Chọn tổ hợp môn lớp 10: Không để "chệch hướng"

Vượt qua Kỳ thi tuyển sinh lớp 10 chưa phải là dấu mốc cuối cùng. Ngay sau khi trúng tuyển, học sinh phải đăng ký lựa chọn tổ hợp môn học theo Chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) năm 2018. 

Việc chọn tổ hợp môn lớp 10 không chỉ ảnh hưởng đến quá trình học tập trong suốt ba năm THPT mà còn tác động trực tiếp đến việc định hướng nghề nghiệp cũng như khả năng xét tuyển vào đại học sau này. Thực tế cho thấy, nhiều học sinh chọn tổ hợp không phù hợp, đã gặp khó khăn khi thi tốt nghiệp THPT. Do đó, khi đăng ký chọn tổ hợp môn lớp 10 cần cân nhắc kỹ, tránh chọn theo số đông.

Học sinh dự thi tuyển sinh lớp 10 Trường THPT Nguyễn Đình Chiểu.

Cũng giống như hai năm học trước, bên cạnh 8 môn học bắt buộc: Ngữ văn, Toán, Ngoại ngữ 1, Giáo dục thể chất, Giáo dục quốc phòng và an ninh, Hoạt động trải nghiệm và hướng nghiệp, Giáo dục địa phương và Lịch sử thì học sinh vào lớp 10 sẽ được lựa chọn 4 môn trong 9 môn học, gồm: Địa lý, Giáo dục kinh tế và pháp luật, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Công nghệ, Tin học, Âm nhạc và Mỹ thuật. Ngoài ra, học sinh còn phải lựa chọn các chuyên đề học tập khác nhau.

Về lý thuyết, học sinh có 126 cách chọn, song thực tế mỗi trường THPT thường có khoảng từ 4 đến 8 tổ hợp, chủ yếu chia thành hai nhóm tự nhiên và xã hội. Việc phân chia này phụ thuộc vào đội ngũ giáo viên cũng như tình hình cơ sở vật chất của nhà trường.

Theo Hiệu trưởng Trường THPT Chợ Gạo Nguyễn Phúc Viễn, Chương trình GDPT năm 2018 được chia làm 2 giai đoạn: Giai đoạn giáo dục cơ bản (từ lớp 1 đến lớp 9) và giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp (bậc THPT). Thực tế hai năm học qua cho thấy, việc không bắt buộc học tất cả các môn học trong chương trình giúp giảm áp lực cho học sinh, từ đó phát huy năng lực, định hướng nghề nghiệp cho các em.

“Theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT), từ năm 2025, Kỳ thi tốt nghiệp THPT đã còn 4 môn; trong đó, có 2 môn thi bắt buộc gồm Toán, Ngữ văn và 2 môn tự chọn. Đều này hoàn toàn phù hợp với định hướng chọn các môn học của học sinh đầu cấp THPT, để các em tập trung chuyên môn, sở trường, phát huy tốt năng lực cho kỳ thi.

Chính vì vậy, nếu chọn đúng và phù hợp tổ hợp môn lớp 10 với bản thân sẽ tạo nhiều thuận lợi cho học sinh trong quá trình học tập và định hướng nghề nghiệp của các em trong 3 năm học THPT”, thầy Viễn phân tích thêm.

Nắm được tầm quan trọng đó, trong những ngày qua, bên cạnh việc tổ chức nhập học cho học sinh trúng tuyển vào lớp 10, nhiều trường THPT trên địa bàn tỉnh đã tổ chức tư vấn chọn môn học cho phụ huynh và học sinh.

Trong đầu tháng 7-2025, các trường THPT trên địa bàn tỉnh sẽ dự kiến tư vấn tổ hợp môn lớp 10 cho học sinh. Trường THPT Trương Định tổ chức tư vấn cho phụ huynh, học sinh về các tổ hợp môn học lựa chọn và cụm chuyên đề học tập của trường.

Năm học 2025 - 2026, nhà trường dự kiến mở 4 tổ hợp môn cho học sinh vào lớp 10, trong đó 3 tổ hợp Khoa học tự nhiên và 1 tổ hợp Khoa học xã hội. Trong 4 tổ hợp môn, học sinh được quyền chọn tối đa 3 nguyện vọng tổ hợp môn theo thứ tự ưu tiên để xếp lớp.

