Phòng, chống ô nhiễm môi trường biển: Cần có sự chung tay của người dân

Bảo vệ môi trường (BVMT) đang là vấn đề được các cấp, các ngành đặc biệt quan tâm, trong đó có môi trường biển. Tiền Giang với bờ biển dài 32 km có tiềm năng rất lớn trong việc phát triển kinh tế biển và du lịch. Để biến những tiềm năng trở thành thế mạnh, vấn đề cấp thiết cần được quan tâm đó chính là việc cải tạo và BVMT biển, giữ gìn sự đa dạng sinh học trước sự suy thoái của môi trường hiện nay.

THỰC TRẠNG ĐÁNG BÁO ĐỘNG

Trong quá trình sinh hoạt và sản xuất hàng ngày, con người đã và đang làm ô nhiễm nguồn nước bằng các hóa chất, chất thải từ các nhà máy, xí nghiệp… ở nhiều mức độ khác nhau. Một thực trạng chung dễ nhận thấy ở môi trường biển của tỉnh ta hiện nay là tình trạng ô nhiễm bởi rác thải. Rác thải được xả tràn lan xuống môi trường biển trôi dạt vào bờ, tạo nên một khung cảnh nhếch nhác.

Theo ghi nhận của chúng tôi, tại bãi biển Tân Thành (huyện Gò Công Đông) xảy ra tình trạng ô nhiễm do rác thải gây ra. Bên dưới các quán ăn, nhà hàng được xây dựng trên bãi biển là tình trạng rác thải như túi ni lông, mút xốp nằm la liệt gây mất vệ sinh. Túi ni lông, bao nhựa bị sóng đánh dính chặt vào những hàng cây ven biển càng làm cho môi trường biển nơi đây ô nhiễm hơn.

Theo quan sát, tại các quán ăn, sau khi du khách ăn xong rác thải được vứt thẳng xuống biển, trôi nổi trên mặt biển. Ngoài ra, tại đây còn xảy ra tình trạng nhà vệ sinh được xây dựng ngay trên bãi biển, điều đáng nói đó là bãi biển Tân Thành có không ít những du khách xuống tắm khi nước lớn tràn vào.

Rác thải tràn ngập bãi biển.

Tại khu vực biển Vàm Láng, điều đầu tiên ập vào mắt chúng tôi khi đến đây đó là tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng tại Cảng cá Vàm Láng. Nước biển ở đây có màu đen, bốc mùi, rác thải nằm la liệt trên bờ, một số trôi lềnh bềnh trên mặt nước. Tại khu vực tàu ghe neo đậu, váng dầu mỡ đóng thành từng mảng trôi nổi trên mặt nước càng làm cho môi trường bị ô nhiễm nặng hơn.

Theo những người dân sinh sống tại khu vực này, trước kia tình trạng ô nhiễm ở đây không nghiêm trọng như hiện tại. Kể từ hơn một năm nay, tình trạng ô nhiễm ngày càng nghiêm trọng hơn, rác thải, nước thải sinh hoạt, sản xuất được xả thẳng xuống biển dẫn đến  ứ đọng trong cảng, từ đó gây ô nhiễm.

Anh Trúc (khu phố Lăng 3, thị trấn Vàm Láng, huyện Gò Công Đông) cho biết: “Lượng rác của thị trấn Vàm Láng hiện tại rất lớn, trong khi đó số lượng thùng chứa rác không đủ để cho người dân mang rác đến bỏ, từ đó một số người do ý thức kém nên vứt xuống biển. Trước kia, mỗi khi nước lớn nước ròng là rác có thể thoát ra ngoài được, còn bây giờ thì cứ ùn ứ ở đây. Mà nếu bây giờ rác ở đây có trôi đi thì biển cũng ô nhiễm thôi”.

Với lượng rác thải, nước thải sinh hoạt, sản xuất xả ra biển ngày càng nhiều, ngoài việc làm ô nhiễm môi trường biển tại Cảng cá Vàm Láng thì nó cũng làm bồi lắng đường vào cảng, gây khó khăn cho tàu ghe khi ra vào.

