Điểm sáng của nền kinh tế
Điện tử là một trong sáu ngành hàng có kim ngạch xuất khẩu hơn 10 tỷ USD. Ảnh: LÊ DANH LAM |
Bất chấp những khó khăn vì dịch Covid-19, xuất khẩu (XK) vẫn luôn là một điểm sáng của nền kinh tế. Tổng kim ngạch (KN) xuất nhập khẩu (XNK) hàng hóa chín tháng vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng cao, đạt hơn 483 tỷ USD, tăng 24,4% so cùng kỳ năm trước. Đang có nhiều cơ hội để Việt Nam thúc đẩy tăng trưởng XK (TTXK) trong quý cuối cùng của năm 2021, nhưng nghịch lý có đơn hàng mà không chắc kịp sản xuất đang “làm khó” doanh nghiệp (DN).
Lạc quan hơn với dự kiến kết quả cả năm
Báo cáo Chính phủ mới đây, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) cho biết, cũng giống như năm ngoái, bất chấp những khó khăn vì dịch Covid-19, XK vẫn là điểm sáng của nền kinh tế. Tổng KNXNK hàng hóa chín tháng duy trì tốc độ tăng trưởng cao, đạt hơn 483 tỷ USD, tăng 24,4% so cùng kỳ năm trước. Trong đó, KNXK đạt hơn 240,5 tỷ USD, tăng 18,8% so cùng kỳ năm trước.
Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, tốc độ tăng trưởng KNXK đang chậm lại, tháng 9 giảm 0,8% so tháng trước, nhưng con số 27 tỷ USD/tháng là một thành tích đáng tự hào. Chỉ cách đây vài năm, KNXK của Việt Nam chỉ khoảng 17 - 18 tỷ USD/tháng. Đã có hơn 30 mặt hàng đạt KNXK hơn một tỷ USD, trong đó có sáu mặt hàng có KNXK hơn 10 tỷ USD. Điện thoại và linh kiện; điện tử, máy tính và linh kiện; giày dép, dệt may… là những mặt hàng XK chủ lực của Việt Nam.
Khác với mọi năm, năm 2021, mục tiêu TTXK đã được bỏ ra khỏi các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội được Quốc hội quyết nghị. Tuy nhiên, theo dự báo, TTXK của Việt Nam sẽ tích cực trong năm nay. Bộ KH&ĐT đã đưa ra ước tính cả năm 2021, tổng KNXNK đạt khoảng 628 tỷ USD, tăng 15% so năm 2020, trong đó, XK ước đạt khoảng 313 tỷ USD, tăng 10,7%.
Về vấn đề này, theo Thứ trưởng Công thương Đỗ Thắng Hải, đầu năm nay, ngành công thương được giao tăng trưởng XK ở mức 4 - 5%. Nhưng với kết quả thực tế và những tính toán kỹ lưỡng cho ba tháng cuối năm, dự kiến kết quả đạt được sẽ lạc quan hơn. Cụ thể, cả năm 2021, KNXK có thể đạt mức tăng trưởng hơn 10%.
Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải phân tích, có nhiều lý do khiến Việt Nam có “cửa sáng” trong thúc đẩy XK. Sự hồi phục của các nền kinh tế như: Mỹ, Liên hiệp châu Âu (EU), Trung Quốc… là cơ sở để doanh nghiệp (DN) Việt Nam có thêm đơn hàng XK. Trong số các nền kinh tế này, Mỹ - thị trường XK lớn nhất của Việt Nam - được dự báo tiếp tục hồi phục mạnh. Các gói kích thích kinh tế của nước này đang khiến triển vọng kinh tế trở nên sáng sủa hơn, tiêu dùng theo đó cũng tăng nhanh. Tăng trưởng bán lẻ hàng hóa trong tháng 8 của Mỹ tiếp tục tăng 15,1% so cùng kỳ năm trước, cho thấy hoạt động tiêu dùng diễn biến tích cực và đây là cơ hội cho hàng hóa XK của Việt Nam.
