Thứ Ba, 05/10/2021, 20:09 (GMT+7)

Nobel Vật lý 2021 tôn vinh nghiên cứu về các hệ thống vật lý phức tạp

Cả ba nhà khoa học đoạt giải Nobel Vật lý 2021 đều được tôn vinh với những nghiên cứu về các hiện tượng hỗn loạn và có vẻ ngẫu nhiên.

Nguồn: Reuters

Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển chiều 5/10 đã công bố chủ nhân giải thưởng Nobel Vật lý 2021, nhằm tôn vinh "những đóng góp đột phá của họ cho sự hiểu biết của giới khoa học về các hệ thống vật lý phức tạp."

Những người được vinh danh là Giáo sư Syukuro Manabe (90 tuổi - người Mỹ gốc Nhật Bản) - hiện là nhà khí tượng học tại Đại học Princeton (Mỹ); Giáo sư Klaus Hasselmann (90 tuổi - người Đức) - hiện làm việc tại Viện Khí tượng Max Planck (Đức); và Giáo sư Giorgio Parisi (73 tuổi - người Italy) - hiện làm việc tại Đại học Rome Sapienza (Italy).

Cả ba nhà khoa học nêu trên đều được tôn vinh với những nghiên cứu về các hiện tượng hỗn loạn và có vẻ ngẫu nhiên.

Tuyên bố của Viện hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển nêu rõ: "Các hệ thống phức tạp, đặc trưng bởi sự hỗn loạn và ngẫu nhiên, rất khó để nắm bắt. Giải Nobel Vật lý năm nay tôn vinh những phương pháp mới để mô tả và dự đoán hành vi dài hạn của chúng."

Hai nhà khoa học Syukuro Manabe và Klaus Hasselmann được đánh giá là những người đã đặt nền móng cho tri thức của nhân loại về khí hậu Trái Đất và tác động của con người, thông qua việc lập mô hình vật lý của khí hậu Trái Đất, định lượng độ biến động và dự đoán một cách đáng tin cậy về sự ấm lên toàn cầu.

Trong khi đó, nhà khoa học Giorgio Parisi được vinh danh nhờ những đóng góp mang tính đột phá về việc phát hiện sự ảnh hưởng lẫn nhau của các dao động và rối loạn trong những hệ thống vật lý từ quy mô nguyên tử đến hành tinh.

Kể từ khi nhà bác học Alfred Nobel lập ra giải thưởng Nobel năm 1901, đến nay đã có 115 giải Nobel Vật lý được trao, trong đó 47 chủ nhân giải thưởng được đứng tên một mình.
Trong số những người đoạt giải Nobel Vật lý, chỉ có 4 nhà khoa học nữ là Marie Curie (năm 1903), Maria Goeppert-Mayer (1963), Donna Strickland (2018)và Andrea Ghez (2020). John Bardeen là học giả duy nhất hai lần đoạt giải Nobel Vật lý vào năm 1956 và 1972.

Người đoạt giải trẻ nhất là Lawrence Bragg, ông nhận giải cùng cha mình vào năm 1915, khi mới 25 tuổi. Trong khi đó, người cao tuổi nhất đoạt giải thưởng danh giá này là Arthur Ashkin, đoạt giải năm 2018, khi 96 tuổi.

Năm ngoái, giải Nobel Vật lý thuộc về 3 nhà khoa học Roger Penrose (người Anh), Reinhard Genzel (người Đức) và Andrea Ghez (người Mỹ) với những đóng góp quan trọng trong lĩnh vực vật lý thiên văn và giúp giải mã những bí ẩn quan trọng trong vũ trụ, cụ thể là các nghiên cứu về hố đen và vật thể siêu nặng vô hình ở tâm dải ngân hà.