Xuất hiện những hợp tác xã kiểu mới

Thời gian qua, nhiều hợp tác xã (HTX) trên địa bàn tỉnh đã thay đổi cách thức hoạt động để phù hợp với kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế. Lối đi riêng này đã hình thành nên những HTX kiểu mới, năng động, sáng tạo, mang lại lợi ích cho từng thành viên...

HTX Rau an toàn Long Hòa nâng cao thu nhập của thành viên.

HTX Thanh long Mỹ Tịnh An (xã Mỹ Tịnh An, huyện Chợ Gạo) được xem là một trong những HTX kiểu mới hiện nay. Từ người lãnh đạo đến cách thức hoạt động đều đáp ứng với tình hình mới. Thành viên hội đồng quản trị 4 người nhưng có 3 người có trình độ đại học chuyên ngành Ngoại thương, Ngân hàng, Kinh tế và 1 trung cấp kế toán. Ông Võ Chí Thiện, Giám đốc HTX cho biết, HTX thành lập năm 2009 và trải qua nhiều trăng trầm, có lúc gần như đứng trước bờ vực giải thể. Nhưng, từ đầu năm 2015 đến nay, HTX đã dần ổn định và sản xuất trái thanh long an toàn, đạt tiêu chuẩn GlobalGAP; đồng thời liên kết với các doanh nghiệp để xuất khẩu sang các thị trường “khó tính”.

Để sản xuất thanh long đạt hiệu quả cao, HTX đã hướng dẫn cho các thành viên sản xuất rải vụ tránh tình trạng thiếu hàng xuất khẩu. Đối với các thành viên còn thiếu kinh nghiệm sản xuất, HTX cử cán bộ có kinh nghiệm trực tiếp hướng dẫn để sản phẩm sản xuất ra đáp ứng được tiêu chuẩn xuất khẩu. Từ cách làm trên, sản phẩm của các thành viên HTX sản xuất ra có mẫu mã đẹp, đảm bảo không có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật; các doanh nghiệp liên kết với HTX rất yên tâm và thị trường “khó tính” ngày càng chấp nhận sản phẩm của HTX. “Năm 2015, HTX được tổ chức chứng nhận quốc tế NHO trao giấy chứng nhận GlobalGAP và tái chứng nhận tiêu chuẩn này vào cuối năm 2016. Đặc biệt, cuối năm 2016, HTX đã mời tổ chức IMO (Thụy Sĩ) sang đánh giá, chứng nhận chứng chỉ For Life (chứng nhận xã hội) để trái thanh long đủ điều kiện xuất sang thị trường châu Âu”- ông Thiện nói.

Chia sẻ kinh nghiệm điều hành cũng như tạo được bước đột phá cho HTX, ông Thiện cho rằng: “Chúng tôi luôn lấy thành viên làm trọng tâm để phát triển sản xuất. Bởi, HTX phải tập hợp được các thành viên có nhiều “tham vọng” cho việc phát triển HTX, cùng mong muốn đưa HTX đi lên thì mới bền vững được. Để tăng thu nhập cho thành viên, chúng tôi đã tích cực liên kết với các doanh nghiệp có tiếng, có khả năng đàm phán với đối tác để hợp tác cùng họ đưa trái thanh long đi xa. Từ đó, thu nhập của thành viên từng bước đi lên”.

HTX Chăn nuôi và Thủy sản Gò Công (TX. Gò Công) được thành lập tháng 4-2007. Ngay từ những ngày đầu đi vào hoạt động, HTX xác định mục tiêu chiến lược là tổ chức chăn nuôi theo chuỗi giá trị trên cơ sở liên kết “4 nhà”. Cụ thể, HTX xác định vật nuôi chủ lực, triển khai quy trình nuôi khoa học gắn với chuyển giao kỹ thuật và cung ứng dịch vụ chăn nuôi cho hộ thành viên, liên kết doanh nghiệp giải quyết đầu ra cho sản phẩm. Ông Nguyễn Quốc Kiệt, Giám đốc HTX cho biết, từ năm 2007 - 2008, HTX đã lai tạo thành công giống gà ta Gò Công từ các giống gà bản địa. Ưu điểm của giống gà này là năng suất đẻ cao, chất lượng thịt ngon, được thị trường ưa chuộng.

