Mười sự kiện khoa học và công nghệ nổi bật năm 2012

Câu lạc bộ Nhà báo khoa học và công nghệ (KH-CN) đã tổ chức Lễ công bố 10 sự kiện KH-CN nổi bật năm 2012.

Mười sự kiện nổi bật này được gần 50 nhà báo chuyên viết về lĩnh vực KH-CN bình chọn theo năm lĩnh vực: cơ chế chính sách; khoa học xã hội, nhân văn và tự nhiên; khoa học kỹ thuật và công nghệ; tôn vinh nhà khoa học; hợp tác quốc tế. Cụ thể như sau:

1. Nghị quyết Trung ương 6 (khóa XI) về phát triển KH-CN.

Ngày 1-11, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã ban hành Nghị quyết Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về phát triển KH-CN phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.
 
2. Chiến lược phát triển KH-CN giai đoạn 2011-2020.

Ngày 11-4, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định Phê duyệt Chiến lược phát triển KH-CN giai đoạn 2011-2020. Chiến lược nêu rõ: Trong giai đoạn nói trên ngành KH-CN tập trung thực hiện đồng bộ ba nhiệm vụ chủ yếu: Tiếp tục đổi mới cơ bản, toàn diện và đồng bộ tổ chức, cơ chế quản lý, cơ chế hoạt động KH-CN; tăng cường tiềm lực KH-CN quốc gia; đẩy mạnh nghiên cứu ứng dụng, gắn nhiệm vụ phát triển KH-CN gắn với nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội ở các cấp, các ngành.

3. Tín ngưỡng thờ cúng Vua Hùng trở thành di văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Đúng 18 giờ 9 phút ngày 6-12, tại kỳ họp lần thứ 7, Ủy ban Liên chính phủ Công ước 2003 về bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể đã chính thức công nhận Tín ngưỡng thờ cúng Vua Hùng ở Phú Thọ, Việt Nam là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Với quyết định của UNESCO, từ nay Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ đã trở thành tài sản văn hoá của nhân loại.
 
4. 15 năm Internet có mặt tại Việt Nam.

Tính đến tháng 11-2012, sau 15 năm hiện diện và đưa vào khai thác, Internet ở Việt Nam đã phát triển với những thành tựu to lớn. Việt Nam có tốc độ phát triển Internet rất nhanh với nhiều loại hình dịch vụ truy cập Internet đa dạng, được xếp hạng 18/20 quốc gia có số người dùng Internet lớn nhất thế giới.

Tính đến quý VI-2012 con số này là 32,4 triệu người, chiếm tỉ lệ 34,1% dân số Việt Nam và bằng 1,4% dân số thế giới. Hiện nay, tất cả các tổ chức trong bộ máy nhà nước, đoàn thể, doanh nghiệp, trường học và nhiều gia đình, cá nhân đều kết nối khai thác tài nguyên thông tin trên Internet để phục vụ cho hoạt động của mình.

Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Hà Minh Huệ trao bằng chứng nhận và chúc mừng các đại diện công trình được bình chọn là sự kiện KH-CN tiêu biểu năm 2012.

5. KH-CN đóng vai trò quan trọng để công trình thủy điện Sơn La về đích trước ba năm.

Ngày 23-12, tại tỉnh Sơn La đã diễn ra lễ khánh thành Công trình thủy điện Sơn La, về đích trước ba năm so với kế hoạch, làm lợi cho Nhà nước 30 nghìn tỷ đồng. Đây là công trình thủy điện lớn nhất khu vực Đông Nam Á, là công trình mẫu về chất lượng và tiến độ xây dựng.

Gần như tất cả các khâu quan trọng trên Công trình thủy điện Sơn La đều do hàng ngàn nhà KH-CN, công nhân lành nghề thực hiện từ quy hoạch dự án, chủ trì thiết kế kỹ thuật, thiết kế thi công, thực hiện xây đập hay lắp đặt thiết bị của nhà máy, chế tạo thiết bị thủy công, cẩu trục gian máy...

6. Tiếp tục ghép thành công tế bào gốc cho người bệnh ung thư máu.

Ngày 9-11, Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương cho biết đã thực hiện thành công ca ghép tế bào gốc đồng loại cho người bệnh Hoàng Thị Diệu Thuận bị ung thư máu. Đây không phải là ca ghép tế bào gốc đầu tiên tại Viện Huyết học truyền máu Trung ương.

Tuy nhiên, đây là ca bệnh đặc biệt phức tạp do người bệnh đã điều trị thời gian dài. Trong quá trình phẫu thuật, người bệnh gặp một số tác dụng phụ như nôn liên tục, men gan tăng; nhiễm trùng miệng họng nên ăn uống khó khăn, phải ăn chế độ mềm và nuôi dưỡng bằng đường tĩnh mạch…

Đến nay, người bệnh đã hoàn toàn lui bệnh và đang trong giai đoạn hồi phục sức khỏe. Ngày 9-11, Hoàng Thị Diệu Thuần được xuất viện và được hướng dẫn theo dõi.

