Các xã điểm xây dựng nông thôn mới: Nỗ lực về đích vào năm 2015

Mục tiêu đến năm 2015, Tiền Giang có ít nhất 10 xã đạt chuẩn nông thôn mới (NTM). Thời hạn ấy đang đến rất gần, các xã điểm đang nỗ lực hết mình để về đích đúng kế hoạch đề ra.

Về đích trước thời hạn

Từ năm 2011, tỉnh đã triển khai xây dựng NTM ở tất cả 139 xã trên địa bàn tỉnh. Để thực hiện chương trình, tỉnh chọn 30 xã chỉ đạo xây dựng NTM giai đoạn 2010 - 2015, trong đó có 11 xã điểm. Mục tiêu đề ra đến năm 2015 có ít nhất 10 xã điểm đạt 19 tiêu chí của Bộ tiêu chí Quốc gia xây dựng NTM; 19 xã đạt 15/19 tiêu chí; các xã còn lại đạt trên 10 tiêu chí.

Qua 3 năm thực hiện, đến nay, toàn tỉnh có 2 xã đạt 15 tiêu chí là Tân Thanh (Cái Bè) và Tân Mỹ Chánh (TP. Mỹ Tho); 11 xã đạt từ 10 - 14 tiêu chí; 94 xã đạt từ 6 - 9 tiêu chí và 32 xã đạt dưới 6 tiêu chí.

Từ những kết quả đạt được, Ban Chỉ đạo Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM (gọi tắt là Ban Chỉ đạo xây dựng NTM) tỉnh đề ra kế hoạch phấn đấu đến cuối năm 2014 sẽ có ít nhất 2 xã đạt chuẩn NTM. Trên cơ sở các tiêu chí đạt được, xã Tân Thanh và xã Tân Mỹ Chánh có nhiều khả năng đạt nhất và đang nỗ lực về đích trước thời hạn.

Giao thông là một trong những tiêu chí hạ tầng kỹ thuật khó đạt nhất trong xây dựng xã NTM.

Theo thống kê, xã Tân Thanh hiện còn 4 tiêu chí chưa đạt theo yêu cầu gồm giao thông, điện, trường học, cơ sở vật chất văn hóa. Qua phân tích, những tiêu chí chưa hoàn thành có tỷ lệ đạt khá cao, có tiêu chí cơ bản đạt như tiêu chí điện. Song, xã cũng có những tiêu chí, chỉ tiêu muốn hoàn thành cần nguồn vốn đầu tư không nhỏ như giao thông, cơ sở vật chất văn hóa, trường học.

Qua rà soát các tiêu chí, phân tích nguồn vốn đầu tư, đánh giá mức độ đạt theo hướng tận dụng, lồng ghép công trình hiện có đưa vào phục vụ nhu cầu người dân, đáp ứng yêu cầu tiêu chí, Ban Chỉ đạo tỉnh nhận định, Tân Thanh hoàn toàn có thể đạt yêu cầu của xã NTM vào cuối năm nay.

Còn đối với xã Tân Mỹ Chánh, các tiêu chí chưa hoàn thành gồm trường học, chợ nông thôn, cơ sở vật chất văn hóa và điện. Trong số các tiêu chí này, tiêu chí điện đã được ngành điện lên kế hoạch đầu tư, nâng cấp và dự kiến sẽ hoàn thành trong vài tháng tới; cơ sở vật chất văn hóa cũng đã cơ bản đáp ứng yêu cầu.

Đối với tiêu chí trường học, trên địa bàn xã chỉ cần đầu tư thêm trường mẫu giáo Mạ Xanh đạt chuẩn theo quy định là xã đạt tiêu chí trên. Hiện nay, công trình này đã được ghi vốn và chuẩn bị đầu tư trong năm 2014.

Tiêu chí về chợ nông thôn, trên địa bàn xã đã có quy hoạch và lập dự án đầu tư khu trung tâm thương mại, đang xúc tiến kêu gọi đầu tư. Sau khi có vốn, dự án sẽ triển khai theo hướng ưu tiên thực hiện một số hạng mục trước (trong đó có nhà lồng chợ) để đáp ứng yêu cầu tiêu chí rồi sau đó tiếp tục đầu tư để hoàn thành dự án.

Như vậy, trên cơ sở phân tích, đánh giá các tiêu chí, xã Tân Thanh và xã Tân Mỹ Chánh đang rất được kỳ vọng về đích trước năm 2015.

Trong phát biểu tại hội nghị về xây dựng NTM mới đây, ông Nguyễn Văn Khang, Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban Chỉ đạo xây dựng NTM tỉnh chỉ đạo, trên cơ sở 2 xã Tân Mỹ Chánh và Tân Thanh có số tiêu chí đạt cao nhất (15 tiêu chí), các địa phương, cơ sở cần nỗ lực hơn nữa cùng sự hỗ trợ tích cực từ các ngành với quyết tâm đưa 2 xã trên đạt NTM vào cuối năm nay.  

