Xây dựng thị trường nông thôn thành "cứ điểm" của hàng Việt

Trong bối cảnh các kênh phân phối hiện đại ở khu vực thành thị đang dần rơi vào tay các nhà đầu tư nước ngoài, kéo theo tỷ lệ hàng ngoại không ngừng gia tăng trên các quầy kệ thì khu vực nông thôn có ý nghĩa quan trọng cho hàng Việt phát triển.

Quần áo được buôn bán ở các chợ nông thôn hiện nay chủ yếu là hàng Việt Nam.

Nhu cầu lớn, sức mua cao

Theo quan sát và ghi nhận thực tế của chúng tôi tại nhiều chợ, cửa hàng ở các địa phương trong tỉnh như: Huyện Châu Thành, TX. Cai Lậy, huyện Cái Bè… thì hàng hóa bày bán rất nhiều, người mua, kẻ bán đông đúc vào mỗi buổi sáng. Chỉ riêng với mặt hàng quần áo là đã thấy sự đa dạng, phong phú về kiểu dáng và chủng loại.

Trong đó, quần áo bày bán có gắn nhãn mác của các doanh nghiệp (DN) trong nước chiếm khoảng 70%, còn lại 30% là quần áo không có gắn nhãn mác. Giá cả của các loại quần áo cũng khá phù hợp với túi tiền của người dân nông thôn, chỉ từ 100.000 - 300.000 đồng/sản phẩm áo hoặc quần, thậm chí một bộ đồ của phụ nữ, với chất liệu vải thun (không có gắn nhãn mác) có giá chỉ 50.000 đồng.

Chị Lệ, chủ 1 gian hàng quần áo tại chợ Cai Lậy (TX. Cai Lậy), cho biết: “Quần áo bán ở chợ chủ yếu là hàng trong nước, vì mẫu mã khá đẹp mà giá bán lại phù hợp với túi tiền nên ngày càng được đa số người dân ưa chuộng. Bên cạnh đó, thói quen mua sắm của người dân nông thôn là khá trung thành với những thương hiệu họ đã dùng nên việc kinh doanh quần áo trong nước sản xuất cũng khá ổn định”.

Ở nhóm các mặt hàng tiêu dùng nhanh (xà bông, nước xả, dầu gội) hay hàng thực phẩm và thực phẩm công nghệ thì hàng hóa sản xuất trong nước chiếm khoảng 95%. Các thương hiệu nổi tiếng trong nước đang thắng thế và có chỗ đứng vững chắc như:

Các mặt hàng sữa Vinamilk,  Nutifood, thực phẩm chế biến Vissan; nước mắm Nam Ngư, nước tương Chinsu; bánh kẹo Bibica, Phạm Nguyên, Kinh Đô, cùng nhiều thương hiệu cấp thấp… và có rất ít sản phẩm bánh kẹo Trung Quốc được bày bán trên thị trường.

“Khi lựa chọn bánh kẹo, người mua chỉ cần nhìn thấy chữ Trung Quốc là bỏ xuống ngay, không mua thì làm sao mà bán” - một tiểu thương kinh doanh bánh kẹo ở chợ Vĩnh Kim cho biết.

Trước đó, chúng tôi cũng có nhiều dịp theo chân các đoàn DN thực hiện các phiên chợ hàng Việt về nông thôn. Theo kế hoạch, nhiều DN đưa hàng đủ để bán cho đến hết phiên chợ (thường là từ 3 - 5 ngày), nhưng tại nhiều phiên chợ, lượng hàng này có khi lại bán hết ngay trong ngày đầu tiên. Chẳng hạn, khi tham gia các phiên chợ hàng Việt về nông thôn, nhiều đơn hàng mua trong gian hàng của Co.op Mart lên tới 700.000 - 1 triệu đồng/đơn hàng.

Ông Lý Thành Sinh, Giám đốc Công ty TNHH Minh Long Hưng, một DN chuyên sản xuất quần áo trẻ em cho biết, chính nhờ việc tổ chức các phiên chợ hàng Việt về nông thôn, công ty đã từng bước tạo dựng được thương hiệu. Còn theo ghi nhận của chúng tôi, nhu cầu mua sắm hàng hóa của người dân nông thôn là rất lớn, trong khi đó khả năng đáp ứng của DN trong nước vẫn còn yếu, thậm chí chưa đánh giá đúng thực lực sức mua trong dân.

Cần được tiếp tục khai phá

Bằng những ghi nhận từ thực tế ở các chợ, các cửa hàng tại các địa phương trên, cũng như tại các phiên hàng Việt về nông thôn thì điều đáng mừng là ý thức mua sắm và tiêu dùng hàng nội là rất lớn. Đây chính là động lực giúp các DN trong nước có thể tập trung phát triển “cứ điểm” hàng Việt tại vùng nông thôn, thay vì chỉ chú trọng chen chân vào các hệ thống siêu thị ở các thành phố lớn.

Tiềm năng là vậy, nhưng việc khai thác thị trường nông thôn không hề dễ dàng. Theo đánh giá của các DN, khi tham gia đưa hàng Việt về nông thôn và muốn “chắc chân” ở thị trường này, DN phải đầu tư về con người và thời gian.

Bởi lẽ, đặc trưng của vùng nông thôn là địa bàn trải rộng, nhiều khách hàng nhỏ, sức mua không đồng đều. Kinh nghiệm thực tế tại một số DN thành công ở khu vực nông thôn như: Vinamilk, Nutifood, Vissan cho thấy, các DN này đều bố trí lực lượng “nằm vùng” tại các vùng miền để làm công tác tiếp thị. Ban đầu, những sản phẩm của công ty được gửi tại các cửa hàng nhỏ lẻ với số lượng ít. Khi được người dân tin tưởng, lượng hàng gửi sẽ có số lượng lớn hơn.

Theo nhiều chuyên gia nghiên cứu về thị trường, điều kiện mua hàng hóa tại Việt Nam rất đơn giản, đó là sản phẩm của ai tới trước thì sẽ được bán và được tiêu dùng.

Điều này đồng nghĩa để thành công, các DN buộc phải đưa sản phẩm xuất hiện thường xuyên trên các quầy kệ để người mua nhìn thấy được. Việc tối kỵ trong bán lẻ là DN không được để “đứt” hàng. Đây cũng chính là chất lượng độ bao phủ của DN trên thị trường.

Bên cạnh đó, trên thực tế, khuyết điểm lớn nhất trong các kênh phân phối bán lẻ tại Việt Nam (siêu thị, đại lý, các cửa hàng…) hiện nay là chỉ mua của các DN sản xuất những gì mà các kênh phân phối này đã từng bán được, chứ không chú trọng đến hàng hóa sản phẩm mới.

Nhiều DN sản xuất hàng tiêu dùng cho rằng, để thuyết phục các kênh phân phối bán lẻ bán những sản phẩm mới là vô cùng khó khăn. Do vậy, để phát triển cùng một lúc nhiều nhãn hàng, buộc các DN phải đưa ra những chính sách phù hợp và kiên trì. 

Các DN cũng cần tranh thủ sức lan tỏa của Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, nhanh chóng có giải pháp chiếm lĩnh thị trường nông thôn đầy tiềm năng. Bên cạnh sự hỗ trợ của các ngành chức năng và chính quyền địa phương, khi tiếp cận người tiêu dùng ở nông thôn, DN được khuyến cáo cần mang đến những sản phẩm chất lượng tốt, tránh tình trạng hàng hóa đã đến được nông thôn nhưng không thể giữ được thị phần.

PHƯƠNG NGHI