7. Công ty Busaco đoạt Giải thưởng chất lượng quốc tế châu Á-Thái Bình Dương.

Công ty Thoát nước và Phát triển đô thị tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu (BUSADCO) đã đoạt giải Nhì (Best in Class Award) thuộc giải thưởng Chất lượng quốc tế châu Á - Thái Bình Dương (IAPQA) - giải thưởng Xuất sắc Toàn cầu năm 2012.

BUSADCO là doanh nghiệp duy nhất của Việt Nam đoạt giải trong lĩnh vực Dịch vụ lớn - loại hình Doanh nghiệp Dịch vụ và là mức giải thưởng cao nhất của Việt Nam năm 2012 trong khuôn khổ giải thưởng này. Trước đó, BUSADCO đã xuất sắc đoạt giải Vàng - Giải thưởng Chất lượng Quốc gia năm 2011 và được Bộ KH-CN đề cử tham gia giải thưởng Chất lượng quốc tế châu Á - Thái Bình Dương.

Cũng trong năm nay, trong lĩnh vực nghiên cứu công nghệ vật liệu xây dựng Công ty BUSACO đã đoạt Giải vàng ITEX 2012 Malaysia dành cho sản phẩm "giếng thăm-hố ga-bê tông cốt thép đúc sẵn" dùng cho lĩnh vực hạ tầng kỹ thuật và bảo vệ môi trường.
 
8. Thuốc Cedemex phát huy hiệu quả trong hỗ trợ cắt cơn, cai nghiện ma túy.

Cedemex là sản phẩm của đề tài khoa học cấp Nhà nước “ Nghiên cứu đánh giá tính an toàn và hiệu lực thuốc Cedemex giai đoạn hai và ba trong hỗ trợ cắt cơn nghiện ma tuý (nhóm Opiates)”, thuốc đã được Hội đồng Khoa học nhà nước  nghiệm thu vào tháng 8-2003.

Cedemex được Bộ Y tế cho phép ứng dụng tại cộng đồng thuộc 8 tỉnh và thành phố (Hà Nội, Hải Phòng, Hưng Yên, Hải Dương, TPHCM, Long An, Đồng Nai và Tiền Giang). Năm 2010 Viện Nghiên cứu điều trị các bệnh hiểm nghèo đã phối hợp với UBND tỉnh Thái Nguyên, tổ chức ứng dụng thí điểm cho 50 người nghiện ma túy tại Trung tâm và theo dõi tại công đồng 24 tháng.

Kết quả sau 30 tháng theo dõi tại cộng đồng số người không tái nghiện đạt 28%. Hội nghị lần thứ tư của Ủy ban Đối ngoại ba nước Campuchia - Lào - Việt Nam về khu vực Tam giác phát triển (CLV-DTA), ngày 3-8, tại tỉnh Nghệ An, đã ra tuyên bố chung.

Nội dung thứ 11 của tuyên bố chung nêu rõ: “ Nhất trí việc xây dựng môi trường trong sạch, không ma túy tại khu vực tam giác phát triển và ủng hộ việc chữa trị cho người bệnh nghiện ma túy bằng thuốc truyền thống của Việt Nam, trong đó có  thuốc Cedemex và thực hiện thông qua pháp luật mỗi nước”.

9. Trao Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về KH-CN.

Ngày 18-2, tại Hà Nội, Bộ KH-CN và Hội đồng Giải thưởng cấp Nhà nước đã tổ chức lễ trao Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về KH-CN. Năm nay, 32 công trình, cụm công trình thuộc năm lĩnh vực: Khoa học xã hội và nhân văn, Khoa học tự nhiên, Khoa học kỹ thuật, Khoa học nông nghiệp, Khoa học Y Dược được nhận giải thưởng.

Trong đó 12 Giải thưởng Hồ Chí Minh về KH-CN được trao cho 3 công trình và 9 cụm công trình đặc biệt xuất sắc, có giá trị cao về KH-CN đã được công bố, sử dụng kể từ năm 1945.  20 công trình, cụm công trình đoạt giải Giải thưởng Nhà nước về KH-CN đã được trao tại buổi lễ.
 
10. Khởi công Trung tâm vũ trụ Việt Nam.

Ngày 19-9, Trung tâm Vũ trụ Việt Nam chính thức được khởi công xây dựng tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc, Hà Nội. Với tổng nguồn vốn 54,4 tỷ Yên (tương đương gần 700 triệu USD), trong đó nguồn vồn ưu đãi ODA của Chính phủ Nhật Bản chiếm 46,5 tỷ yên.

Đây là một trong những dự án lớn về khoa học công nghệ của Việt Nam trong 30 năm qua, không chỉ khởi đầu cho bước tiến mới trong lịch sử ngành công nghệ vũ trụ Việt Nam mà còn khởi đầu cho hợp tác chiến lược Việt Nam và Nhật Bản trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ. Trung tâm Vũ trụ Việt Nam dự kiến hoàn thành vào năm 2020 và sẽ là Trung tâm Vũ trụ hiện đại hàng đầu Đông Nam Á.

(Theo SGGP)