Trung tâm KT&CNSH Tiền Giang: Đưa công nghệ vào sản xuất nông nghiệp

Trong thời gian qua, Trung tâm Kỹ thuật và Công nghệ sinh học Tiền Giang (gọi tắt là Trung tâm) đã đẩy mạnh chuyển giao quy trình kỹ thuật canh tác tưới nhỏ giọt trong nhà màng cho nhiều hộ dân trong và ngoài tỉnh. Đây là hoạt động ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp đạt hiệu quả, đáp ứng tốt mục tiêu về canh tác nông nghiệp theo hướng an toàn và bền vững trong tình hình mới.

Cán bộ kỹ thuật của Trung tâm đang chăm sóc dưa lưới bằng công nghệ tưới nhỏ giọt và nhà màng.

Công nghệ tưới nhỏ giọt

Công nghệ tưới nhỏ giọt là tiết kiệm nước, vận hành đơn giản, tăng năng suất, kiểm soát chất lượng sản phẩm, giảm công lao động, thuận tiện cho việc cơ giới hóa và tự động hóa... Đây cũng là kỹ thuật quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế cho các loại cây trồng thông qua việc lựa chọn và áp dụng phương pháp, kỹ thuật tưới thích hợp.

Bà Vương Thị Mỹ Thanh, Phó Giám đốc Trung tâm cho biết, tưới nhỏ giọt là kỹ thuật tưới cung cấp nước vào đất dưới dạng các giọt nước nhỏ ra từ thiết bị tạo giọt đặt trên mặt đất gần gốc cây. Tưới nhỏ giọt không chỉ cung cấp nước cho cây một cách tiết kiệm và có hiệu quả mà còn có một lợi thế nữa là khả năng cung cấp dinh dưỡng cho cây thông qua hệ thống tưới khi dinh dưỡng được hòa tan vào nước, nhờ đó giảm chi phí trong sản xuất, tiết kiệm thời gian, đảm bảo sử dụng phân bón một cách triệt để và không thất thoát.

Ngoài ra, hệ thống tưới nhỏ giọt được kết hợp với bón phân, góp phần giảm thiểu tối đa hiện tượng xói mòn, rửa trôi, hạn chế suy thoái và bạc màu đất; đồng thời tiết kiệm phân bón đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng cho từng giai đoạn sinh trưởng, phát triển của mỗi loại cây trồng.

Hiệu quả khi áp dụng công nghệ tưới nhỏ giọt kết hợp phân bón sẽ làm tăng năng suất từ 10% - 40%, giảm chi phí công chăm sóc, tăng thu nhập từ 20% - 50%, đặc biệt là tiết kiệm nước so với tưới truyền thống từ 20% - 40%. Đây là một giải pháp khả thi trong việc hướng tới một nền nông nghiệp xanh, sạch, an toàn và bền vững.

Theo bà Thanh, ở Việt Nam, phương pháp tưới nhỏ giọt cần được áp dụng đối với những vườn cây ăn trái đặc sản có hiệu quả kinh tế cao ở những vùng thiếu nước. Nhưng đây là phương pháp đòi hỏi kinh phí đầu tư tương đối lớn mới có khả năng sử dụng trong sản xuất đại trà. Tuy vậy, mấy năm gần đây cũng có khá nhiều mô hình ứng dụng tưới nhỏ giọt trên một số chủng loại cây trồng như mô hình trồng cà phê, bưởi, quýt, chôm chôm, xoài, thanh long.

Nhà màng trong trồng trọt

Nhà màng cũng là một giải pháp kỹ thuật cao trong lĩnh vực trồng trọt, nhằm mục đích đạt chất lượng sản phẩm “sạch”, cung cấp sản phẩm quanh năm cho thị trường rau lớn ở các thành phố. Đây cũng là một biện pháp để đối phó với tình hình biến đổi khí hậu hiện nay.

