Tân Phú Đông: Giảm áp lực sản xuất vụ lúa hè thu

Trong khi vụ lúa đầu tiên trong năm ở khu vực phía Đông của tỉnh đã đi được nửa chặng đường thì tại huyện Tân Phú Đông chỉ mới bắt đầu. Thời tiết và nguồn nước sản xuất luôn là nỗi lo của người trồng lúa nơi đây trong giai đoạn đầu của vụ sản xuất này.

Đầu xuôi, đuôi có lọt?

Về các xã: Phú Thạnh, Phú Đông trong những ngày cuối tháng 6, phần lớn diện tích sản xuất lúa trong vùng Dự án Phú Thạnh - Phú Đông đều đã xuống giống. Một số diện tích còn lại, nông dân đang tất bật làm đất để chuẩn bị vào vụ. Trong khi đó, hệ thống kinh, mương trong vùng dự án đang vận hành xổ xả phèn, mặn sau nhiều tháng đóng ngăn mặn.

Anh Trần Văn Công, ấp Cả Thu 1, xã Phú Thạnh cho biết, ruộng của anh xuống giống cách nay hơn 10 ngày. Năm nay nước ngọt sớm nên các trà lúa hè thu xuống giống sớm cơ bản không bị thiếu nước như mọi năm. Dù những ngày qua, nước kinh trong vùng dự án có lúc, có nơi chưa đảm bảo cho sản xuất do hệ thống đang xổ xả; độ nhiễm phèn, mặn trong kinh còn cao nhưng nhờ mưa đều nên lúa phát triển tốt.

Nông dân Tân Phú Đông đang bước vào sản xuất vụ lúa đầu tiên của năm.

Ông Nguyễn Tấn Hùng, Chủ tịch UBND xã Phú Thạnh cho biết, đến nửa cuối tháng 6, xã đã xuống giống 700 ha, hoàn thành cơ bản diện tích sản xuất lúa của xã.

“Vụ hè thu năm nay xuống giống sớm hơn mọi năm do mặn xuống nhanh. Thời tiết đầu vụ có chút ít khó khăn do mưa muộn nhưng lại là thuận lợi cho khu vực này. Bởi nắng nóng kéo dài khiến cho người dân không dám mạo hiểm xuống giống quá sớm như những năm trước. Khi mưa đều cũng là lúc độ mặn trên sông giảm mạnh, hệ thống cống trong vùng dự án đã bắt đầu vận hành phục vụ sản xuất. Vì thế, đến thời điểm này, các diện tích lúa hè thu trên địa bàn xã phát triển tốt” - ông Hùng cho biết.

Tại xã Phú Đông, vùng cuối nguồn của dự án, toàn bộ 746 ha sản xuất lúa của xã đã được xuống giống trước ngày 26-6. Theo ghi nhận của chúng tôi, đến thời điểm cuối tháng 6, các diện tích lúa trên địa bàn xã đang phát triển khá tốt.

Theo nhận định, tình hình thời tiết, thủy văn vào đầu vụ hè thu năm nay tương đối thuận lợi. Tuy mưa muộn nhưng khi mưa bắt đầu lại rất đều; độ mặn trên sông giảm nhanh. Do đó, lịch thời vụ khuyến cáo xuống giống của Phòng NN&PTNT huyện năm nay sớm hơn mọi năm (từ ngày 20 đến 30-6 cho các xã: Tân Phú, Phú Thạnh, Phú Đông).

Đến thời điểm cuối tháng 6, phần lớn diện tích sản xuất lúa trên địa bàn huyện đều đã xuống giống vụ hè thu. Mặc dù có không ít diện tích xuống giống không theo khuyến cáo lịch thời vụ nhưng đến thời điểm hiện tại, các trà lúa đang phát triển bình thường. Tuy vậy, theo các nông dân trong vùng dự án, dù thời tiết, thủy văn đầu vụ lúa hè thu năm nay thuận lợi hơn mọi năm nhưng các trà lúa này vẫn chưa hết khó khăn và rủi ro

Ông Lê Công Tâm, ấp Lý Quàn 1, xã Phú Đông cho biết, ông đã xuống giống 1.800 m² lúa cách nay 15 ngày. Hiện tại, ruộng lúa của ông vẫn chưa gặp trở ngại, ảnh hưởng nào đáng kể do thiếu nước gây ra, nhưng thời gian tới thì không dám chắc. Bởi hệ thống kinh còn đang trong giai đoạn xổ xả, một số khu vực xa kinh lớn, nước còn nhiễm phèn, mặn cao chưa thể đảm bảo cho sản xuất. Nếu ngưng mưa kéo dài trong điều kiện nước kinh vẫn chưa sẵn sàng phục vụ cho sản xuất, các trà lúa hè thu này có thể bị ảnh hướng ít nhiều.

