CPI tháng 3 với dấu hiệu xu hướng giảm tốc

Theo số liệu được Tổng cục Thống kê công bố ngày 23-3, tính chung 3 tháng, CPI năm nay tăng 2,39%, cũng thuộc loại thấp so với cùng kỳ nhiều năm trước (bình quân 3 tháng trong 9 năm trước - tính từ năm 2004 đến 2012 - CPI tăng 4,2%, trong đó có 8 năm cao hơn, 1 năm thấp hơn).

Nếu tính theo năm, CPI của tháng 3 (so với cùng kỳ năm trước) tăng  6,64%, cũng thấp hơn của 5 tháng trước đó (của tháng 2 tăng 7,02%, của tháng 1 tăng 7,07%, của tháng 12-2012 tăng 6,81%, của tháng 11-2012 tăng 7,08%, của tháng 10-2012 tăng 7%).

CPI từ tháng 8-2012 đến nay.

Như vậy, dù nhận diện dưới góc độ nào thì CPI tháng 3 và 3 tháng năm nay cũng thuộc loại thấp hơn so với các tháng trước, so với cùng kỳ năm trước. Đáng lưu ý, theo dự đoán, CPI đang bước vào những tháng tăng thấp. Dự đoán này xuất phát từ một số căn cứ sau đây.

Một, diễn biến CPI trong năm trước cho thấy tốc độ tăng từ tháng 4 đến tháng 8 tăng rất thấp (tháng 4 tăng 0,05%, tháng 5 tăng 0,18%, tháng 6 giảm 0,26%, tháng 7 giảm 0,29%, tháng 8 tăng 0,63% - bình quân từ tháng 4 đến tháng 8 chỉ tăng 0,06%/tháng. Từ tháng 4 đến tháng 8 năm nay, CPI có thể không tăng thấp như cùng kỳ năm trước, nhưng kỳ vọng cũng sẽ không tăng cao.

Hai, thời gian qua và khả năng 5 tháng tới, CPI sẽ tiếp tục tăng thấp do nhiều nguyên nhân. Nguyên nhân có tầm quan trọng hàng đầu là tổng cầu tiếp tục tăng chậm lại, thậm chí có yếu tố còn giảm xuống. Tổng  mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng - bộ phận chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng tiêu dùng cuối cùng, trong khi tiêu dùng cuối cùng chiếm trên 70% GDP - nếu loại trừ yếu tố tăng giá tiêu dùng bình quân, thì trong 2 tháng đầu năm chỉ tăng 3,6%, thấp hơn tốc độ tăng của cùng kỳ nhiều năm trước và chắc chắn thấp hơn tốc độ tăng trưởng kinh tế.

Vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước sau 2 tháng còn đạt rất thấp so với kế hoạch cả năm (10,5%) và giảm so với cùng kỳ năm trước (tổng số giảm 8,1%, trong đó phần do Trung ương quản lý còn giảm sâu hơn, tới 29,9%). Nếu loại trừ yếu tố tăng giá thì còn giảm sâu hơn nữa. Vốn đầu tư của khu vực dân doanh cũng còn gặp khó khăn.

Một nguyên nhân quan trọng khác là dư nợ tín dụng giảm (sau 2 tháng giảm 0,28%, trong khi huy động lại tăng lên). Có nguyên nhân do giá vàng giảm, giá USD tăng nhẹ và những ngày gần đây đã giảm trở lại - vừa tác động tích cực đối với việc ổn định tâm lý, nâng cao lòng tin vào đồng tiền quốc gia, vừa không làm khuếch đại lạm phát ở trong nước. Có nguyên nhân quan trọng do giá lương thực, mặt hàng thiết yếu nhất, trong năm trước giảm sâu, 3 tháng đầu năm tiếp tục giảm 0,07%.

Có nguyên nhân do việc chỉ đạo điều hành của Chính phủ một mặt vẫn kiên định, nhất quán mục tiêu ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát, mặt khác vẫn có các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, hỗ trợ thị trường.

Việc CPI tăng thấp trong 3 tháng đầu năm và có khả năng tăng thấp trong các tháng tới là một tin vui đối với người tiêu dùng, nhất là những người có thu nhập thấp, có thu nhập bằng tiền cố định. Đó cũng là tín hiệu khả quan để thực hiện việc hạ lãi suất huy động, hạ lãi suất cho vay, tăng tín dụng tạo dòng chảy cho vốn vào sản xuất kinh doanh, nhằm “cứu” doanh nghiệp, giải quyết các điểm nghẽn, nhằm thực hiện mục tiêu tăng trưởng cao hơn năm trước và thực hiện các mục tiêu tái cơ cấu, đổi mới mô hình tăng trưởng, thực hiện 3 khâu đột phá chiến lược.

Tuy nhiên, vẫn phải kiên định, nhất quán với mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát, chưa thể lơ là, bởi cũng còn những yếu tố tác động đến lạm phát. Vì vậy, cần phải cẩn trọng trong việc thực hiện lộ trình giá thị trường (về số lượng hàng hoá, dịch vụ, về liều lượng điều chỉnh, về thời điểm điều chỉnh…) và cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành, giữa Trung ương và địa phương.

Cần phải cẩn trọng trong việc điều chỉnh và phương thức điều chỉnh tỷ giá VND/ngoại tệ. Cần quan tâm hơn đến yếu tố tiềm ẩn và nguyên nhân sâu xa của lạm phát. Cần phấn đấu để nâng cao hiệu quả đầu tư và năng suất lao động, theo mục tiêu năm nay đều cao hơn mức thực hiện của năm trước (hệ số ICOR là 5,5 lần so với 6,4 lần và tốc độ tăng năng suất lao động là 2,7% so với 2,4%).

(Theo VGP)