Quản lý kinh doanh cây giống: Vẫn còn bỏ ngỏ

Thời gian qua, nhiều loại cây giống kém chất lượng, không rõ nguồn gốc xuất hiện trên thị trường, khiến người dân lo lắng. Mặc dù ngành Nông nghiệp đã và đang siết chặt quản lý nhưng việc sản xuất, quản lý giống cây trồng trên địa bàn tỉnh vẫn còn gặp nhiều khó khăn, bất cập.

Khó kiểm soát.

Qua khảo sát thực tế mới đây tại một số cơ sở sản xuất, kinh doanh giống cây trồng trên địa bàn 2 xã Long Hưng và Long Định (huyện Châu Thành) của Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh cho thấy, nhiều cơ sở kinh doanh giống cây trồng không đảm bảo các quy định trong sản xuất, kinh doanh giống cây trồng.

Nhiều loại cây giống bán ra thị trường chưa có nhãn mác hoặc có ghi nhãn nhưng không thực hiện đúng theo quy định của pháp luật…

Việc quản lý sản xuất, kinh doanh giống cây trồng còn nhiều khó khăn, bất cập, khiến người tiêu dùng lo lắng. Ảnh: H.LÊ

Còn qua 5 cuộc thanh tra, kiểm tra việc chấp hành quy định về quản lý sản xuất, kinh doanh giống cây ăn quả lâu năm bằng phương pháp nhân giống vô tính từ đầu năm đến nay của Thanh tra chuyên ngành tại 2 xã Long Hưng và Long Định, có 7/8 cơ sở không xuất trình được giấy chứng nhận cây đầu dòng/vườn cây đầu dòng, do chủ yếu cây giống được mua lại từ tỉnh Bến Tre; 4/8 cơ sở không cung cấp chứng từ, hóa đơn mua bán cây giống khi được kiểm tra; 8/8 cơ sở không ghi nhãn mác hoặc ghi nhãn mác không đúng quy định và ngành chức năng đã xử phạt tổng số tiền 16,85 triệu đồng.

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT), toàn tỉnh hiện có 88 cơ sở sản xuất, kinh doanh giống cây ăn quả, cung cấp cho thị trường ước khoảng 10 triệu cây giống các loại/năm.

Riêng tại xã Long Hưng có 9 cơ sở kinh doanh cây giống, chủ yếu là hộ kinh doanh, với số lượng cung cấp ước trên 3,84 triệu cây giống/năm, chủ yếu là các loại cây giống như: Xoài cát Hòa Lộc, sầu riêng Monthong, bưởi da xanh, xoài Thái, vú sữa Lò Rèn, nhãn xuồng cơm vàng...

Theo Giám đốc Sở NN&PTNT Nguyễn Văn Mẫn, thời gian qua, các cơ sở kinh doanh cây giống trong tỉnh đã góp phần không nhỏ trong việc đáp ứng yêu cầu tái cơ cấu ngành Nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững; đồng thời, giúp nhà vườn cải tạo vườn cây, chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng sản xuất hàng hóa phục vụ xuất khẩu và góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nông dân.

Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng bán cây giống tràn lan chưa kiểm soát được khiến nhân dân lo lắng, ngành Nông nghiệp cũng đã thấy vấn đề này và đang tham mưu UBND tỉnh cách xử lý.

 TĂNG CƯỜNG THANH TRA, KIỂM TRA

Đánh giá về thực trạng sản xuất, kinh doanh cây giống, Trưởng Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh Nguyễn Thành Diệu cho biết, mặc dù đã có nhiều giải pháp trong việc kiểm soát chất lượng giống cây trồng, nhưng qua kiểm tra thực tế cho thấy hầu hết các cơ sở không đảm bảo các quy định trong sản xuất, kinh doanh giống cây trồng; nhiều loại giống cây bán ra thị trường chưa có nhãn mác gây khó khăn cho người sử dụng.

