Hiệu quả từ mô hình sản xuất và tiêu thụ nông sản theo hợp đồng

Trong những năm gần đây, việc canh tác rau màu ở xã Tam Hiệp (huyện Châu Thành) khá phát triển; đặc biệt, mô hình trồng ngò gai được bao tiêu theo hợp đồng tại ấp 3 được đánh giá cao về tính hiệu quả cũng như từng bước thay đổi tập quán sản xuất nông sản theo hướng an toàn, qua đó đã giúp nông dân có thu nhập ổn định, nhiều hộ trở nên giàu có.    

Hiệu quả từ mô hình

Anh Huỳnh Văn Hảo, ngụ ấp 3, xã Tam Hiệp cho biết, anh gắn bó với nghề canh tác rau màu đã hơn 10 năm. Trước đây anh trồng ngò gai (ăn lá) để bán cho thương lái trong xã, do nhu cầu thị trường không ổn định, giá cả thường lên xuống thất thường nên thu nhập khá bấp bênh.

Cách đây 5 năm, qua sự giới thiệu của người quen, anh liên hệ với chị Dương Thị Ngọc Yến, chủ cơ sở Mỹ Anh (xã Thân Cửu Nghĩa, huyện Châu Thành) đề nghị được ký hợp đồng sản xuất và bao tiêu đầu ra. Qua thời gian thực hiện hợp đồng, nhận thấy hiệu quả mang lại khá cao và ổn định, anh tiếp tục thuê đất để mở rộng diện tích canh tác.

Anh Hảo phấn khởi cho biết, khi ký hợp đồng, mỗi công đất đăng ký trồng ngò gai, anh được cơ sở Mỹ Anh tạm ứng 4 triệu đồng để chuẩn bị khâu làm đất, mua vật tư, nguyên liệu và hạt giống… đến khi thu hoạch, cơ sở mới trừ số tiền đã tạm ứng.

Cơ sở Mỹ Anh chuẩn bị giao ngò gai sản xuất theo quy trình an toàn cho các doanh nghiệp chế biến.

Hiện tại, anh Hảo đang trồng 1 ha ngò gai (chia làm 3 thửa, mỗi thửa từ 3 - 4 công để ký hợp đồng). Qua tính toán của anh, mỗi 1.000 m² đất trồng ngò gai, anh thu hoạch trung bình 4 tấn, mỗi năm sản xuất từ 2 - 3 vụ (thời gian mỗi vụ kéo dài từ 3,5 - 4 tháng), tổng sản lượng đạt 100 tấn, được cơ sở  Mỹ Anh bao tiêu với giá 7 ngàn đồng/kg.

Sau khi trừ tất cả chi phí, anh còn lãi khoảng 50% doanh thu. Theo anh Hảo, ngò gai do anh trồng chủ yếu để cung ứng cho các công ty sản xuất gia vị tại TP. Hồ Chí Minh và một số tỉnh bạn. Loại ngò anh trồng có nguồn gốc từ Long Xuyên (còn gọi là ngò Miêng) vốn rất dễ trồng, ít sâu bệnh, lá dài, củ lớn… cho năng suất và hiệu quả cao.

Do nhận thấy những hiệu quả thiết thực của mô hình, hiện nay ấp 3 có khoảng 100 hộ ký hợp đồng với cơ sở Mỹ Anh và một số cơ sở khác thực hiện theo hình thức này, với tổng diện tích ngò gai chuyên canh lên đến 10 ha.   
            
Thay đổi tập quán sản xuất theo hướng an toàn

Anh Huỳnh Minh Cường, một nông dân trồng ngò gai ở ấp 3 được cơ sở Mỹ Anh ký hợp đồng bao tiêu 4 năm nay cho biết: Khi tham gia, nông dân phải tuân thủ các nội dung của hợp đồng đã ký kết với cơ sở như: Canh tác theo đúng diện tích đã đăng ký (tương ứng với số tiền được hỗ trợ tạm ứng); tuân thủ thời gian ngừng bón phân và phun thuốc bảo vệ thực vật (BVTV); trước khi thu hoạch từ 15 - 20 ngày, nông dân phải thông báo cho cơ sở biết để cử người xuống lấy mẫu đi xét nghiệm, kiểm tra lượng tồn dư thuốc BVTV.

