Xây dựng nông thôn mới: Chậm nhưng vẫn chưa chắc

Ấp Bắc số ra ngày 29-5- 2015, mục Sổ tay có đăng bài “Xây dựng nông thôn mới, CHẬM NHƯNG LIỆU CÓ CHẮC?” của N.VĂN. Bài báo cho thấy qua hơn 4 năm triển khai xây dựng nông thôn mới (NTM), Tiền Giang có 4 xã được công nhận đạt chuẩn NTM. Đây là một cố gắng lớn, nhưng so với các địa phương bạn thì kết quả này còn khá khiêm tốn.

Đáng lo là số xã đạt ít như vậy nhưng có tiêu chí khi thẩm định cơ quan chuyên môn cũng phải “châm chước” mới đạt! Nhất là tiêu chí giao thông. Một số tiêu chí khác như môi trường, thu nhập thì tính bền vững không cao… Tác giả còn dẫn ra nhiều con số cụ thể để chứng minh, nhưng chỉ xin tóm tắt như thế. Cuối cùng, tác giả đã đưa ra câu hỏi trên ở tựa bài.

Đến thời điểm hiện nay, tình hình xây dựng NTM ở tỉnh ta như thế nào? Về  số xã được công nhận đạt chuẩn NTM, tính đến cuối năm 2015 là 12. Năm nay chưa có xã nào. Tỉnh phấn đấu đến cuối năm sẽ công nhận thêm 12 xã nữa!

Giao thông nông thôn thông thoáng góp phần phát triển sản xuất và đẩy nhanh tiến độ xây dựng NTM. Ảnh: Ngọc Lan

Một bài báo tiếp theo về xây dựng NTM trên Báo Ấp Bắc số ra ngày 1-7-2016 nhan đề “Xây dựng NTM, CÁC TỔ CHỨC SẢN XUẤT HIỆU QUẢ ĐẾN ĐÂU?” cũng của tác giả N.VĂN, cho thấy: Tiêu chí số 13 này chỉ có Hợp tác xã nông nghiệp (HTXNN) dịch vụ nông thôn Bình Nhì (GCT) được đánh giá hoạt động có hiệu quả để cùng với các tiêu chí khác đưa xã Bình Nhì đạt chuẩn NTM.

Trong khi các HTXNN nổi tiếng khác từ lâu như HTXNN Bình Tây (nay có thêm “kinh doanh tổng hợp”) không thấy nói có vai trò gì trong việc góp phần xây dựng Thạnh Nhựt (GCT) thành xã NTM, dù cũng hoạt động rất có hiệu quả. Có lẽ do Thạnh Nhựt còn những tiêu chí khác chưa đạt…  Mặt khác, nhiều xã chọn Tổ hợp tác nông nghiệp (THTNN) đại diện cho tiêu chí số 13, không tập trung xây dựng HTXNN kiểu mới.

Bài báo ngày 29-5-2015 đã dẫn ra một loạt nguyên nhân đưa đến việc chậm. Vừa qua có lẽ do xuất hiện 2 lý do đột xuất nữa: Phải tập trung lo Đại hội Đảng các cấp và biến đổi khí hậu gây ra hạn, mặn ảnh hưởng nặng nề đến sản xuất nông nghiệp. Như vậy chậm thì đã rõ rồi, nhưng còn chắc thì cũng vẫn chưa có tín hiệu khả quan. Thiết nghĩ, để tập trung khắc phục những hạn chế, yếu kém trong sự nghiệp xây dựng NTM ở tỉnh nhà, cần khẩn trương bắt tay vào những việc sau đây:

Ưu tiên hàng đầu là tập trung xây dựng ở mỗi xã có ít nhất một HTXNN kiểu mới làm nòng cốt trong xã NTM về sản xuất và phát triển nông nghiệp. THTNN chỉ là bước quá độ tiến lên HTX, không có tư cách pháp nhân ký kết hợp đồng, giao dịch với doanh nghiệp, với các cơ quan quản lý Nhà nước.

Tiếp tục đẩy mạnh công tác xây dựng cánh đồng lớn, gắn kết với xây dựng HTXNN kiểu mới, tạo điều kiện cơ giới hóa nông nghiệp và ứng dụng các tiến bộ khoa học - công nghệ (KH-CN) trong nông nghiệp.

Phấn đấu xây dựng một khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trong hoặc ngoài HTXNN kiểu mới; phổ cập các tiến bộ KH-CN cho nông dân nuôi trồng các loại cây, con theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, bảo vệ môi trường và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm…

Các giải pháp:

Huy động toàn bộ hệ thống chính trị chung sức chung lòng xây dựng NTM theo sự phân công cụ thể trách nhiệm của từng tổ chức, đơn vị, đoàn thể đối với từng tiêu chí. Mỗi tiêu chí có một tổ chức (hoặc hai, ba) chủ trì, một cá nhân đứng đầu (trưởng tiêu chí) và nhiều tổ chức là thành viên cùng chịu trách nhiệm. Dưới sự lãnh đạo của Đảng ủy và quản lý của UBND xã, trên cơ sở bàn bạc dân chủ, thống nhất của các tổ chức, đoàn thể mà hình thành từng nhóm phụ trách tiêu chí, không áp đặt.

Trong mỗi xã NTM, phải vận động xây dựng cho được sự liên kết “Bốn nhà”. Đặc biệt chú ý nhà doanh nghiệp, không chỉ đáp ứng đầu vào mà phải đảm bảo được đầu ra cho sản phẩm nông nghiệp.

Phát động phong trào thi đua xây dựng NTM giữa các huyện trong tỉnh, giữa các xã trong huyện, kể cả thi đua giữa các nhóm tiêu chí trong xã. Có tổng kết thi đua và phân loại, xếp hạng xã NTM từng năm…

Tất cả các việc trên đều khó, nhưng tỉnh ta không phải bắt tay từ con số không. HTXNN kiểu cũ thì ta có rất nhiều kinh nghiệm. Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao thì ta có Trung tâm Kỹ thuật và công nghệ sinh học… Chúng ta đã chậm rồi, nếu không chắc nữa thì… Xin mạo muội có những dòng nói thẳng nói thật.

TRẦN  QUÂN