Hướng tới MDEC-Hậu Giang 2016: Sản xuất nông nghiệp theo CNC

Xây dựng và phát triển nền nông nghiệp theo hướng ứng dụng công nghệ cao (CNC) đã và đang là một xu thế tất yếu trong quá trình thực hiện công nghiệp hóa - hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn.

Tỉnh Tiền Giang cũng đã tập trung vào các loại cây trồng, vật nuôi chủ lực có diện tích, sản lượng lớn và chiếm tỷ trọng cao để thực hiện ứng dụng CNC vào các khâu chính như: Ứng dụng công nghệ sinh học sản xuất các giống cây trồng, vật nuôi có năng suất cao, phẩm chất tốt; sử dụng các chế phẩm sinh học trong bảo vệ thực vật để diệt trừ sâu hại cây trồng, hạn chế dịch bệnh.

Nhiều mô hình áp dụng CNC

Thời gian qua, hoạt động ứng dụng khoa học - công nghệ (KHCN) vào sản xuất nông nghiệp luôn bám sát yêu cầu thực tế nền kinh tế thị trường và ngày càng đi vào chiều sâu.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), cây lúa đã ứng dụng công nghệ sinh học vào việc thanh lọc và phục tráng các giống lúa đặc sản xuất khẩu, áp dụng các biện pháp kỹ thuật như sử dụng công cụ sạ hàng, kết hợp đồng bộ biện pháp phòng trừ tổng hợp IPM để giảm chi phí sản xuất, tăng năng suất lúa; nghiên cứu sử dụng vi khuẩn đối kháng để quản lý bệnh đốm vằn; thực hiện chương trình sản xuất lúa an toàn, chất lượng cao đạt tiêu chuẩn GlobalGAP.

Cơ giới hóa khâu làm đất, bơm tát chiếm 100% diện tích, thu hoạch và sau thu hoạch lúa. Bên cạnh đó, các loại máy san phẳng đồng ruộng bằng tia laser, máy cuốn rơm, máy cấy bước đầu áp dụng có hiệu quả, góp phần tăng năng suất, giảm giá thành. Đã ứng dụng công nghệ sinh học thanh lọc và phục tráng giống Nếp Bè bằng kỹ thuật điện di protein để phục vụ cho vùng trồng Nếp Bè ở địa phương.

Nhà vườn ở huyện Tân Phú Đông chăm sóc mãng cầu Xiêm. Ảnh: Hữu Dư

Cây ăn trái triển khai ứng dụng KHCN trong chọn giống, sử dụng chế phẩm Sofri Protein để phòng trừ ruồi đục quả và các chế phẩm bảo vệ, phát triển cây trồng. Chương trình phát triển cây khóm với đề tài “Phòng trị bệnh thối rễ, thối noãn bằng biện pháp sử dụng nấm đối kháng Trichoderma spp” và đề tài “Ứng dụng những chủng vi sinh vật có ích trong đất để xử lý phụ phẩm từ cây khóm thành phân hữu cơ sinh học bón cây trồng”. Kết quả các đề tài này được ứng dụng rộng rãi trên vùng khóm Tân Lập.

Cây rau màu thực phẩm được sử dụng giống ưu thế lai F1, màng phủ nông nghiệp, sử dụng phân hữu cơ, sử dụng nấm đối kháng… góp phần đa dạng hóa sản phẩm, năng suất, chất lượng cao và an toàn vệ sinh thực phẩm.

Đến nay, diện tích trồng rau toàn tỉnh đạt 50.200 ha, trong đó có 62 ha được chứng nhận VietGAP với 40 chủng loại rau các loại, đã triển khai thành công dự án 500 ha rau an toàn (tương đương với 4.000 ha gieo trồng mỗi năm).

Ở lĩnh vực chăn nuôi, ngành Nông nghiệp tập trung nâng cao năng lực trong việc áp dụng kỹ thuật gieo tinh nhân tạo nhằm cải thiện và nâng cao năng suất, chất lượng đàn giống hiện có của địa phương như cải thiện tầm vóc đàn bò địa phương bằng phương pháp lai tạo với các giống bò cao sản thông qua thụ tinh nhân tạo; cải tạo đàn dê địa phương theo hướng chuyên thịt và sữa, nuôi vịt sinh sản an toàn sinh học, nuôi vịt biển...