Để giải quyết thực trạng này, Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh đã kiến nghị UBND tỉnh tăng cường chỉ đạo thực hiện có hiệu quả Chỉ thị 29 ngày 26-11-2014 của UBND tỉnh về việc tăng cường công tác quản lý giống cây trồng, vật nuôi và thủy sản trên địa bàn tỉnh; chỉ đạo Sở NN&PTNT tăng cường trách nhiệm quản lý nhà nước và công tác phối hợp giữa ngành với UBND cấp huyện trong công tác quản lý giống cây trồng.

Đồng thời, Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh kiến nghị UBND tỉnh tăng cường chỉ đạo đẩy mạnh việc thanh tra, kiểm tra, công khai các cơ sở kinh doanh cây giống đủ điều kiện để nhân dân tiếp cận.

Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh kiểm tra một số cơ sở sản xuất, kinh doanh giống cây trồng tại xã Long Hưng và xã Long Định (huyện Châu Thành).

Còn theo Sở NN&PTNT, để chủ động đáp ứng nhu cầu cây giống ngày càng cao của nhà vườn nói riêng và nhân dân nói chung, bảo đảm đúng giống cây, Sở NN&PTNT đã kiến nghị HĐND tỉnh, UBND tỉnh có chủ trương, chính sách khuyến khích và tạo điều kiện để các tổ chức, cá nhân đầu tư vào việc bảo tồn nguồn giống, nghiên cứu, chọn, tạo cây đầu dòng, vườn cây đầu dòng các loại.

Sở NN&PTNT cũng kiến nghị Bộ NN&PTNT sớm sửa đổi Thông tư 18/2012, bổ sung quy định cơ sở sản xuất cây giống có sử dụng vật liệu nhân giống cây trồng phải được chứng nhận chất lượng nhằm kiểm soát cây giống khi lưu thông trên thị trường được đúng giống, hạn chế cây giống giả.

Đồng thời, ban hành Tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) để thay thế tiêu chuẩn ngành (TCN) đã được bãi bỏ như: Tiêu chuẩn quốc gia về phương pháp kiểm định giống cây công nghiệp, cây ăn quả lâu năm; Tiêu chuẩn quốc gia đối với các cây ăn quả chưa được ban hành để các cơ sở sản xuất, kinh doanh làm căn cứ công bố tiêu chuẩn áp dụng, công bố hợp chuẩn theo quy định.

Bên cạnh đó, Bộ NN&PTNT cần ban hành văn bản phân công, phân cấp cho Sở NN&PTNT căn cứ vào các tiêu chí như: Loại cây đã được trồng nhiều năm, có hiệu quả kinh tế, phù hợp điều kiện tự nhiên của tỉnh... được tự công bố danh mục giống cây trồng được phép sản xuất, kinh doanh của tỉnh.

Riêng đối với ngành Nông nghiệp tỉnh, Giám đốc Sở NN&PTNT Nguyễn Văn Mẫn cho biết, Sở NN&PTNT sẽ kiểm soát việc sản xuất, kinh doanh cây giống đảm bảo đúng giống, không nhiễm sinh vật gây hại cây trồng.

Sở sẽ chỉ đạo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tiếp tục tuyên truyền, phổ biến pháp luật về quản lý sản xuất, kinh doanh giống cây trồng cho các tổ chức, cá nhân có liên quan; phúc kiểm các cơ sở kinh doanh cây giống đã được xử lý vi phạm; tiếp tục thực hiện kế hoạch thanh tra, kiểm tra các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh giống cây ăn quả theo kế hoạch công tác thanh tra năm 2018 đã được phê duyệt.

Cùng với đó, Sở NN&PTNT tiếp tục thực hiện có hiệu quả Chỉ thị 29 của UBND tỉnh, kiểm tra điều kiện đảm bảo chất lượng giống cây trồng theo Thông tư 45/2014 và công khai danh sách các cơ sở sản xuất, kinh doanh giống cây trồng đã kiểm tra, đánh giá, phân loại.

Bên cạnh đó, Sở NN&PTNT phối hợp Phòng Nông nghiệp, Phòng Kinh tế các huyện, thành, thị tăng cường kiểm tra các cơ sở sản xuất, kinh doanh cây giống, phòng, chống mua bán cây giống không đảm bảo chất lượng, không đúng giống.

QUẾ ANH