Đưa các ý tưởng sáng tạo khoa học vào cuộc sống

Trong những năm qua, Cuộc thi sáng tạo dành cho thanh niên, thiếu niên và nhi đồng (gọi tắt là Cuộc thi) do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật cùng các sở, ngành tỉnh và lãnh đạo UBND các huyện, thị, thành của tỉnh Tiền Giang tổ chức đã góp phần thúc đẩy phong trào sáng tạo của học sinh ở các bậc học. Có thể nói, Cuộc thi đã tạo môi trường thuận lợi để các em trau dồi kiến thức, rèn luyện kỹ năng sáng tạo, xây dựng ước mơ trở thành nhà sáng chế trong tương lai.

NHIỀU KẾT QUẢ QUAN TRỌNG

Cuộc thi lần thứ XV, năm 2022 - 2023 đã nhận được 1.573 mô hình, sản phẩm tham dự thuộc các bậc học: Mầm non, tiểu học, THCS, THPT. Số lượng mô hình, sản phẩm tham dự Cuộc thi, cao nhất là đơn vị TP. Mỹ Tho với 296 mô hình.

Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Tiền Giang Nguyễn Văn Khang trao giải Nhất cho các tác giả và đồng tác giả tại Cuộc thi Sáng tạo thanh niên, thiếu niên và nhi đồng tỉnh Tiền Giang năm 2023. Ảnh: SONG AN

Tổng kết và trao giải, Ban Tổ chức Cuộc thi cấp huyện xét chọn 105 mô hình, sản phẩm đạt giải cao tham dự Cuộc thi cấp tỉnh. Sau đó, Hội đồng giám khảo đã chọn ra 35 mô hình, sản phẩm đạt điểm số cao nhất đề nghị Ban Tổ chức xét trao thưởng.

Có 35 tác giả và đồng tác giả đoạt giải Nhất, Nhì, Ba theo các bậc học được Ban Tổ chức Cuộc thi cấp tỉnh tặng Giấy khen kèm tiền thưởng. Trong đó, bậc mầm non đoạt 6 giải (1 giải Nhì, 3 giải Ba và 2 giải Khuyến khích); bậc tiểu học trở lên đoạt 29 giải (1 giải Nhất, 4 giải Nhì, 13 giải Ba và 11 giải Khuyến khích).

Qua số lượng các tác phẩm, mô hình dự thi năm 2023 cho thấy, sức hút và sự lan tỏa của Cuộc thi. Có thể nhận thấy thanh, thiếu nhi trên toàn tỉnh đã thi đua cùng nhau sáng tạo, tạo ra nhiều sản phẩm đa dạng về mẫu mã, tiết kiệm chi phí, bảo vệ môi trường sống. Điều đó chứng tỏ khát khao trở thành những nhà sáng chế trong tương lai và quan trọng là các em đều mong muốn đóng góp ý tưởng của mình vào việc xây dựng, phát triển quê hương Tiền Giang.

Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật, Phó trưởng Ban Tổ chức Cuộc thi cấp tỉnh Nguyễn Thanh Hiền cho biết: “Công tác triển khai Cuộc thi đã được sự quan tâm lãnh đạo của UBND tỉnh, sự phối hợp, hỗ trợ tích cực của các thành viên Ban Tổ chức là lãnh đạo các sở, ngành tỉnh, lãnh đạo UBND các huyện, thành phố, thị xã. Ngoài ra, vai trò của Ban Tổ chức Cuộc thi cấp huyện đã có tác động tích cực đối với sự thành công của Cuộc thi.

Trong đó, với sự chỉ đạo trực tiếp của Ban Tổ chức Cuộc thi cấp huyện, Phòng Giáo dục và Đào tạo đã tham mưu, phối hợp các ngành liên quan, các đơn vị trường học tích cực tuyên truyền, vận động các học sinh ở độ tuổi thanh niên, thiếu niên và nhi đồng đăng ký tham gia Cuộc thi.

Song song đó, cuộc thi thu hút nhiều mô hình, giải pháp sáng tạo từ các huyện, thị, thành tham gia; mặt bằng chất lượng cũng được nâng lên, một số mô hình, sản phẩm đảm bảo tính kỹ thuật, mỹ thuật, thân thiện với môi trường, có khả năng ứng dụng vào thực tế cuộc sống và trong học tập.

Đồng thời, việc triển khai Cuộc thi theo mô hình hai cấp tiếp tục mang lại hiệu quả, nhất là việc phân bổ kinh phí dành cho các hoạt động của Ban Tổ chức Cuộc thi cấp huyện cùng với giá trị giải thưởng được nâng lên, đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai Cuộc thi ở cấp huyện cũng như khuyến khích các em tạo ra nhiều giải pháp sáng tạo tham gia Cuộc thi”.

Có thể nói, Cuộc thi ngày càng có sức lan tỏa sâu rộng, không chỉ là nơi để các em học sinh thể hiện ý tưởng, thỏa mãn niềm đam mê nghiên cứu, sáng tạo, gửi gắm khát vọng trong mỗi sản phẩm, mà đây còn là một sân chơi bổ ích, trí tuệ cho thanh, thiếu niên, nhi đồng trong toàn tỉnh.

