Điều chỉnh sản xuất để tăng xuất khẩu gạo

Chưa bước vào chính vụ thu hoạch lúa hè thu nhưng giá lúa ở đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đã xuống thấp, người nông dân không có được mức lãi tối thiểu. Trong khi đó, trong các loại nông sản xuất khẩu, gạo là mặt hàng duy nhất giảm cả về giá và số lượng. Thị trường nhập khẩu gạo của Việt Nam đã có nhiều thay đổi, buộc ngành nông nghiệp phải có những điều chỉnh trong sản xuất để tăng trưởng xuất khẩu, thúc đẩy sản xuất.

Đến nay, nước ta ký hợp đồng được 5 triệu tấn gạo, đã xuất 3 triệu tấn. Lượng lương thực hàng hóa sẽ tiếp tục được sản xuất trong vụ hè thu, thu đông tới. Do đó, cần ký kết thêm nhiều hợp đồng, kể cả hợp đồng thương mại và hợp đồng chính phủ, làm sao phải tiêu thụ được 7 triệu tấn để thúc đẩy sản xuất.

Hiện Chính phủ đã đồng ý mua tạm trữ 500.000 tấn gạo trong vụ hè thu để giá lúa không xuống quá thấp, đảm bảo nông dân có lãi tối thiểu 30% so với giá thành sản xuất. Tuy nhiên theo cách làm hiện nay (hỗ trợ lãi suất cho các doanh nghiệp thu mua) thì doanh nghiệp thu mua lại được hưởng lợi nhiều hơn nông dân.

Ông Nguyễn Trí Ngọc, Cục trưởng Cục trồng trọt, Bộ NN&PTNT cho biết: Muốn chính sách hỗ trợ đến tay người nông dân cần có những cánh đồng mẫu lớn dạng như hộ nông dân gửi thóc, lúa vào kho thu mua của cánh đồng mẫu lớn, khi nào có giá thuận lợi thì bán. Để trong kho, Nhà nước hỗ trợ thông qua lượng người dân gửi kho. Như vậy, Nhà nước vừa quản lý được lượng, dân thì có kho để chứa và ngân hàng cũng có cơ sở để thanh toán, hỗ trợ cho người nông dân.

Theo ông Ngọc, bước đầu, Bộ sẽ đề nghị thí điểm hỗ trợ cho nông dân ở những vùng xây dựng cánh đồng mẫu lớn, những vùng có kho tạm trữ của doanh nghiệp. Thí điểm này có thể sẽ thực hiện ở An Giang, vì công ty Bảo vệ thực vật An Giang có đầu tư cánh đồng mẫu lớn và kho chứa. Đây là mô hình cần tiến tới sau này.

Bên cạnh đó, ngành Nông nghiệp sẽ điều chỉnh cơ cấu mùa vụ và cơ cấu giống để thích ứng nhanh với thị trường. Cần nâng tỷ lệ các giống lúa chất lượng cao, hạt dài, dễ bán đồng nghĩa với việc giảm tối đa giống IR 50404. Về cơ cấu mùa vụ, năm nay vụ thu đông chỉ nên đảm bảo “chắc ăn”.  “Chắc ăn” nghĩa là khuyến cáo các địa phương đảm bảo cho gieo trồng lúa ở vùng có đê bao chắc chắn, ở ngoài vùng đê bao dứt khoát không gieo trồng để tránh rủi ro do lũ.

Hơn nữa, phải thay đổi cả cơ cấu cây trồng. Những vùng trồng lúa kém hiệu quả sẽ được khuyến cáo chuyển sang trồng các loại cây màu ngắn ngày...

(Theo TTXVN)