Có giống gà mới lai tạo chất lượng tốt, HTX đã chuyển giao quy trình kỹ thuật nuôi an toàn sinh học, cung cấp dịch vụ chăn nuôi cho hộ thành viên và tìm kiếm đối tác giải quyết đầu ra ổn định cho sản phẩm. Các thành viên tuân thủ quy trình nuôi mang lại hiệu quả cao như tiêm phòng vắc-xin đầy đủ và cho gà ăn vào ban ngày, không cho ăn dặm ban đêm như trước để tạo độ miễn dịch tốt, gà tăng trọng đều, chất lượng thịt ngon. Ông Kiệt cho biết: Để đảm bảo lợi ích cho thành viên và HTX phát triển bền vững, đơn vị đã liên kết tiêu thụ sản phẩm với Công ty TNHH San Hà. Theo hợp đồng, trung bình mỗi tháng, HTX cung ứng cho Công ty TNHH San Hà từ 700 - 1.000 con gà ta Gò Công thịt với giá ổn định 60.000 đồng/kg gà trống và 75.000 đồng/kg gà mái. Với quy mô nuôi 1.000 con nhưng phải vay vốn ngân hàng và thuê lao động, sau đợt nuôi 4 tháng, người nuôi có thể thu lãi trên 8,5 triệu đồng. Còn nếu người nuôi không vay vốn ngân hàng và không thuê lao động sẽ đạt mức lãi trên 20 triệu đồng.

Gà thả vườn ở HTX Chăn nuôi và Thủy sản Gò Công.

Toàn tỉnh có 41 HTX nông nghiệp với trên 20 ngàn thành viên. Trong đó, các HTX hoạt động chủ yếu trên các lĩnh vực: Cung cấp nước sinh hoạt nông thôn (10 HTX), sản xuất tiêu thụ lúa - trái cây - rau màu - hoa kiểng (17 HTX, trong đó   7 HTX kinh doanh tổng hợp từ 2 dịch vụ trở lên, 2 HTX chăn nuôi gia súc - gia cầm, 1 HTX khai thác thủy sản). Ông Trịnh Công Minh, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, hiện nay, tỉnh đã xuất hiện nhiều HTX kiểu mới như: HTX Thanh long Mỹ Tịnh An, HTX Chăn nuôi và Thủy sản Gò Công, HTX Rau an toàn Long Hòa. Các HTX này hoạt động theo hướng an toàn, liên kết chuỗi, có đầu ra ổn định và đảm bảo lợi nhuận cho từng thành viên.

Luật HTX năm 2012 đánh dấu sự ra đời của mô hình HTX kiểu mới, hoạt động hiệu quả hơn trong nền kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế. Tính đến cuối năm 2016, trên địa bàn tỉnh có 83/96 HTX được tổ chức lại theo Luật HTX 2012. Các HTX đã tổ chức lại bộ máy, hội đồng quản trị, ban giám đốc, một số HTX đã năng động, nhạy bén trong quản lý, điều hành hoạt động HTX; chủ động vận động phát triển thêm thành viên, huy động thêm vốn, mở thêm nhiều dịch vụ phục vụ cho thành viên…

Theo ông Nguyễn Văn Hồng, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, cơ chế, chính sách của HTX kiểu mới đã tác động tích cực đối với sự phát triển của các HTX. Bởi nó phát huy sức mạnh của cá nhân, kinh tế hộ với tư cách là thành viên gắn kết với nhau cùng hợp tác phát triển dưới hình thức tổ chức HTX. HTX sẽ chịu trách nhiệm về cung ứng giống, phân bón, các dịch vụ nông nghiệp khác và chịu trách nhiệm bao tiêu sản phẩm cho các hộ nông dân, thành viên. Yếu tố mang lại thành công của các HTX kiểu mới đến từ nhiều phía, trong đó lợi ích của thành viên phải được đặt lên hàng đầu và đóng góp của từng thành viên phải được nhìn nhận và trả công xứng đáng.

Hiện nay, các HTX kiểu mới đã bước đầu thoát khỏi những tồn tại yếu kém, phát huy được tính năng động, sáng tạo của các thành viên. Đây là yếu tố quan trọng, quyết định giúp cho mô hình HTX kiểu mới vượt qua những thách thức, những tồn tại đã, đang và có thể xuất hiện trong tương lai. Vì vậy, các HTX kiểu mới cần tiếp tục nâng cao hơn nữa tính sáng tạo, chủ động của các thành viên trong mối quan hệ hỗ trợ lẫn nhau cùng hướng tới mục đích chung để phát triển HTX ngày càng tốt hơn.

SĨ NGUYÊN