Ông Phan Văn Sáu (khu phố 2, thị trấn Vàm Láng, huyện Gò Công Đông) cho biết: “Rác thải lắng đọng làm cho ghe, tàu ra vào cảng khó khăn. Người dân ở quanh đây phải sống chung với nguồn nước bị ô nhiễm, bốc mùi hôi thối”.

CẦN CÓ SỰ CHUNG TAY

Trước tình trạng môi trường biển bị ô nhiễm như hiện nay, theo Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) để giải quyết vấn đề này, trước hết là tăng cường phối hợp với các sở, ban, ngành, hội, đoàn thể, địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động sâu rộng trong nhân dân vùng ven biển các quy định pháp luật về BVMT; duy trì và nhân rộng các mô hình về BVMT biển; nghiên cứu xây dựng thêm những mô hình mới về BVMT biển để ngày càng có nhiều cá nhân, hộ gia đình, tổ chức cùng thực hiện.

Sở TN-MT đã ban hành Phương án số 3810/PA-STNMT ngày 11-9-2015 về thu gom rác thải nông thôn trên địa bàn tỉnh và phối hợp các địa phương triển khai thực hiện, trong đó có các huyện ven biển.

Ngoài ra, Sở TN-MT còn phối hợp với các đoàn thể chính trị, xã hội trong công tác tuyên truyền về pháp luật BVMT. Từng bước hoàn thiện và nhân rộng mô hình tổ tự quản về BVMT tại các ấp, khu phố. Tổ chức truyền thông thường xuyên, rộng rãi, bằng nhiều hình thức, tạo chuyển biến cơ bản trong nhận thức về công tác BVMT và quản lý rác thải.

Chú trọng nội dung tuyên truyền về thực hiện thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải và lợi ích của việc phân loại rác tại nguồn, vận động các hộ gia đình tham gia dịch vụ vệ sinh môi trường để giảm thiểu lượng rác thải phát sinh, góp phần giảm bớt chi phí từ ngân sách hỗ trợ công tác thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải.

Trong quá trình phát triển kinh tế, xã hội, đặc biệt là sự phát triển ngành nghề sơ chế và chế biến thủy, hải sản của thị trấn Vàm Láng đã nảy sinh hàng loạt vấn đề về ô nhiễm môi trường biển do nước thải, chất thải rắn, chất thải nguy hại… dẫn đến tình trạng ô nhiễm ngày càng trở nên nghiêm trọng, gây bức xúc cho người dân.

Bà Nguyễn Hồng Thủy, Phó Giám đốc Sở TN-MT cho biết, UBND tỉnh đã giao Sở TN-MT xây dựng đề án “Cải tạo vệ sinh môi trường thị trấn Vàm Láng, huyện Gò Công Đông” nhằm điều tra khảo sát và đánh giá hiện trạng môi trường và xác định nguồn gây ô nhiễm môi trường trên địa bàn thị trấn Vàm Láng; nâng cao nhận thức về BVMT và tỉnh sẵn sàng tham gia thực hiện công tác BVMT theo quy định pháp luật của cộng đồng cư dân; giảm thiểu tác động của các nguồn thải gây ô nhiễm; xây dựng chương trình hành động để giải quyết các vấn đề môi trường hiện hữu cho hiện tại và tương lai theo định hướng phát triển bền vững.

Đề án “Cải tạo vệ sinh môi trường thị trấn Vàm Láng, huyện Gò Công Đông” hiện đã hoàn thành bản dự thảo, đang lấy ý kiến các sở, ngành, địa phương để hoàn chỉnh trước khi trình UBND tỉnh phê duyệt.

Cũng theo bà Nguyễn Hồng Thủy, đối với những trường hợp vi phạm sẽ xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân, hộ gia đình gây ô nhiễm môi trường biển như xả rác, xả chất thải sinh hoạt, chất thải chăn nuôi, sản xuất chưa được xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật ra môi trường biển theo các quy định tại Nghị định 179/2013/NĐ-CP ngày 14-11-2013 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.

Thiết nghĩ, để công tác BVMT nói chung và môi trường biển nói riêng đạt được hiệu quả, đi vào chiều sâu thì trước hết cần có sự phối hợp chặt chẽ của các cấp, ngành liên quan và quan trọng hơn là cần có sự chung tay của người dân, vì một môi trường biển sạch và an toàn để phát huy những tiềm lực vốn có.

MINH THÀNH