Kết quả việc ứng dụng các biện pháp kỹ thuật CNC trong sản xuất nông nghiệp đã làm tăng hiệu quả sản xuất, hạ giá thành, tăng sức cạnh tranh của nông sản hàng hóa, góp phần tăng giá trị sản xuất nông nghiệp trong giai đoạn 2011 - 2015 bình quân 5,76%/năm; trong đó trồng trọt tăng 3,8%, chăn nuôi tăng 8,5%, thủy sản tăng 10,5%...

Ngành Nông nghiệp cũng cho biết, việc xây dựng và ứng dụng CNC vào sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh trong thời gian qua đã tạo hiệu ứng bước đầu, làm đòn bẩy để phát triển nông nghiệp bền vững. Tuy nhiên, so với yêu cầu thì những kết quả nghiên cứu, ứng dụng KHCN nêu trên vẫn chưa tương xứng với tiềm năng phát triển.

Việc xây dựng một nền nông nghiệp sinh thái, hình thành các chuỗi giá trị trong nông nghiệp còn ở bước khởi đầu và việc ứng dụng CNC trong sản xuất nông nghiệp còn gặp nhiều khó khăn như: Sản xuất còn manh mún, quy mô nhỏ, kỹ thuật áp dụng không đồng đều, tỷ lệ ứng dụng CNC còn ở mức thấp, rải rác, dưới dạng mô hình, mới ứng dụng từng phần, chưa đồng bộ thành một hệ thống đối với từng loại cây trồng, vật nuôi; số lượng các doanh nghiệp nông nghiệp CNC còn quá ít và đầu tư vào sản xuất nông nghiệp còn rất hạn chế…

Nông nghiệp CNC là xu thế

Để đưa nền nông nghiệp CNC ngày càng phát triển bền vững, Tiền Giang sẽ cập nhật các mô hình đã có, đạt giá trị cao trên 500 triệu đồng/ha/năm; các mô hình sản xuất tiết kiệm đất, tiết kiệm nước, các giống cây trồng, vật nuôi mới áp dụng công nghệ sinh học; các mô hình thực hành sản xuất nông nghiệp tốt (GAP), công nghệ chế biến, bảo quản sau thu hoạch... để chuyển giao cho nông dân nhân rộng.

Xác định các vùng nông nghiệp ứng dụng CNC, trong đó ưu tiên đầu tư phát triển nhóm cây chủ lực như: Lúa chất lượng cao, xoài cát Hòa Lộc, sầu riêng, thanh long, heo lai kinh tế, tôm, nghêu, cá... Đẩy mạnh việc nghiên cứu phát triển và chuyển giao các giống cây trồng mới có năng suất, chất lượng cao thích nghi điều kiện canh tác chịu nhiệt, chịu mặn, chịu hạn, chịu phèn, ngập úng.

Sở NN&PTNT cho biết, ngành cũng tập trung phát triển khu, vùng, doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng CNC tại Tiền Giang, làm tiền đề hạt nhân về công nghệ và tổ chức sản xuất nông nghiệp cho vùng Bắc sông Tiền.

Phát triển thị trường, từng bước hình thành, phát triển các dịch vụ ứng dụng CNC phục vụ sản xuất nông nghiệp như: Dịch vụ tư vấn kỹ thuật, tư vấn đầu tư, tư vấn pháp lý, tài chính, bảo hiểm, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ; dịch vụ cung ứng vật tư, máy móc, thiết bị và dịch vụ tiêu thụ sản phẩm.

Đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu nghiên cứu, tiếp nhận và chuyển giao ứng dụng nông nghiệp CNC; ưu tiên đào tạo nguồn nhân lực phục vụ tại khu phát triển công nghệ sinh học, các vùng nông nghiệp CNC, các doanh nghiệp ứng dụng CNC.

Bổ sung, hoàn thiện các cơ chế chính sách để thu hút các dự án ứng dụng CNC đầu tư vào nông nghiệp trên địa bàn tỉnh. Phải thực hiện thật tốt công tác tuyên truyền để doanh nghiệp, người nông dân biết thế nào là nông nghiệp ứng dụng CNC; hiểu được việc ứng dụng CNC vào sản xuất nông nghiệp là một tất yếu, khách quan trong thời kỳ hội nhập, trong bối cảnh biến đối khí hậu toàn cầu và mực nước biển dâng người sản xuất hàng hóa nông sản buộc phải thực hiện và phải thực hiện thật tốt mới có thể tồn tại và có cơ hội phát triển.

SĨ NGUYÊN