Cây sả lên ngôi

Về 2 xã Phú Thạnh và Phú Đông (Tân Phú Đông) trong những ngày này mọi người sẽ được nghe bà con nông dân bàn tán rất nhiều về cây sả. Bởi vì những năm gần đây giá sả thường xuyên ổn định, nhờ trồng sả mà nhiều hộ có cuộc sống ngày càng được nâng lên, có điều kiện xây cất nhà cửa khang trang, mua đất, mua xe, nuôi con học hành đến nơi đến chốn... Chính vì vậy, trong vụ hè thu năm 2013, nông dân trong vùng đã đua nhau trồng sả.

Sả được trồng ở khắp nơi: Trước sân nhà, ngay cạnh lối đi, trên gò cao, trong vườn dừa, lề đường giao thông nông thôn hay đường tỉnh 877B… nhưng nhiều nhất là những cánh đồng sả bạt ngàn thuộc các ấp: Cả Thu 1, Cả Thu 2, Giồng Keo (xã Phú Thạnh), Bà Tiên 1, Bà Tiên 2, Lý Quàn 1, Lý Quàn 2 (xã Phú Đông). Nhiều diện tích trồng lúa hiệu quả thấp đã được nông dân chuyển sang trồng sả theo mô hình xen canh 1 vụ sả, 1 vụ lúa hoặc 2 vụ sả/năm.

Anh Lê Văn Thểnh đang lên liếp trồng sả vụ mới.

Dưới cái nắng chang chang giữa buổi trưa hè, anh Lê Văn Thểnh, ngụ ấp Bà Tiên 2 (xã Phú Đông) đang cùng một số bạn bè lên liếp trồng sả, vui vẻ cho biết, hiện anh đang canh tác gần 2 công đất, mấy năm qua trồng lúa thường xuyên bị thua lỗ. Từ đầu năm 2013, anh đã chuyển sang trồng sả. Ruộng sả vừa thu hoạch vụ đầu tiên, sau khi trừ hết chi phí còn lời 20 triệu đồng. Có tiền rồi, anh lên liếp trồng vụ tiếp theo, để sả không bị ngập úng cho năng suất cao hơn.

Anh Phạm Văn Hùng, ngụ ấp Giồng Keo (xã Phú Thạnh), một trong những người đầu tiên áp dụng mô hình trồng sả trên đất lúa ở vùng đất này cho biết,  ở cù lao huyện Tân Phú Đông, nếu so với các loại cây màu khác thì sả thích nghi hơn nhiều. Quy trình trồng cũng rất đơn giản, chỉ cần lên liếp hoặc xẻ rảnh trên ruộng gò cao. Trồng sau 3 tháng, sả cho thu hoạch, năng suất bình quân 20 tấn/ha.

Vụ sả  kế tiếp không phải tốn tiền mua giống (khi thu hoạch cứ mỗi bụi để lại từ 2 đến 3 tép là sả phát triển bình thường và năng suất vẫn không giảm). Nếu so với giá bán hiện nay là 5.500 đồng/kg, sau khi trừ chi phí sản xuất, người trồng sả thu lợi trên 70 triệu đồng/ha/vụ. Hiện anh Hùng đang canh tác 2 ha sả, mỗi năm trồng 2 vụ, thu lợi 150 triệu đồng. Nhờ thế, anh đã xây được nhà kiên cố, khang trang, đời sống kinh tế khá ổn định, có điều kiện để tham gia tốt công tác xã hội.

Còn anh Lê Văn Út (anh Năm Lớn), ngụ ấp Bà Tiên 2 (xã Phú Đông), từ 1 ha trồng sả ban đầu, giờ đã tích lũy mua thêm đất trồng sả, gầy dựng cơ sở cho con cái, gia đình có cuộc sống rất ổn định. “Cây sả không có sâu bệnh gì đáng kể, chỉ có rệp sáp và bệnh thối thân thỉnh thoảng xuất hiện vào kỳ sả sắp thu hoạch. Do vậy khi thu hoạch sả là loại trừ được ngay 2 đối tượng gây hại này. Mặt khác, sả có khả năng chịu hạn tốt, phát triển được ở môi trường nước lợ.