Tháo gỡ “nút thắt” về vốn

Theo đánh giá của Ban Chỉ đạo xây dựng NTM tỉnh, tiến độ thực hiện xây dựng NTM trên địa bàn tỉnh còn chậm. Nguyên nhân, hầu hết các xã xây dựng NTM đang bị vướng các tiêu chí hạ tầng kỹ thuật. Những tiêu chí đang gặp khó khăn, vướng mắc nhiều nhất là giao thông, trường học, cơ sở vật chất văn hóa. Từ xã, huyện đến các ngành có liên quan của tỉnh vẫn đang lúng túng trong việc tìm nguồn vốn để đầu tư, nâng cấp các công trình thuộc các tiêu chí trên.

Bà Huỳnh Thị Tỏ, Phó Chủ tịch UBND huyện Gò Công Đông cho biết, huyện có 2 xã được chọn làm xã điểm xây dựng NTM. Dù được chọn làm xã điểm khá muộn nhưng đến nay Tân Điền đã đạt 14 tiêu chí. Hiện xã đang tiến hành điều tra, đánh giá lại thu nhập; phối hợp với cơ quan, tổ chức triển khai mô hình cánh đồng lớn, dự án nuôi dê, xây dựng dự án nuôi bò trên địa bàn xã để nâng cao thu nhập người dân; xúc tiến chuẩn hóa cán bộ, công chức xã...

Vấn đề quan tâm trong số các tiêu chí chưa đạt là đầu tư, nâng cấp các công trình thuộc tiêu chí giao thông, cơ sở vật chất văn hóa như 2.500 m đường trục chính nội đồng; nhà văn hóa xã; một số hạng mục về khu văn hóa, thể thao ấp.

Còn Bình Nghị đạt 12 tiêu chí, các tiêu chí còn lại cũng đều gần đạt. Một số công trình đã và đang xúc tiến đầu tư (trong đó có vốn từ trái phiếu Chính phủ) như một đường trục xã; chợ nông thôn (đã lập hồ sơ đề nghị bố trí vốn thực hiện). Qua lồng ghép sử dụng các công trình văn hóa trên địa bàn đáp ứng nhu cầu của người dân, xã đã cơ bản đạt yêu cầu của tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa.

Vấn đề xã, huyện đang quan tâm là xây dựng Trường Tiểu học Bình Nghị 2 và một đường trục xã cần đầu tư. Nếu được ghi vốn đầu tư năm nay, Bình Nghị sẽ đạt xã NTM sớm hơn kế hoạch. Còn tại Chợ Gạo, 2 xã điểm xây dựng NTM là Phú Kiết và Thanh Bình đang cần nguồn vốn khá lớn để đầu tư nâng các tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa, trường học và giao thông, trong đó có công trình do tỉnh, huyện đầu tư nhưng chưa thể tiến hành do chưa có vốn.

Đây cũng là trình trạng mà nhiều xã điểm xây dựng NTM khác đang gặp phải. Nguyên nhân là do các địa phương, cơ sở lệ thuộc quá nhiều vào nguồn vốn ngân sách nên lúng túng khi đụng đến vấn đề vốn là khó tránh khỏi.

Giải quyết “cơn khát” vốn hiện nay, ông Võ Thanh Nhã, Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Tiền Giang cho rằng, ngân hàng có thể cho các địa phương vay để triển khai xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng theo hình thức tín chấp để hoàn thành các tiêu chí NTM trong khi chờ dự án và vốn đầu tư từ ngân sách.

Tuy nhiên, trong thời gian vay, lãi suất phát sinh sẽ xử lý như thế nào? Nếu tỉnh có chủ trương về xử lý lãi suất, “cơn khát” vốn cho đầu tư, nâng cấp cơ sở hạ tầng cho các xã xây dựng NTM sẽ được giải quyết. Giải pháp này đã được lãnh đạo tỉnh rất đồng tình. Theo đó, hướng giải quyết lãi suất ngân hàng có thể từ các nguồn vốn qua vận động nhân dân, doanh nghiệp… đóng góp.

Bên cạnh đó, để giải quyết vấn đề khó khăn vốn hiện nay, ông Nguyễn Văn Khang, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu các địa phương cần khơi dậy, tìm, tạo ra các nguồn vốn khác tham gia xây dựng NTM; việc đầu tư phải có sự ưu tiên cho các xã điểm, xã diện để nâng các tiêu chí đạt yêu cầu của Bộ tiêu chí theo kế hoạch đề ra.

N.VĂN