mọi sự giúp đỡ của các cấp, từng bước đầu tư, xây dựng đơn vị ngày một vững mạnh và trưởng thành về mọi mặt. Nhận nhiệm vụ mới, Đảng ủy, Ban Chỉ huy Trung đoàn xác định huấn luyện quân nhân dự bị góp phần xây dựng lực lượng dự bị động viên vững mạnh là nhiệm vụ quan trọng, có ý nghĩa chiến lược nhằm nâng cao sức mạnh tổng hợp, khả năng sẵn sàng chiến đấu của Lực lượng vũ trang Quân khu trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.

Những năm qua, trên cơ sở bám sát nội dung các chỉ thị, nghị quyết của cấp trên, Đảng ủy Trung đoàn đã xây dựng Nghị quyết chuyên đề lãnh đạo triển khai thực hiện nhiệm vụ quản lý, huấn luyện quân nhân dự bị. Trung đoàn thường xuyên phối hợp với địa phương bám sát địa bàn, nắm chắc số lượng, chất lượng nguồn quân nhân dự bị; rà soát số hết hạn tuổi quy định, số vắng mặt tại địa phương; đồng thời, làm rõ số lượng chuyên ngành còn thiếu cần huấn luyện bổ sung trong thời gian tới… Để đảm bảo quân số huấn luyện cao nhất, Trung đoàn đã chủ động xây dựng kế hoạch từ đầu năm; trong đó, chú trọng xác định thời điểm huấn luyện phù hợp với tình hình sản xuất nông nghiệp, các hoạt động trồng trọt, chăn nuôi từng vùng, từng địa phương. Nhờ vậy, hằng năm, quân số tập trung huấn luyện thường xuyên đạt trên 98%.

Từ năm 2014 đến nay, Trung đoàn được cấp trên giao nhiệm vụ huấn luyện chiến sĩ mới. Để nâng cao chất lượng huấn luyện, Trung đoàn xây dựng kế hoạch, lựa chọn cán bộ có kinh nghiệm, trình độ và phương pháp, tác phong sư phạm tốt tham gia quản lý, huấn luyện bộ đội. Đa số cán bộ trước đây huấn luyện quân nhân dự bị và làm công tác chuyên môn nên cán bộ phải tự học, tự rèn để đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ. Bên cạnh đó, Trung đoàn tập trung nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ bằng cách vừa huấn luyện, vừa bồi dưỡng để khắc phục những hạn chế trong quá trình công tác. Qua kiểm tra kết thúc các nội dung huấn luyện đều đạt khá, giỏi; trình độ nhận thức, hành động của chiến sĩ đáp ứng cho các nội dung huấn luyện cao hơn, nhất là trong diễn tập các hình thức.

Quá trình thực hiện nhiệm vụ, ngoài sự nỗ lực phấn đấu của cán bộ, chiến sĩ trong toàn đơn vị, Trung đoàn luôn nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy, Ban Chỉ huy Sư đoàn và các cơ quan cấp trên, sự giúp đỡ của các đơn vị bạn, chính quyền địa phương trên địa bàn đứng chân và nơi nhận nguồn quân nhân dự bị. Vì vậy, Trung đoàn luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao. Đặc biệt, trong những năm gần đây, Trung đoàn đã có sự tiến bộ vượt bậc, hoàn thành 100% chỉ tiêu huấn luyện Sư đoàn giao, qua kiểm tra các môn, kết quả có 100% đạt yêu cầu, trong đó có 75% khá, giỏi trở lên, Đảng bộ đạt trong sạch vững mạnh tiêu biểu, đơn vị vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu”.

Thượng tá Lâm Quang Hợp cho biết, để có được những kết quả trên, Đảng ủy, Ban Chỉ huy Trung đoàn đã chú trọng thường xuyên làm tốt công tác giáo dục nâng cao nhận thức cho bộ đội về truyền thống anh hùng của Đảng, dân tộc, Quân đội và đơn vị, đặc biệt là truyền thống 60 năm xây dựng, chiến đấu và phát triển của Trung đoàn. Từ đó, khơi dậy lòng tin, niềm tự hào, xác định rõ hơn vinh dự và trách nhiệm cho cán bộ, chiến sĩ; không sợ hy sinh gian khổ, chủ động, sáng tạo, đoàn kết hiệp đồng, nỗ lực phấn đấu, quyết tâm hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu”. Cán bộ, chiến sĩ của Trung đoàn 2 hôm nay nguyện đoàn kết tiếp bước cha anh viết tiếp trang sử mới của Trung đoàn, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới đất nước, xây dựng, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam trong tình hình mới.

VĂN THẢO