TIẾP TỤC TRIỂN KHAI CUỘC THI

Để giúp các cơ quan, đơn vị trường học có cơ sở hỗ trợ, hướng dẫn các tác giả trẻ trong độ tuổi thanh, thiếu niên và nhi đồng có ý tưởng sáng tạo ra mô hình, sản phẩm và lập hồ sơ đăng ký tham dự Cuộc thi lần thứ XVI, năm 2023 - 2024  chúng tôi xin cung cấp một số thông tin về Cuộc thi như sau:

Đối tượng tham gia Cuộc thi: Là các em có độ tuổi từ 6 - 18 tuổi, thuộc các bậc học mầm non, tiểu học, THCS, THPT, trung cấp nghề, cao đẳng và đại học. Ngoài ra, đối tượng thanh, thiếu niên ngoài nhà trường cũng được Đoàn Thanh niên các cấp tuyên truyền, vận động tham gia Cuộc thi.

Riêng các em học sinh, sinh viên các trường cao đẳng, đại học trong tỉnh từ 19 tuổi trở lên, nếu có mô hình, sản phẩm, giải pháp sáng tạo có thể đăng ký tham dự Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh Tiền Giang lần thứ XVI, năm 2023 - 2024 do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật phối hợp với các ngành liên quan tổ chức.

Về lĩnh vực dự thi: Bao gồm 5 lĩnh vực chính: Đồ dùng dành cho học tập; phần mềm tin học; sản phẩm thân thiện với môi trường; đồ dùng sinh hoạt gia đình và đồ chơi trẻ em; các giải pháp kỹ thuật nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế.

Để nâng cao chất lượng Cuộc thi, Ban Tổ chức Cuộc thi cấp huyện có thể xem xét đặt hàng, giao chỉ tiêu cho trường thực hiện một số lĩnh vực dự thi mà trường có thế mạnh; tham mưu, đề xuất UBND huyện khen thưởng tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong tuyên truyền, vận động, hướng dẫn các em học sinh đoạt giải Cuộc thi.

Ngoài cơ cấu, số lượng giải thưởng do tỉnh phân bổ, Ban Tổ chức Cuộc thi cấp huyện có thể vận động nguồn kinh phí dưới hình thức xã hội hóa để khen thưởng bổ sung cho các em có mô hình, sản phẩm tiềm năng nhưng chưa đạt giải nhằm khuyến khích phong trào lao động sáng tạo trong lứa tuổi thanh, thiếu niên, nhi đồng.

Đồng thời, các đơn vị trường học tiếp tục quan tâm, có chính sách động viên, đề xuất khen thưởng những giáo viên có thành tích trong công tác tuyên truyền Cuộc thi, cũng như tích cực hướng dẫn các học sinh thực hiện mô hình, sản phẩm dự thi và đoạt giải, kịp thời khen thưởng các em học sinh có mô hình, sản phẩm đoạt giải cao cấp huyện, cấp tỉnh, cấp quốc gia.

Để khắc phục trường hợp nhiều mô hình, sản phẩm dự thi trùng tên, trùng nội dung, giáo viên hướng dẫn, các tác giả cần chú ý cập nhật thông tin về mô hình, sản phẩm dự thi các năm trước. Có thể dựa trên ý tưởng đã có để hoàn thiện mô hình, sản phẩm nhằm tạo ra sự khác biệt nhưng phải đảm bảo tính mới, tính sáng tạo và khả năng ứng dụng.

Về cơ cấu và giá trị giải thưởng ở cấp tỉnh: Tiếp tục thực hiện theo quy định của Nghị quyết HĐND tỉnh, bao gồm: 1 giải Đặc biệt, trị giá 10 triệu đồng; 3 giải Nhất, trị giá 8 triệu đồng/giải; 3 giải Nhì, trị giá 5 triệu đồng/giải; 3 giải Ba, trị giá 4 triệu đồng/giải; 20 giải Khuyến khích, trị giá 2 triệu đồng/giải.

Về cơ cấu, số lượng giải thưởng phân bổ cho cấp huyện: Các huyện, thị, thành sẽ được Ban Tổ chức Cuộc thi cấp tỉnh phân bổ theo số lượng hồ sơ thực tế tham dự của mỗi huyện, thị, thành.

Về địa điểm nhận hồ sơ tham dự Cuộc thi: Người dự thi là học sinh bậc mầm non, tiểu học, THCS, THPT, trung cấp kỹ thuật (cấp huyện) hoặc đối tượng là thanh, thiếu niên ngoài trường học thì nộp hồ sơ tại Phòng Giáo dục và Đào tạo các huyện, thị, thành; người dự thi là học sinh, sinh viên các trường cao đẳng, đại học (trong độ tuổi) nộp hồ sơ tại Văn phòng Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Tiền Giang (hạn chót nhận hồ sơ là ngày 1-4-2024).

Về thể lệ và hồ sơ đăng ký dự thi: Được đăng tải trên trang thông tin điện tử Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật, địa chỉ: www.tusta.com.vn.

TUẤN LÂM - VĂN XĨ