Sự nghiệt ngã của thị trường viễn thông
Cuối tháng 2 vừa qua, Công ty cổ phần Viễn thông di động Việt Nam (Vietnamobile) đã có “đơn kêu cứu” gửi Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vì bị “đe dọa và xử ép”.
Sau 12 năm tham gia vào thị trường, đã đầu tư gần 1,2 tỷ USD, nhưng Vietnamobile hiện chỉ chiếm 3,6% thị phần di động tại Việt Nam. Vietnamobile có 49% vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (nhà đầu tư CK Hutchison Holdings Limited) và là đại diện duy nhất còn lại cho khối kinh tế tư nhân tham gia hoạt động trong lĩnh vực viễn thông di động tại Việt Nam, sau sự ra đi của các nhà đầu tư nước ngoài khỏi thị trường Việt Nam như Comvik (Thụy Điển) vào năm 2005, SK Telecom (Hàn Quốc) vào năm 2009, VinpelCom (Nga) năm 2012.
 |
| Sau 12 năm có mặt ở thị trường Việt Nam, mạng di động Vietnamobile chỉ chiếm được thị phần rất khiêm tốn và gặp vô vàn khó khăn trong kinh doanh. |
Mạng thông tin di động HT Mobile (tiền thân của mạng Vietnamobile) ra đời từ tháng 1-2007 với công nghệ CDMA.
Tuy nhiên, theo bà Fong Chong Mei Elizabete, Tổng Giám đốc Vietnamobile, do bất cập trong việc quy hoạch phổ tần số vô tuyến điện và chiến lược phổ cập công nghệ CDMA tại Việt Nam, nhà mạng này đã bắt buộc sử dụng công nghệ CDMA.
Việc đầu tư vào công nghệ CDMA thất bại hoàn toàn tại Việt Nam và công nghệ CDMA không sử dụng được nữa trong khi phải đầu tư các thiết bị, hạ tầng và hệ thống cho công nghệ GSM phủ sóng toàn quốc đã khiến Vietnamobile thiệt hại gần 2 tỷ USD.
Sau khi thực hiện chuyển đổi công nghệ (3-2008) và thay tên (4-2009), đến tháng 5-2016, Vietnamobile đã chuyển đổi hình thức đầu tư từ hợp đồng hợp tác kinh doanh (BCC) sang công ty cổ phần.
Đến thời điểm hiện tại, Vietnamobile đã phủ sóng 91,3% dân số (2G), 81,3% dân số (3G) và phủ sóng 4G tại 37 tỉnh, thành phố. Đến nay, mạng Vietnamobile đã được đầu tư đạt gần 1,196 tỷ USD, tương đương 27.866 tỷ đồng.
Theo lá đơn gửi Thủ tướng, bà Fong Elizabete nhấn mạnh: “Mạng Vietnamobile ngày càng đứng trước nguy cơ bị tiêu diệt trước những chính sách bất công bằng và sự độc quyền trong cạnh tranh không cân bằng từ các nhà mạng đại diện cho khối doanh nghiệp nhà nước”.
Hiện nay, thị trường viễn thông tại Việt Nam có sự phân chia rõ ràng theo quy mô doanh nghiệp. Trong đó, Viettel 50,6%, VinaPhone 24,8%, MobiFone 20,16%, Vietnamobile 3,6% và Gtel 0,4%.
Vietnamobile đề nghị Thủ tướng, Bộ TT-TT xem xét giải quyết phân bổ thêm băng tần 850MHz cho Vietnamobile để tạo sự cạnh tranh cho thị trường thông tin di động Việt Nam; có chính sách hợp lý, thỏa đáng trong đấu thầu tần số 2.600 MHz để các doanh nghiệp viễn thông di động nhỏ như Vietnamobile và Gtel có cơ hội được sử dụng băng tần này; chỉ đạo, định hướng để Vietnamobile được thương lượng việc sử dụng chung băng tần 1.800MHz và 2.100MHz với các nhà mạng hiện có để tăng hiệu quả sử dụng tài nguyên tần số của quốc gia.
Vietnamobile cũng bày tỏ lo ngại khi 3 nhà mạng Viettel, MobiFone và VinaPhone đã thỏa thuận rằng, các doanh nghiệp di động trên thị trường không được bán thấp hơn 50.000 đồng/tháng cho mỗi gói cước viễn thông di động; các doanh nghiệp có thị phần nhỏ chỉ được phép bán thấp hơn 5% cho gói cước viễn thông di động của mình...
Về tiêu chí xác định doanh nghiệp có thị phần khống chế, Vietnamobile không đồng ý đề xuất sửa đổi của Bộ TT-TT trong Nghị định 25/2011/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Viễn thông (đó là “bất kỳ nhà mạng nào cũng sẽ được coi là doanh nghiệp có vị trí thống lĩnh thị trường nếu tỷ lệ dân số có khả năng tiếp cận dịch vụ trên mạng viễn thông di động mặt đất của doanh nghiệp chiếm từ 90% tổng dân số cả nước trở lên).
Vietnamobile cho rằng, đề xuất này không phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành về cạnh tranh cũng như Luật Cạnh tranh sửa đổi (có hiệu lực vào tháng 7 tới).
Vietnamobile đề xuất nên chia các doanh nghiệp viễn thông di động hiện nay thành 3 nhóm: có thị phần 30% trở lên (thống lĩnh thị trường); có thị phần từ 15% đến dưới 30%; và nhóm có thị phần nhỏ hơn 15%.
Sau khi nhận được văn bản kiến nghị của Vietnamobile, Cục Viễn thông (Bộ TT-TT) đã tổ chức họp các doanh nghiệp viễn thông di động trao đổi về các định hướng quản lý giá cước trong thời gian tới.
Tại buổi làm việc, Cục Viễn thông cho biết, tiếp thu kiến nghị của Vietnamobile, Bộ TT-TT sẽ điều chỉnh trong dự thảo thay thế Nghị định 25/2011/NĐ-CP đang trình Chính phủ với dự kiến bãi bỏ các quy định về đăng ký, thông báo giá cước cũng như việc quản lý giá trung bình dịch vụ viễn thông để quản lý theo Luật Giá và các văn bản hướng dẫn thi hành.
Các doanh nghiệp hoàn toàn chủ động ban hành các gói cước phù hợp với nhu cầu và sức mua của người tiêu dùng.
Đối với việc xác định vị trí thống lĩnh thị trường, Bộ TT-TT tiếp tục thực hiện theo Luật Cạnh tranh, đồng thời trình Chính phủ dự kiến cụ thể hóa một số tiêu chí khác để xác định doanh nghiệp có sức mạnh thị trường đáng kể.
Đối chiếu với dự thảo này, Vietnamobile đang là doanh nghiệp có thị phần thấp dưới 10% nên hoàn toàn không thể thuộc vào nhóm xác định doanh nghiệp thống lĩnh thị trường như Vietnamobile nêu trong văn bản trên.
Về nội dung tần số, cho đến nay, Bộ TT-TT đã nhận được đề nghị cấp phép của các doanh nghiệp đối với cả băng tần 850MHz và 2.600MHz.
Theo Luật Tần số vô tuyến điện quy định, các băng tần có giá trị thương mại cao, có nhu cầu sử dụng vượt quá khả năng phân bổ xác định trong quy hoạch tần số vô tuyến điện như trên phải thực hiện việc cấp phép tần số thông qua đấu giá hoặc thi tuyển.
(Theo sggp.org.vn)