Tương tự, ở EU, trong quý II/2021, kinh tế khu vực đồng euro tăng trưởng 2%, vượt qua kỳ vọng của thị trường (tăng 1,5%). Còn Trung Quốc dự báo sẽ duy trì mức tăng trưởng hơn 8% trong năm nay.
Còn nhiều “nghịch lý” cần hóa giải
Theo dự báo của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), thương mại toàn cầu tăng nhanh trong bối cảnh nhu cầu sản xuất và tiêu dùng phục hồi. Hồi tháng 7/2021, IMF đã điều chỉnh dự báo tăng trưởng thương mại toàn cầu lên 9,7% trong năm 2021 và 7% trong năm 2022. Mặc dù tăng trưởng kinh tế còn khác nhau ở các khu vực, nhưng những đối tác thương mại và đầu tư lớn của Việt Nam đang ở trạng thái phục hồi và điều này có thể mang lại những cơ hội đối với thương mại và đầu tư cho Việt Nam.
Theo nhận định của nhiều chuyên gia kinh tế, triển vọng tăng trưởng XK của Việt Nam là sáng sủa, nhưng tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, cộng với các biện pháp giãn cách xã hội - dù đã được nới lỏng, lại đang “làm khó” DNXK. Nhìn vào số liệu XK chín tháng vẫn tốt, nhưng thực tế thì rất đáng lưu tâm.
Đơn cử, đại diện Hiệp hội Dệt may Việt Nam cho biết, khi dịch bùng phát ở Trung Quốc, thì đứt gãy nguồn cung nguyên phụ liệu. Khi EU, Mỹ bùng dịch, là đứt gãy đơn hàng. Còn bây giờ là đứt gãy sản xuất. DN ngành dệt may đang lo không đáp ứng được đơn hàng cho khách. Điều này hoàn toàn phụ thuộc chiến lược ứng phó dịch bệnh của Việt Nam. Một trong những khó khăn rất lớn hiện nay của ngành dệt may là thiếu lao động.
Khó khăn là không nhỏ. Đó là lý do mà trong thời gian gần đây, liên tiếp các DN cung ứng, gia công cho Apple, Adidas, Nike đã có các cuộc làm việc với lãnh đạo Bộ KH&ĐT. Họ đều lo lắng vì chuỗi cung ứng, chuỗi sản xuất bị đình trệ trong bối cảnh dịch bệnh. Mối nguy không đáp ứng được đơn hàng XK là hiện hữu.
Dù không còn ở tâm dịch như hồi đầu năm, là DN hiện có 13.000 nhân viên, mỗi năm lắp ráp khoảng bảy triệu máy in văn phòng thành phẩm để XK, Công ty TNHH Công nghiệp Brother (Hải Dương) cũng gặp nhiều vấn đề vướng mắc. Theo Tổng Giám đốc Brother Việt Nam Kimura Tadashi, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, một số DN sản xuất động cơ tại TP Hồ Chí Minh, các DN sản xuất linh kiện điện tử ở Đà Nẵng dừng hoạt động, dẫn đến thiếu hụt nguồn cung linh kiện. Brother Việt Nam đã phải điều chỉnh kế hoạch sản xuất, có thời điểm như trong tháng 8, chỉ đạt 60% kế hoạch. Điều này đã ảnh hưởng đến đơn hàng XK của DN.
Đó chính là “nghịch lý” cần hóa giải. Hiện tại, cùng với nới lỏng giãn cách, nhiều địa phương trong cả nước, nhiều tỉnh, thành phố trọng điểm về sản xuất, XK, như: TP Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai… đang mở cửa trở lại theo lộ trình. Các DN cũng đang gấp rút xây dựng kế hoạch phục hồi sản xuất, kinh doanh, nhưng theo Bộ KH&ĐT, tình hình còn khá khó khăn và phụ thuộc rất lớn vào thời điểm kiểm soát được dịch bệnh, cũng như lộ trình mở cửa lại nền kinh tế.
(Theo nhandan.vn)