Xây dựng hợp tác xã trong thời kỳ mới

Thực hiện chính sách khuyến khích các thành phần kinh tế phát triển, những năm qua, tỉnh đã đầu tư để các mô hình kinh tế hợp tác xã (HTX) ngày càng phát triển, phù hợp với thời kỳ đổi mới, góp phần tăng trưởng kinh tế, giải quyết việc làm cho người lao động. Tuy nhiên, do bối cảnh khó khăn chung của nền kinh tế, nhiều HTX lúng túng trong việc chuyển đổi ngành nghề và gặp rất nhiều khó khăn trong việc duy trì sản xuất.

Nỗ lực vươn lên

Toàn tỉnh hiện có 1.433 tổ hợp tác (THT), 1 Liên hiệp HTX nông nghiệp, 102 HTX trên các lĩnh vực: Nông nghiệp, thủy sản, tiểu thủ công nghiệp, thương mại - dịch vụ, xây dựng, vận tải, y tế, quỹ tín dụng nhân dân. Hàng năm, các THT, HTX này giải quyết việc làm cho hàng chục ngàn lao động.

Theo Liên minh HTX tỉnh, việc phát triển nhanh, ổn định của kinh tế hợp tác đã tạo cơ hội và điều kiện thuận lợi để khu vực nông thôn ngày càng phát triển ổn định, đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao, trong đó các tổ chức kinh tế hợp tác, mà cụ thể là vai trò của HTX nông nghiệp được coi là quan trọng, vừa hỗ trợ để thực hiện những tiêu chí, vừa là công cụ phát huy nội lực rất hiệu quả trong xây dựng nông thôn mới (NTM) của tỉnh.

Thu hoạch khóm ở HTX Quyết Thắng (huyện Tân Phước).

Trong những năm qua, HTX Nông nghiệp kinh doanh tổng hợp Tân Mỹ Chánh thực sự là địa chỉ tin cậy của người dân trong xã, các xã giáp ranh ở TP. Mỹ Tho và huyện Chợ Gạo. Với phương châm luôn đổi mới trong tổ chức quản lý sản xuất, kinh doanh phù hợp với thực tiễn, Ban Chủ nhiệm HTX kinh doanh tổng hợp Tân Mỹ Chánh luôn chủ động liên doanh, liên kết với các doanh nghiệp và các cơ quan chuyên môn xây dựng các mô hình trình diễn, vùng sản xuất hàng hóa tập trung; tổ chức tập huấn chuyển giao khoa học - kỹ thuật (KHKT), đào tạo nghề, nâng cao kiến thức cho xã viên.

Năm 2013, trong điều kiện khó khăn, giá cả vật tư tăng cao nhưng với quyết tâm của ban chủ nhiệm nên lợi nhuận đạt kế hoạch đề ra, tham gia đầu tư các công trình phúc lợi, hỗ trợ các chính sách an sinh xã hội, chia lãi cổ phần… đã nâng cao đời sống xã viên, giữ gìn an ninh trật tự, góp phần xây dựng NTM của xã.

Theo Liên minh HTX tỉnh, hiện tại, hàng tháng HTX Chăn nuôi và thủy sản Gò Công cung cấp ra thị trường khoảng 500 con gà giống, bán theo hợp đồng cho Công ty San Hà (TP. Hồ Chí Minh) và 700 con gà thịt “sạch” mỗi ngày. HTX Nông nghiệp kinh doanh tổng hợp Bình Tây (huyện Gò Công Tây) chuyển giao chương trình sản xuất lúa theo hướng “1 phải, 5 giảm” cho bà con xã viên; ký hợp đồng sản xuất và thu mua lúa giống với xã viên.

HTX Hòa Lộc đã tái chứng nhận sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, xây dựng xong nhà sơ chế, đóng gói và tiến tới sản xuất theo tiêu chuẩn Global GAP để xuất khẩu sản phẩm xoài cát Hòa Lộc sang thị trường Nhật Bản. Các HTX thương mại - dịch vụ đa số hoạt động ổn định và có hiệu quả, trong đó HTX thương mại - dịch vụ Phường 1 (TP. Mỹ Tho) là đơn vị kinh doanh có hiệu quả nhất và là một trong những đơn vị tiên phong hưởng ứng Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”…

Ông Nguyễn Văn Hồng, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh cho biết, các HTX nông nghiệp đã chủ động vươn lên, thực sự trở thành chỗ dựa tin cậy cho xã viên. Hầu hết các HTX đã phát huy được vai trò tập hợp, vận động, thay đổi cách nghĩ, cách làm cho nông dân, ứng dụng có hiệu quả các tiến bộ KHKT vào sản xuất.