Nhà màng là hình thức sản xuất rau an toàn, có kết quả đáng tin cậy nhất và có nhiều triển vọng, cho phép giảm được tối đa việc dùng thuốc hóa học để phòng trừ sâu bệnh. Bà Vương Thị Mỹ Thanh cho biết thêm:

“Mô hình trồng rau an toàn trong nhà màng khá phổ biến trong nông dân từ nhiều năm qua tại Đà Lạt. Ở miền Nam trong những năm gần đây, số nhà màng đã tăng lên rất nhiều, chủ yếu cung cấp rau cho các thành phố, thị  xã nhưng số lượng rau còn rất khiêm tốn. Tuy nhiên theo dự báo, diện tích nhà màng sẽ ngày càng tăng, không chỉ tại TP. Hồ Chí Minh, Đồng Nai mà còn lan tỏa ở nhiều tỉnh ĐBSCL”.

Ưu điểm của nhà màng là ngăn chặn sự xâm nhập của nhiều loại côn trùng, sâu bọ nên không cần thiết sử dụng thuốc trừ sâu độc hại; cây trồng được bảo vệ chống lại mọi thời tiết bất lợi như nắng, mưa, gió bão, sương lạnh. Vì vậy có thể tổ chức sản xuất quanh năm, trái vụ theo kế hoạch và nhu cầu của thị trường.

Trong nhà màng, cây sinh trưởng và phát triển nhanh, thu hoạch sớm hơn bên ngoài từ 10% - 15% thời gian, nhờ chủ động cải tiến nhiều kỹ thuật canh tác nên năng suất tăng hơn 20% - 30% so với bên ngoài.

Đặc biệt, không gian được khống chế và kiểm soát có điều kiện để thực hiện tốt các biện pháp kỹ thuật khác nhau làm cho rau quả trở nên sạch, an toàn, đạt ngưỡng cho phép các tiêu chuẩn quốc tế về dư lượng thuốc trừ sâu, hàm lượng nitrate, hàm lượng kim loại nặng và không có vi sinh vật gây bệnh, tăng phẩm chất, mẫu mã đẹp.

Nhờ đạt tiêu chuẩn rau sạch, trồng trái vụ, mẫu mã đẹp, phẩm chất ngon và ổn định, giá cả sản phẩm trồng trong nhà lưới luôn cao hơn bên ngoài.
 

Hướng đến nền nông nghiệp xanh, sạch

Việc áp dụng công nghệ tưới nhỏ giọt cũng như nhà màng là nhằm hướng đến một nền nông nghiệp sạch, an toàn, bền vững và ứng phó với tình hình biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp như hiện nay. Việc áp dụng phương pháp tưới nhỏ giọt kết hợp trồng trong nhà màng được xem là giải pháp có hiệu quả.

Bởi, giải pháp này không chỉ tạo ra sản phẩm sạch, an toàn, đảm bảo sức khỏe con người, tránh gây ô nhiễm môi trường mà còn tiết kiệm một cách đáng kể lượng nước sử dụng cũng như chi phí do phân bón, thuốc bảo vệ thực vật trong quá trình canh tác nông nghiệp.

Theo bà Vương Thị Mỹ Thanh, Trung tâm bước đầu đã thực hiện thí điểm các mô hình trồng các loại rau như rau ăn quả (dưa lưới) và rau ăn lá (cải xanh, cải ngọt) trong nhà màng có sử dụng hệ thống tưới nhỏ giọt.

Sau 4 vụ trồng dưa lưới và 5 vụ trồng cải, tất cả các mô hình đều cho kết quả tốt, năng suất cao, sản phẩm đạt chất lượng, ít sâu bệnh, hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, tạo ra sản phẩm sạch và an toàn.

Tiềm năng phát triển công nghệ tưới nhỏ giọt, tiết kiệm nước ở nước ta còn rất lớn cả về phạm vi và quy mô. Bên cạnh đó, việc áp dụng canh tác nhà màng kết hợp với tưới nhỏ giọt trong thời gian tới là rất cần thiết trong tình hình biến đổi khí hậu ngày càng tăng cao.

Tuy nhiên, để giải pháp này được áp dụng rộng rãi thì cần có sự quan tâm của các cơ quan, Ban, ngành trong việc hỗ trợ về kinh phí và kỹ thuật cho người nông dân đầu tư canh tác trong nông nghiệp…

SĨ NGUYÊN