Sả được trồng cặp theo đường giao thông nông thôn.

Điều đáng ghi nhận của chúng tôi, vào mùa thu hoạch sả, cặp theo tỉnh lộ 877B, đoạn từ xã Phú Thạnh đến Phú Đông có khoảng 10 cơ sở của thương lái thu mua sả. Nhờ vậy, nông dân khỏi phải vận chuyển sả đi xa, giảm bớt chi phí. Anh Nguyễn Văn Phong, ngụ ấp Cả Thu 1 (xã Phú Thạnh), nhiều năm làm nghề thu mua sả tại đây cho biết, vào mùa thu hoạch chính, mỗi ngày có trên 20 tấn sả ở khu vực này được vận chuyển bằng xe tải đi tiêu thụ tại TP. Hồ Chí Minh. Trong vòng hai năm trở lại đây, giá sả thường xuyên ổn định ở mức thấp nhất là 5.500 đồng/kg và cao nhất là 7.200đồng/kg.

Ước tính đến thời điểm này, toàn huyện có 413 ha trồng sả, trong đó có 2/3 diện tích đang cho thu hoạch, tập trung ở 3 xã: Phú Thạnh (215 ha), Phú Đông (185 ha) và Tân Phú (13 ha). Với giá bán này, hạch toán sản xuất, người nông dân có lời cao hơn từ 3 - 4 lần so với trồng lúa và ít rủi ro hơn.

Ông Nguyễn Văn Hải, Trưởng Phòng NN&PTNT huyện cho biết, phần lớn diện tích sả được trồng ở huyện hiện nay nằm trong dự án Phú Thạnh - Phú Đông theo chuyển dịch cơ cấu cây trồng đúng hướng, thích hợp. Tuy nhiên, để  phòng ngừa tình trạng cung vượt cầu xảy ra đối với cây sả, ngành Nông nghiệp cũng đã phối hợp với Hội Nông dân và chính quyền cơ sở vận động, hướng dẫn nông dân trồng sả theo vùng quy hoạch và tìm đầu ra ổn định.

Về phía chính quyền cơ sở, ông Lương Công Phú, Phó Chủ tịch UBND xã Phú Thạnh, nơi có diện tích trồng sả cao nhất huyện, cho biết xã đã vận động nông dân trồng sả theo vùng quy hoạnh. Theo đó, những khu vực gò cao, thường xuyên thiếu nước tưới thì sản xuất 2 vụ sả /năm; khu vực có nguồn nước tương đối thuận lợi, mỗi năm sản xuất 1 vụ sả và 1 vụ lúa (thu đông), tập trung ở các ấp: Tân Phú, Giồng Keo, Cả Thu 1 và Cả Thu 2.

Để giải quyết đầu ra cho cây sả, Hội nông dân huyện đã liên kết với Công ty TNHH Đức Huệ Trường Thành (phường 15, quận Tân Bình, TP. Hồ Chí Minh) đăng ký bao tiêu sản phẩm cây sả tươi cho nông dân trong huyện. Vừa qua, công ty này đã đến hướng dẫn bà con trồng sả theo tiêu chuẩn VietGAP để dễ tiêu thụ trong thời gian tới.

Nếu mãng cầu xiêm được xem là cây “xóa đói giảm nghèo” thì hiện nay sả là loại cây trồng có tính chất đột phá, góp phần đáng kể nâng cao đời sống nhân dân ở 3 xã nói trên. “Chỉ cần giá sả ổn định ở mức 5.000 đồng/kg thì từ nay đến năm 2015, xã Phú Thạnh sẽ có nhiều hộ dân thoát nghèo bền vững”- Ông Lương Công Phú, Phó Chủ tịch UBND xã Phú Thạnh khẳng định.

HỮU DƯ