Quyền lợi và nghĩa vụ của công dân khi được ghi nợ tiền sử dụng đất 5 năm

Căn cứ Luật Đất đai năm 2013 và văn bản hướng dẫn thi hành, đối với hộ gia đình, cá nhân được ghi nợ tiền sử dụng đất theo quy định tại Khoản 1, Điều 16 Nghị định 45/2014 ngày 15-5-2014 của Chính phủ:

“Điều 16. Ghi nợ tiền sử dụng đất

1. Hộ gia đình, cá nhân được chuyển mục đích sử dụng đất; được cấp Giấy chứng nhận phải nộp tiền sử dụng đất theo quy định tại Điều 5, Điều 6, Điều 7, Điều 8, Điều 9 Nghị định này và hộ gia đình, cá nhân được Nhà nước giao đất tái định cư mà có khó khăn về tài chính, có nguyện vọng ghi nợ thì được ghi nợ số tiền sử dụng đất phải nộp trên Giấy chứng nhận sau khi có đơn đề nghị kèm theo hồ sơ xin cấp Giấy chứng nhận hoặc hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất hoặc hồ sơ giao đất tái định cư hoặc có đơn xin ghi nợ khi nhận thông báo nộp tiền sử dụng đất.

Phối hợp thu hồi nợ tiền sử dụng đất.

Người sử dụng đất được trả nợ dần trong thời hạn tối đa là 5 năm, sau 5 năm kể từ ngày ghi nợ mà chưa trả hết nợ tiền sử dụng đất thì người sử dụng đất phải nộp tiền sử dụng đất còn lại theo giá đất tại thời điểm trả nợ.

Trường hợp hộ gia đình, cá nhân thanh toán nợ trước hạn thì được hỗ trợ giảm trừ vào tiền sử dụng đất phải nộp theo mức hỗ trợ là 2%/năm của thời hạn trả nợ trước hạn và tính trên số tiền sử dụng đất trả nợ trước hạn”.

Theo quy định Nghị định 79/2019 ngày 26-10-2019 của Chính phủ, quá thời hạn 5 năm kể từ ngày ghi nợ tiền sử dụng đất, người sử dụng đất phải thanh toán số tiền còn nợ theo chính sách và giá đất tại thời điểm trả nợ.

Hiện nay, các trường hợp nợ tiền sử dụng đất đã quá thời hạn ghi nợ 5 năm trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; để thực hiện thanh toán nợ tiền sử dụng đất, người sử dụng đất nộp hồ sơ thanh toán nợ tại Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai, nơi đây sẽ kiểm tra và chuyển thông tin địa chính hiện tại của thửa đất đến Chi cục Thuế, cơ quan Thuế căn cứ phiếu chuyển thông tin địa chính để xác định lại tiền sử dụng đất phải nộp theo chính sách và bảng giá đất do UBND tỉnh quy định tại thời điểm thanh toán nợ. Người sử dụng đất phải nộp tiền sử dụng đất vào ngân sách nhà nước trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày ghi trên thông báo.

Sau khi hoàn thành việc thanh toán nợ tiền sử dụng đất thì người sử dụng đất nộp hồ sơ gồm: Giấy chứng nhận (bản gốc), chứng từ nộp tiền sử dụng đất (bản gốc) tại Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai để được xóa nợ tiền sử dụng đất ghi trên Giấy chứng nhận. Trường hợp bị mất, thất lạc chứng từ thì hộ gia đình, cá nhân đến Kho bạc để được xác nhận số tiền sử dụng đất đã nộp.

Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai có trách nhiệm rà soát, đối chiếu hồ sơ mà người sử dụng đất nộp để thực hiện xóa nợ tiền sử dụng đất ghi trên Giấy chứng nhận và trả lại Giấy chứng nhận cho người sử dụng đất.

Theo ý kiến phát biểu của Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Trần Văn Dũng tại cuộc họp ngày 22-5-2024 về tình hình thu ngân sách nhà nước năm 2024; công tác chống thất thu ngân sách nhà nước và các nội dung có liên quan; sau khi nghe báo cáo của Cục Thuế tỉnh, Sở Tài chính, ghi nhận sự quyết tâm nỗ lực trong thực hiện nhiệm vụ của ngành Tài chính trong thời gian qua và có ý kiến kết luận như sau:

1. Nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước là nhiệm vụ chung của cả hệ thống chính trị trên địa bàn tỉnh, không phải là nhiệm vụ của chỉ riêng ngành Tài chính hay ngành Thuế. Các ngành khác phải tham gia phối hợp, hỗ trợ ngành Thuế trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, nhất là liên quan đến các khoản thu từ đất đai.

2. Về công tác thu nợ tiền chuyển mục đích sử dụng đất ghi nợ đã quá thời hạn 5 năm của các hộ gia đình, cá nhân:

Giao Cục Thuế tỉnh chuyển 3.528 hồ sơ (số tiền ghi nợ 456.379 triệu đồng, số liệu đến ngày 30-4-2024) cho ngành Tài nguyên và Môi trường. Giao Sở Tài nguyên và Môi trường chỉ đạo hệ thống Văn phòng Đăng ký đất đai khẩn trương cung cấp thông tin địa chính cho ngành Thuế để làm cơ sở tính toán, xác định nghĩa vụ tài chính cho các hộ gia đình, cá nhân.

Trường hợp khi Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực; giao Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát, tham mưu UBND tỉnh cách xử lý đối với những trường hợp này.

3. Cục Thuế tỉnh phối hợp với các cơ quan liên quan hoàn chỉnh Đề cương tuyên truyền về quyền lợi, nghĩa vụ của hộ gia đình, cá nhân đối với việc nộp tiền chuyển mục đích sử dụng đất ghi nợ đã quá thời hạn 5 năm.

Sau khi tính toán, xác định nghĩa vụ tài chính cho các hộ gia đình, cá nhân: Cục Thuế tỉnh tham mưu UBND tỉnh (qua Văn phòng UBND tỉnh) văn bản chỉ đạo công tác tuyên truyền này (kèm Đề cương tuyên truyền).

Nhằm đảm bảo quyền lợi của người sử dụng đất còn ghi nợ tiền sử dụng đất, cơ quan Thuế khuyến khích người sử dụng đất còn nợ tiền sử dụng đất tranh thủ thực hiện thủ tục thanh toán nợ tiền sử dụng đất trước khi Luật Đất đai mới có hiệu lực thi hành, chính sách thu tiền sử dụng đất dự kiến có nhiều thay đổi theo khuynh hướng giá đất theo giá thị trường, dẫn đến việc thanh toán nợ tiền sử dụng đất đối với các hồ sơ ghi nợ quá thời hạn 5 năm phải xác định lại theo giá đất tại thời điểm trả nợ (giá đất tăng) sẽ gây khó khăn cho người sử dụng đất trong việc hoàn thành nghĩa vụ tài chính.

THANH HÙNG