Hàng triệu xe máy sắp phải kiểm định khí thải phương tiện

Thông tư 47/2024 về “Quy định trình tự, thủ tục kiểm định, miễn kiểm định lần đầu cho xe cơ giới, xe máy chuyên dùng; trình tự, thủ tục chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với xe cơ giới cải tạo, xe máy chuyên dùng cải tạo; trình tự, thủ tục kiểm định khí thải xe môtô, xe gắn máy” do Bộ GTVT ban hành sẽ chính thức có hiệu lực từ 1/1/2025.

Một trong những điểm đáng chú ý của thông tư là xe môtô, xe gắn máy trên “5 tuổi” sẽ phải kiểm định khí thải định kỳ. Điều này đang khiến nhiều người dân “đứng ngồi” không yên khi cả nước hiện có trên 70 triệu môtô, xe máy đăng ký lưu hành, trong đó hơn 45 triệu xe đang được người dân sử dụng hằng ngày.

Hà Nội hiện có hơn 6,9 triệu xe máy với gần 73% xe đã sử dụng trên 10 năm.

Theo Thông tư 47/2024, xe môtô, xe gắn máy có thời gian tính từ năm sản xuất trên 5 năm thì chủ xe phải mang xe đến cơ sở đăng kiểm để kiểm định khí thải, chu kỳ kiểm định khí thải là 60 tháng tính từ ngày xuất xưởng xe môtô, xe gắn máy. Trường hợp xe môtô, xe gắn máy trong cơ sở dữ liệu không có thông tin về ngày xuất xưởng thì tính từ ngày 31/12 của năm sản xuất xe. Đối với xe mô tô, xe gắn máy có thời gian sản xuất trên 5 năm đến 12 năm, chu kỳ kiểm định khí thải định kỳ là 24 tháng; thời gian sản xuất trên 12 năm, chu kỳ kiểm định khí thải định kỳ là 12 tháng. Được biết, Thông tư 47/2024 có hiệu lực thi hành từ 1/1/2025, tuy nhiên, theo lãnh đạo Phòng Kiểm định xe cơ giới - Cục Đăng kiểm Việt Nam, đây chưa phải là mốc thời gian bắt đầu thực hiện kiểm định khí thải xe máy tại các cơ sở đăng kiểm. Thời gian, lộ trình thực hiện kiểm định khí thải sẽ thực hiện theo Luật Bảo vệ môi trường. Hiện Bộ Tài nguyên và Môi trường đang là cơ quan chủ trì, phối hợp cùng Bộ GTVT xây dựng, trình Chính phủ để ban hành quyết định lộ trình thực hiện. Đến nay, quyết định này chưa được ban hành. Chủ xe môtô, xe gắn máy có thể nộp hồ sơ kiểm định khí thải cho phương tiện qua hai hình thức trực tiếp và trực tuyến. Với hình thức trực tiếp, cơ sở đăng kiểm thực hiện kiểm định khí thải ngay trong ngày nhận đủ hồ sơ. Trường hợp nộp hồ sơ qua hệ thống trực tuyến, cơ sở đăng kiểm xác nhận lịch hẹn kiểm định khí thải, đồng thời thông báo với chủ xe về thời gian thực hiện kiểm định khí thải xe môtô, xe gắn máy. Khi chủ xe đưa xe môtô, xe gắn máy đến thì cơ sở đăng kiểm thực hiện kiểm định theo quy định.

Mặc dù theo Cục Đăng kiểm Việt Nam, thời điểm 1/1/2025 chưa phải là mốc thời gian bắt đầu thực hiện kiểm định khí thải xe máy tại các cơ sở đăng kiểm, nhưng mới đây, tại cuộc họp HĐND TP Hà Nội, các đại biểu đã thông qua nghị quyết quy định thực hiện vùng phát thải thấp tại Thủ đô. Theo nội dung nghị quyết, Hà Nội sẽ cho phép các xe không phát sinh khí thải, xe cơ giới thân thiện môi trường, xe cơ giới sử dụng năng lượng sạch, năng lượng xanh, thân thiện môi trường, xe ưu tiên và phương tiện giao thông có giấy phép lưu thông của cơ quan có thẩm quyền được lưu thông trong vùng phát thải thấp. Ngoài ra, Hà Nội sẽ cấm lưu thông các xe tải hạng nặng chạy bằng dầu diesel trong vùng phát thải thấp, đồng thời hạn chế hoặc cấm xe ôtô không đáp ứng tiêu chuẩn khí thải mức 4 và xe môtô, xe gắn máy không đáp ứng tiêu chuẩn mức 2 chạy vào vùng phát thải thấp theo khung giờ/thời điểm hoặc khu vực. Thành phố cũng sẽ xem xét ban hành các loại phí và lệ phí đối với xe cộ có phát thải lưu thông trong vùng phát thải thấp.

Về lộ trình thực hiện vùng phát thải thấp, từ năm 2025 đến năm 2030 sẽ thí điểm lập khu vực phát thải thấp ở một khu vực thuộc quận Hoàn Kiếm, Ba Đình. Hà Nội cũng khuyến khích các địa phương lập vùng phát thải thấp. Từ năm 2031 trở đi, các khu vực trên địa bàn TP có một trong các tiêu chí quy định là vùng phát thải thấp sẽ phải thực hiện.

Trước thông tin trên, nhiều người dân băn khoăn, việc hạn chế phương tiện giao thông gây ô nhiễm có thể ảnh hưởng đến mưu sinh của không ít người. Bởi theo thống kê, hiện Hà Nội có hơn 8 triệu phương tiện, trong đó trên 1,1 triệu ôtô và hơn 6,9 triệu xe máy với gần 73% xe đã sử dụng trên 10 năm. Trước một số lượng lớn phương tiện, nhiều chuyên gia cũng cho rằng, để cấm xe máy thải khí thải gây ô nhiễm môi trường, Hà Nội cần đánh giá tác động tới xã hội. Bởi khi cấm xe cộ cá nhân thì phải có xe thay thế, phương tiện công cộng phải sạch, tiện lợi. Thêm vào đó, cần có sự hỗ trợ tài chính cho người dân và các doanh nghiệp trong việc chuyển đổi phương tiện sử dụng năng lượng sạch. Mặc dù gặp phải nhiều thách thức, nhưng triển khai vùng khí thải thấp tại Hà Nội sẽ giảm thiểu ô nhiễm không khí, giúp cải thiện sức khỏe cộng đồng, giảm chi phí y tế và tăng năng suất lao động.

Theo Bộ GTVT, xe máy là nguồn phát thải ô nhiễm lớn nhất, nhưng chưa được kiểm soát vì Luật Giao thông đường bộ năm 2008 chưa quy định. Từ năm 2010, Chính phủ đã giao Bộ GTVT xây dựng lộ trình cụ thể về kiểm soát khí thải xe máy. Dù vậy đến nay, việc kiểm soát khí thải xe máy vẫn chưa được triển khai, trong khi số lượng xe máy tại các thành phố lớn tăng nhanh. Năm 2023, cả nước đăng ký mới hơn 2,4 triệu môtô, xe máy, nâng tổng số xe máy lên 74 triệu.

Theo Báo điện tử Công An Nhân Dân