Sau khi có kết luận của cơ quan chuyên môn (Chi cục BVTV tỉnh), nếu mẫu thử bảo đảm tiêu chuẩn an toàn theo quy định, cơ sở thu mua sẽ thông báo cho người trồng được biết và tiến hành thu hoạch. Trường hợp mẫu thử không đạt, thời gian thu hoạch sẽ được kéo dài thêm. 

Chị Dương Thị Ngọc Yến cho biết, mỗi tháng cơ sở của chị cung ứng trên dưới 100 tấn ngò gai, rau om, cần, hẹ, lá chanh… cho các doanh nghiệp ở TP. Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Dương để sản xuất gia vị cung ứng cho các công ty chế biến thực phẩm, sản xuất mì tôm trong nước, một số xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản, Thái Lan, Malaysia...

Theo chị Yến, nhu cầu tiêu thụ các loại rau màu phục vụ sản xuất, chế biến gia vị đang có chiều hướng gia tăng nhưng cũng đặt ra yêu cầu rất nghiêm ngặt về bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, đặc biệt là lượng tồn dư thuốc BVTV.

Để giúp cho công tác kiểm mẫu được thuận lợi, đơn giản, không phải kéo dài thời gian thu hoạch, chị Yến đề nghị ngành Nông nghiệp cần hỗ trợ, tập huấn nông dân quy trình sản xuất rau màu theo hướng VietGAP; trong đó tập trung hướng dẫn nông dân sử dụng phân bón, thuốc BVTV nằm trong danh mục cho phép và bảo đảm thời gian cách ly trước khi thu hoạch nhằm vừa giúp tiết kiệm chi phí, nâng cao hiệu quả sản xuất, vừa đáp ứng yêu cầu của các doanh nghiệp chế biến cũng như bảo đảm an toàn cho người sử dụng.      

Tiến tới thành lập Tổ hợp tác sản xuất ngò gai 

Ông Nguyễn Văn Bảy, Trưởng ấp 3 cho biết, hiện nay việc canh tác rau màu trên địa bàn ấp khá phát triển, với chủng loại rất đa dạng, hiệu quả cao gấp nhiều lần so với trồng lúa; trong đó mô hình trồng cây ngò gai mang lại hiệu quả kinh tế cao và ổn định do được bao tiêu đầu ra với giá ổn định nên thu hút nhiều nông dân tham gia.

Nhờ cây ngò gai, nhiều hộ có thu nhập ổn định và trở nên khá giả. Theo chỉ đạo của UBND xã Tam Hiệp, ấp sẽ xúc tiến vận động anh Hảo, anh Cường cùng một số nông dân tham gia thành lập Tổ hợp tác sản xuất ngò gai để giúp tổ viên và nông dân có điều kiện trao đổi, được tập huấn về kỹ thuật canh tác, quy trình sản xuất và sử dụng phân bón, thuốc BVTV bảo đảm an toàn.

Ông Phan Văn Vững, Phó Chủ tịch UBND xã Tam Hiệp cũng cho biết, UBND xã, Ban Quản lý xây dựng nông thôn mới xã đang đề nghị  Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện hướng dẫn xã xúc tiến việc thành lập Tổ hợp tác sản xuất ngò gai tại ấp 3 để giúp cho xã sớm được công nhận đạt tiêu chí số 13 trong Bộ tiêu chí Quốc gia về xây dựng nông thôn mới về hình thức tổ chức sản xuất. Tiến tới, xã sẽ nhân rộng mô hình này, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, phấn đấu đạt tiêu chí số 10 về thu nhập bình quân đầu người.   

 VĂN XĨ - HỒNG YẾN