Nguyên tắc sắp xếp lớp là nhà trường sẽ dự kiến xếp 3 lớp giỏi căn cứ vào điểm chuẩn trúng tuyển lớp 10 và điểm cộng học sinh giỏi đạt giải cấp tỉnh, cấp huyện. Các lớp còn lại sắp xếp theo nhu cầu của học sinh đăng ký.

Theo Hiệu trưởng Trường THPT Trương Định Nguyễn Thanh Hải, học sinh có quyền chọn 3 nguyện vọng tổ hợp môn lớp 10. Nếu học sinh chọn quá số lớp nhà trường tổ chức thì nhà trường sẽ căn cứ vào điểm trúng tuyển của học sinh để sắp lớp theo thứ tự ưu tiên của tổ hợp môn đăng ký và theo hướng dẫn thông báo tuyển sinh của nhà trường.

“Học sinh cần suy nghĩ, lựa chọn đúng nguyện vọng, phục vụ đúng mục đích học tập. Nếu lựa chọn những môn học phù hợp sẽ giúp cho các em phát huy được thế mạnh của mình. Ngược lại, nếu đã lựa chọn nhưng sau này khả năng không theo được hoặc vì một lý do nào khác mà bắt buộc phải chuyển tổ hợp thì sẽ rất khó khăn”, thầy Nguyễn Thanh Hải khuyên học sinh.

Theo quy định, việc lựa chọn môn học của học sinh vào lớp 10 cần giữ ổn định cho đến hết lớp 12. Thế nhưng trong trường hợp đặc biệt, học sinh có nguyện vọng chuyển đổi môn học lựa chọn, cụm chuyên đề học tập, hiệu trưởng xem xét quyết định và báo cáo Sở GD-ĐT.

Như vậy, nếu chọn sai, học sinh vẫn được chọn lại tổ hợp môn. Nhà trường sẽ bố trí thời gian hè để học sinh học bổ sung những môn chưa được học ở lớp 10. Tuy nhiên, theo hiệu trưởng các trường THPT, học sinh cần cân nhắc thật kỹ, không nên chuyển đổi môn học trong suốt ba năm học THPT, nhằm đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho bản thân.

Khi lựa chọn môn học, tổ hợp môn lớp 10, học sinh phải cân nhắc kỹ lưỡng, dựa trên kết quả học tập bậc THCS. Từ đó, xác định rõ những môn mà bản thân học sinh có năng lực và những môn mình yêu thích, đam mê. Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Đình Chiểu Võ Hoài Nhân Trung khuyên học sinh cần hiểu tổ hợp môn học.

Tổ hợp các môn thi tốt nghiệp THPT, tổ hợp các môn xét tuyển đại học, cao đẳng. Việc hiểu ba khái niệm này rất quan trọng, bởi việc chọn môn khi vào lớp 10 sẽ ảnh hưởng tới tổ hợp thi tốt nghiệp và xét đại học. Chính vì vậy, hơn ai hết học sinh và phụ huynh cần tìm hiểu kỹ và chọn đúng tổ hợp môn lớp 10 ngay từ đầu.

Em Nguyễn Trọng An, học sinh trúng tuyển vào lớp 10 Trường THPT Nguyễn Đình Chiểu chia sẻ: “Ban đầu em thấy rất khó chọn tổ hợp môn vì không biết tổ hợp nào phù hợp với mình. Nhưng sau khi tìm hiểu các ngành học em yêu thích và các tổ hợp xét tuyển đại học mà các trường yêu cầu, em quyết định chọn tổ hợp Khoa học xã hội, vì em muốn theo học ngành Luật sau này. Em nghĩ việc chọn đúng tổ hợp môn lớp 10 từ đầu là rất quan trọng để không bị lúng túng sau này”.

Việc học sinh chọn tổ hợp môn lớp 10 không chỉ là quyết định cho hôm nay, mà còn định hình con đường học tập và nghề nghiệp mai sau, do đó hãy chọn đúng và phù hợp cho chính mình.

ĐỖ PHI