Bên cạnh đó, theo dự báo của ngành Khí tượng thủy văn, nhiều khả năng sắp tới xảy ra hạn Bà Chằn. Nếu hạn xảy ra đúng như dự báo, khi đó lúa hè thu sẽ đối mặt với không ít khó khăn. Đó là chưa nói đến nguy cơ dịch bệnh bùng phát trên vụ lúa đầu tiên trong năm vẫn còn rất cao; năng suất lúa trong vụ này thường không cao… đang là áp lực lớn đối với người trồng lúa nơi đây.

Giảm áp lực cho vụ lúa

Theo báo cáo mới đây, trong vụ hè thu 2014, xã Tân Phú có 140 ha đất lúa chuyển sang trồng sả và một số cây trồng khác. Tại xã Phú Thạnh, trong vùng Dự án Phú Thạnh - Phú Đông, xã có 920 ha đất lúa nhưng hiện nay diện tích sản xuất lúa giảm xuống còn 720 ha, 200 ha còn lại chuyển sang cây trồng khác, chủ yếu là sả.

Còn theo ước tính của UBND xã Phú Đông, toàn xã có khoảng 100 ha chuyển sang trồng sả trong vụ hè thu này. Theo ông Võ Văn Ngân, Phó Chủ tịch UBND xã, thực tế diện tích chuyển đổi từ trồng lúa sang sả còn nhiều hơn con số trên. Nguyên nhân là do nhiều năm qua, năng suất lúa trên địa bàn, đặc biệt là vụ hè thu chỉ từ 3,5 - 4  tấn/ha; nhiều rủi ro, chi phí sản xuất lại cao, người trồng lúa rất khó có lời.

Trong khi những năm gần đây, mô hình trồng sả phát triển mạnh. Lợi thế của cây trồng này là nhu cầu nước ít, chịu hạn tốt, ít công chăm sóc, chi phí thấp nên lợi nhuận cao trung bình gấp 3 - 4 lần so với lúa. Mặt khác, trồng sả trong vụ hè thu vừa đảm bảo cho nông dân có thu nhập mà không phải đối mặt với nhiều áp lực và rủi ro như trồng lúa do thiếu nước sản xuất vào đầu vụ. Hiện nay, nhiều diện tích đất lúa đang tiếp tục được nông dân chuyển đổi sang trồng sả và một số cây trồng khác.

Nói về cây sả phát triển trên nền đất lúa, ông Lê Văn Dẫn, ấp Lý Quàn 1, xã Phú Đông cho biết, trước đây toàn bộ 3 ha đất ruộng của ông đều trồng lúa. Do cây lúa chỉ cho kết quả từ huề đến lỗ vốn nên ông chuyển dần sang trồng sả. Đến nay, ông đã chuyển khoảng 1,5 ha đất lúa sang trồng sả, chỉ còn giữ khoảng 8.000 m² trồng lúa (một số diện tích trồng cây khác).

Theo ông, cây sả trồng được cả 3 vụ trong năm (trồng được cả vào mùa khô), cho lợi nhuận cao hơn lúa gấp nhiều lần nhưng ít tốn công chăm sóc, cây ít bị bệnh. Trung bình 1 công sả cho lãi từ 2 - 3 triệu đồng/vụ. Trong khi đó, trồng lúa tranh thủ lắm cũng được 2 vụ/năm, năng suất thấp, việc tiêu thụ lại bấp bênh, mỗi vụ lời được vài trăm ngàn đồng/công là mừng lắm rồi.

“Vấn đề còn lại đối với cây sả hiện nay là giá cả không ổn định. Nhưng nếu nhìn lại, giá lúa cũng đâu khá hơn. Với tình hình này, chắc sắp tới tôi chuyển hết diện tích đất trồng lúa còn lại sang trồng sả” - ông Dẫn nói.

Việc phát triển mạnh cây trồng ngắn ngày ít sử dụng nước, chịu hạn tốt nhưng cho lợi nhuận cao hơn lúa là hướng đi phù hợp với điều kiện của Tân Phú Đông. Diện tích sả tăng mạnh trên nền đất lúa đang góp phần rất lớn vào tăng thu nhập nông dân; đồng thời giảm áp lực sản xuất vụ lúa hè thu vốn rất khó khăn về nguồn nước vào giai đoạn đầu vụ.

N.VĂN