Lĩnh vực hoạt động ngày càng phong phú, đa dạng như: Quỹ tín dụng nhân dân, y tế, xây dựng, thương mại - dịch vụ, khuyến nông, KHKT, bao tiêu một số sản phẩm…Có thể kể đến một số HTX như: HTX Chăn nuôi và thủy sản Gò Công, HTX Bình Tây, Tân Mỹ Chánh, Hòa Lộc, Bình Nhì… Đây là các HTX nông nghiệp điển hình trong phong trào chuyển dịch cơ cấu cây trồng, đưa tiến bộ KHKT, công nghệ mới vào sản xuất.

Còn nhiều khó khăn và định hướng khắc phục

Bên cạnh những kết quả đạt được, kinh tế tập thể vẫn bộc lộ những mặt hạn chế. Ông Nguyễn Văn Hồng cho biết, hiệu quả hoạt động của nhiều HTX còn thấp, nhất là HTX nông nghiệp có xu hướng giảm dần, nhiều nơi hoạt động chỉ mang tính hình thức, chưa chủ động, còn trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước, chưa chuyển đổi kịp thời theo cơ chế thị trường; cơ sở vật chất còn nghèo, thiếu vốn hoạt động, sức cạnh tranh yếu; các điển hình, nhân tố mới chưa nhiều; trình độ quản lý và điều hành của cán bộ quản lý HTX còn nhiều bất cập; một số HTX được hình thành nhưng chưa phát huy được vai trò tác động đến việc phát triển kinh tế của địa phương.

Để giữ vững vai trò nòng cốt trong phát triển kinh tế tập thể, phát huy những mặt tích cực và khắc phục những tồn tại, hạn chế, ông Trần Văn Thạo, Phó Chủ tịch UBND huyện Châu Thành cho rằng: “Chúng ta cần nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của kinh tế tập thể trong sự phát triển chung; giải thể, chuyển đổi mô hình hoạt động kinh doanh đối với các HTX, THT không còn phù hợp, kinh doanh kém hiệu quả kéo dài; xây dựng thêm những mô hình kinh tế hợp tác ở những xã đang trong quá trình xây dựng NTM, tạo điều kiện cho các HTX tiếp cận các hoạt động khuyến công, khuyến nông, khuyến ngư, xúc tiến thương mại, hỗ trợ vốn ứng dụng khoa học công nghệ”.

Trong thời gian tới, Liên minh HTX tỉnh sẽ tăng cường công tác tuyên truyền nhằm phổ biến và quán triệt sâu rộng quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước tới các HTX để tạo ra những chuyển biến rõ nét về nhận thức đối với vai trò, vị trí của kinh tế hợp tác, HTX trong nền kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa và mô hình HTX kiểu mới.

Các HTX cần tăng cường hơn nữa sự liên doanh, liên kết nhằm tăng sức mạnh, sức cạnh tranh, hoạt động hiệu quả trong điều kiện kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế; đa dạng hóa các loại hình HTX trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Từ đó, rút kinh nghiệm và nhân rộng ra toàn tỉnh, thúc đẩy kinh tế tập thể của tỉnh ổn định và phát triển bền vững, góp phần xây dựng Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM.

“Để mô hình kinh tế HTX trên địa bàn tỉnh hoạt động ổn định và bền vững, tỉnh cần quan tâm ưu tiên dành địa điểm, mặt bằng cho các HTX; có cơ chế, chính sách cụ thể, khuyến khích các HTX, đặc biệt là đối với các HTX đầu tư vào lĩnh vực phát triển nông nghiệp, nông thôn” - ông Nguyễn Văn Hồng đề nghị.

Thực tiễn đã khẳng định kinh tế tập thể là một yếu tố và động lực cơ bản để đổi mới tư duy, nâng cao trình độ sản xuất - kinh doanh cho người nông dân và đem lại hiệu quả kinh tế cao trong khu vực nông nghiệp, nông thôn; tạo nền tảng để thúc đẩy quá trình xây dựng NTM của tỉnh.

SĨ NGUYÊN