Quản lý bãi thải: Cần hạn chế chôn lấp

Hiện nay, lượng chất thải rắn phát sinh ngày càng gia tăng với thành phần ngày càng phức tạp. Tuy nhiên, phương pháp xử lý chất thải chủ yếu vẫn là chôn lấp, dẫn đến không tiết kiệm được quỹ đất.

Đó là khẳng định của Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) Mai Thanh Dung tại Hội thảo “Quản lý bãi thải ở Việt Nam: Thực trạng và xu hướng” tổ chức ngày 22-9.

Ảnh minh họa: Như Lam

Phương pháp chôn lấp mặc dù có nhiều ưu thế vượt trội như đầu tư ban đầu thấp, giá thành xử lý chất thải rắn phù hợp, có thể xử lý được tất cả các loại chất thải rắn, nhưng lượng rác thải đổ vào các bãi thải tăng nhanh trong khi việc quản lý bãi thải chưa đáp ứng được thực tế này.

Theo Bộ Xây dựng, đến năm 2016, có khoảng hơn 600 bãi chôn lấp ở Việt Nam, trung bình mỗi tỉnh, thành phố có 10 bãi chôn lấp. Trong số đó, chỉ có 29-31% là bãi chôn lấp hợp vệ sinh. Ô nhiễm ở bãi chôn lấp đã trở nên nghiêm trọng hơn và phổ biến trong những năm gần đây dẫn đến suy thoái đất, nước, không khí, đặc biệt tại các thành phố lớn, nơi mà lượng chất thải rắn đang ngày càng tăng, tỉ lệ chôn lấp rác cao 69%.

Theo khảo sát của Bộ Tài nguyên và Môi trường, ở nhiều tỉnh khu vực duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, chất thải công nghiệp và chất thải rắn sinh hoạt vẫn còn chôn lấp chung, hầu hết các bãi chôn lấp đều không hợp vệ sinh.

Ở khu vực Tây Nguyên, các bãi chôn lấp lộ thiên thường được bố trí tại các thung lũng, có nơi gần đầu nguồn nước, gây ô nhiễm môi trường khu vực hạ nguồn. Đối với khu vực đồng bằng sông Cửu Long, nhiều bãi chôn lấp không có bờ bao, khi mùa lũ về, bãi chôn lấp bị ngập nước gây ô nhiễm môi trường. Nhiều bãi chôn lấp có cấu tạo hở, vào mùa khô, chất thải được đem đốt.

Hạn chế chôn lấp

Bà Dương Thị Phương Anh, Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường cho rằng số lượng chất thải rắn ngày càng tăng, diện tích đất có hạn, người dân không thích sống gần bãi chôn lấp, việc tìm địa điểm bãi chôn lấp rất khó khăn. Tuy chôn lấp là một trong những công nghệ xử lý chất thải rắn chủ yếu ở Việt Nam nhưng cần hạn chế phương pháp này.

Về quản lý chất thải rắn, ông Hoàng Mạnh Hiệp, Cục Hạ tầng kỹ thuật, Bộ Xây dựng nhấn mạnh cần hoàn thiện công tác quy hoạch quản lý; thúc đẩy xã hội hóa thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn; phát triển công nghệ xử lý; chi phí và thu hồi chi phí cho hoạt động xử lý; đào tạo tuyên truyền nâng cao nhận thức và nâng cao vai trò của các địa phương. Trong đó, ưu tiên, khuyến khích nghiên cứu phát triển công nghệ trong nước và ứng dụng công nghệ tiên tiến phù hợp với điều kiện Việt Nam; thực hiện đầu tư thí điểm công nghệ xử lý chất thải rắn phù hợp cho đô thị và nông thôn, sau đó nghiên cứu, đánh giá và nhân rộng.

Thời gian tới, các cơ quan chức năng cần dần từng bước xóa bỏ quan niệm xử lý chất thải rắn theo địa giới hành chính, xây dựng mô hình xử lý chất thải rắn mang tính chất liên tỉnh để nâng cao hiệu quả đầu tư; tổ chức truyền thông rộng rãi các diễn đàn kêu gọi đầu tư vào công trình, dự án, tạo điều kiện thuận lợi, môi trường cạnh tranh lành mạnh đối với khối tư nhân tham gia công tác xã hội hóa lĩnh vực thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn.

(Theo TTXVN)