Nên tổ chức thí điểm Đại hội MTTQ Việt Nam như thế nào?

Thí điểm hay chỉ đạo điểm là cách làm gắn liền với những tìm tòi, sáng tạo. Để tránh làm theo những lối mòn đã không còn phù hợp thì không gì tốt hơn là nên tổ chức làm thí điểm, làm thử nghiệm. Thông thường, trước những vấn đề quan trọng, việc tổ chức chỉ đạo điểm để rút kinh nghiệm là cách làm thận trọng, giúp ta có được những chủ trương mới phù hợp với thực tiễn hơn, vừa tránh được những sai sót (nếu có) trên diện rộng.

Thí điểm hay chỉ đạo điểm không phải là một việc làm hình thức hay mang tính hình thức mà nó phải đi sâu, gắn liền với bản chất sự việc. Tuy nhiên, do nhận thức chưa rõ yêu cầu thí điểm, nên lâu nay chúng ta chỉ đạo điểm, làm thí điểm Đại hội Mặt trận Tổ quốc thường cũng chỉ là việc làm hình thức, không liên quan nhiều đến những nội dung quan trọng.

Hội nghị lần thứ 13 Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (khóa VII) diễn ra vào ngày 13-1-2014. Ảnh: TTXVN

Từ trước tới nay, việc tổ chức đại hội điểm ở một xã, một huyện chung quy nhằm mục đích làm cho đại hội diễn ra một cách suôn sẻ... như kế hoạch. Trong khi đó, yêu cầu quan trọng nhất của một đại hội là phải làm thế nào phát huy cao nhất ý thức trách nhiệm và quyền dân chủ rộng rãi của từng đại biểu trong việc quyết định những vấn đề lớn của đại hội thì chúng ta vẫn chưa đạt được. Tình hình chung vẫn là:

- Thiếu đầu tư cho việc chuẩn bị dự thảo văn kiện của đại hội (mà chủ yếu là viết theo hướng dẫn, gợi ý của cấp trên) và việc tiếp thu của Ban Thường trực, của Đoàn Chủ tịch đại hội về những nội dung mà đại biểu góp ý kiến (nếu có) cũng rất hạn chế.

- Đề án nhân sự cũng ít được thảo luận và đôi khi được công bố rất chậm; thậm chí có đại biểu chỉ khi đến dự đại hội mới được biết ai đã được đề cử.

- Luôn luôn áp dụng hình thức bầu cử bằng cách giơ tay, dù trong Điều lệ của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam vẫn có quy định 2 hình thức giơ tay và bỏ phiếu kín đối với bầu cử Ban Thường trực Mặt trận, dù biết rằng biểu quyết hoặc bầu cử bằng hình thức giơ tay là cách bầu cử giản đơn, nhanh chóng, ít tốn kém nhất, nhưng cũng ít dân chủ nhất trong các hình thức biểu quyết hoặc bầu cử.

Vì sao chúng ta vẫn cứ làm như cũ? Tôi tin chắc rằng, chúng ta chưa dám đổi mới theo yêu cầu Kết luận 62-KL/TW của Bộ Chính trị mà chỉ vì một thói quen rất giản đơn là cứ làm theo lối cũ.

Theo tôi, ở đại hội lần này, nên tổ chức đại hội điểm với những chủ trương mới về phát huy dân chủ tại đại hội (rút kinh nghiệm ngay sau đại hội) và những chủ trương mới về cơ cấu nhân sự (nhất là nhân sự Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp); về định hướng nội dung công tác Mặt trận cho cả  nhiệm kỳ (sẽ rút kinh nghiệm khi sắp kết thúc nhiệm kỳ 2014 - 2019).

Còn nếu cứ làm như cũ, không có chủ trương gì mới mẻ, đột phá quan trọng cần phải thử nghiệm thì không nên làm thí điểm hình thức, mà thực chất chỉ là làm trước những nơi khác, như trước nay ta vẫn làm.

Về việc bầu các chức danh Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc (chủ tịch, các phó chủ tịch, các ủy viên thường trực) phải thực hiện theo nguyên tắc tập trung dân chủ, việc bầu cử bằng cách giơ tay không bảo đảm sự tín nhiệm thực sự của các thành viên đối với Ban Thường trực.

Bầu bằng cách giơ tay thì ai cũng đắc cử được, do đó cũng không đảm bảo uy tín làm việc. Trong thực tế, đã có người lợi dụng hình thức bầu cử giơ tay để đưa người không đủ uy tín vào các chức danh chuyên trách, lãnh đạo Mặt trận Tổ quốc mà không gặp trở ngại nào.

Tôi đề nghị Đảng đoàn và Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chỉ đạo các địa phương bỏ hình thức giơ tay mà tổ chức bầu cử bằng phiếu kín đối với Ban Thường trực tại đại hội Mặt trận Tổ quốc ở 3 cấp xã, huyện, tỉnh ngay trong đại hội nhiệm kỳ 2014 - 2019. Còn đối với các ủy viên Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp thì vẫn thực hiện nguyên tắc hiệp thương theo đề cử của các tổ chức thành viên, không thực hiện bầu cử.

NGÔ DUY THƯỢNG
 (Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh)