Củng cố và phát triển quan hệ Việt Nam - Timor Leste

Nhận lời mời của Thủ tướng nước CHXHCN Việt Nam, Thủ tướng Cộng hòa dân chủ Timor-Leste Kay Rala Xanana Gũsmao thăm chính thức Việt Nam từ ngày 3 đến 5-9.

Timor-Leste gồm phần Đông Bắc và một vùng nhỏ phía Tây của đảo Timor (đảo Timor nằm ở phía Nam quần đảo Indonesia). Phía Tây của đảo Timor là lãnh thổ của Indonesia. Phía Đông và Bắc của Timor-Leste gần với các đảo thuộc Indonesia, phía Nam gần với Australia và được ngăn cách cách bởi biển Timor.

Tòa nhà Chính phủ ở thủ đô Dili. Ảnh: dnc.co.jp

Hiện Timor-Leste đã thiết lập quan hệ với khoảng 90 nước và có 27 cơ quan đại diện ở nước ngoài, chủ yếu là các địa bàn quan trọng như Mỹ, Trung Quốc, Bồ Đào Nha, Indonesia, Thái Lan, Malaysia, EU.

Việt Nam chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao với Timor-Leste ngày 28-7-2002. Đây không phải thời gian dài nhưng quan hệ hai nước đã đạt được những kết quả tích cực trên nhiều lĩnh vực. Khi Mặt trận Cách mạng vì một Timor Leste độc lập (FRETILIN) đơn phương tuyên bố độc lập (9-1975), Việt Nam là một trong những nước đầu tiên công nhận.

Kể từ khi nhà nước Timor Letste ra đời và tuyên bố độc lập (tháng 5-2002), quan hệ hai nước đã có những bước tiến đáng kể. Hai nước đã ký Thông cáo chung thiết lập quan hệ ngoại giao ở cấp Đại sứ (7-2002). Đại sứ Việt Nam tại Indonesia kiêm nhiệm Timor-Leste đã hai lần trình Quốc thư tại Timor-Leste (11-2004 và 10-2008).

Timor-Leste đã chính thức mở Đại sứ quán tại Hà Nội (4-2012). Đại sứ Jorge Trindade Neves de Camões đã trình Quốc thư lên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang ngày 6-11-2012. Hai nước đã thiết lập cơ chế Ủy ban Hỗn hợp (4-2010).

Kể từ chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao đến nay, Việt Nam và Timor-Leste đã tiến hành nhiều cuộc viếng thăm cấp cao.

Kim ngạch thương mại song phương biến động nhiều, chủ yếu là Việt Nam  xuất khẩu gạo, thủy sản sang Timor-Leste: năm 2012 đạt 34,4 triệu USD, năm 2011 đạt hơn 13 triệu USD, năm 2010 đạt 53 triệu USD, năm 2009 đạt 99 triệu USD.

Hai nước còn có tiềm năng hợp tác trong các lĩnh vực khác như nông nghiệp, dầu khí, thủy sản, xây dựng cơ sở hạ tầng; trao đổi hàng nông sản, dệt may, hàng tiêu dùng, máy công nghiệp, thiết bị điện...

(Theo VOV)