Thứ Tư, 24/07/2024, 13:51 (GMT+7)
.

Cần nâng cao năng lực cho người làm ra trái sầu riêng

Trong 6 tháng đầu năm 2024, vùng trồng sầu riêng ở ĐBSCL đã xuất khẩu được hơn 1,5 tỷ USD. Dự kiến, 6 tháng cuối năm sản lượng sầu riêng ở Tây Nguyên có kim ngạch cao hơn, đạt khoảng 2 tỷ USD.

Ngày 23/7, Báo Nông thôn Ngày nay/Điện tử Dân Việt tổ chức Tọa đàm: "Đẩy mạnh xuất khẩu sầu riêng, cơ hội nào cho nông dân, doanh nghiệp". Tại tọa đàm đã có nhiều giải pháp được đưa ra để sầu riêng Việt Nam tận dụng được lợi thế, chiếm lĩnh được thị trường quan trọng nhất là Trung Quốc.

Tập trung vào chất lượng sầu riêng, nâng cao nhận thức của người trồng là con đường giúp phát triển sầu riêng bền vững - Ảnh minh họa
Tập trung vào chất lượng sầu riêng, nâng cao nhận thức của người trồng là con đường giúp phát triển sầu riêng bền vững - Ảnh minh họa

Năm 2023, ngành hàng rau củ quả đạt kim ngạch xuất khẩu kỷ lục, trong đó có sự đóng góp rất lớn của mặt hàng sầu riêng với kim ngạch 2,3 tỷ USD. Theo đánh giá của Hiệp hội Rau quả Việt Nam, xuất khẩu sầu riêng năm 2024 có thể đạt kỷ lục 3,5 tỷ USD, tăng 55% so với năm trước.

Riêng với sản phẩm sầu riêng, Bộ NN&PTNT cho biết, từ khi Việt Nam xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc, phía Trung Quốc, Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã tạo điều kiện để cấp cho hơn 700 mã số vùng trồng, gần 200 cơ sở đóng gói.

Tuy nhiên, diện tích vùng trồng sầu riêng đã được cấp mã số chỉ đạt 25.000 ha trên tổng số 150.000 ha. Như vậy có thể thấy diện tích trồng sầu riêng còn thấp và chưa tương xứng với tiềm năng của ngành sầu riêng. Nhưng ở một khía cạnh khác, ta cũng có thể thấy với diện tích trồng như vậy cũng khá khiêm tốn. Như vậy việc xuất khẩu sầu riêng còn nhỏ lẻ. Sản xuất nhỏ lẻ sầu riêng sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với các vùng trồng.

Triển vọng xuất khẩu sầu riêng đông lạnh

Ông Nguyễn Quang Hiếu, Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (BVTV), Bộ NN&PTNT cho biết: "Thời gian tới, chúng tôi sẽ đề nghị phía Trung Quốc mở rộng các vùng trồng được cấp mã số, tăng diện tích trồng sầu riêng chất lượng cao. Còn đối với các nguy cơ, Cục BVTV cũng đã có những cảnh báo trong thời gian vừa qua tại một hội thảo ở TP.Hồ Chí Minh".

Theo ông Hiếu, đã đến lúc chúng ta cần tập trung vào chất lượng sầu riêng, nâng cao nhận thức của người dân, trong đó, làm sao quản lý hiệu quả chất lượng mã số được cấp ra. Địa phương cũng phải nghĩ tới câu chuyện giám sát các vùng trồng. Việc này xuất phát từ doanh nghiệp và địa phương, cần sự phối hợp của các cơ quan quản lý ở Trung ương và địa phương.

"Tôi cho rằng nâng cao chất lượng sản phẩm sẽ bền vững hơn so với việc nâng cao diện tích vùng trồng sầu riêng nhưng chưa đạt chất lượng. Đồng thời, cần xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc rõ ràng. Việc này cũng cần sự phối hợp của doanh nghiệp và địa phương", ông Hiếu nhấn mạnh.

Về việc đàm phán xuất khẩu sầu riêng đông lạnh sang thị trường Trung Quốc, theo ông Hiếu, đầu tiên sản phẩm này giúp cho Việt Nam đa dạng hóa sản phẩm sầu riêng. Cùng với đó công nghệ bảo quản cũng cần phải được quan tâm.

Sản phẩm chế biến đông lạnh sẽ hỗ trợ cho các sản phẩm sầu riêng khác. Các nhà vườn sẽ tập trung sản xuất các sản phẩm chất lượng cao để xuất khẩu sang nước ngoài. Còn đối với những sản phẩm chưa đạt chất lượng cao, nhà vườn có thể chuyển sang dạng chế biến. Khi mà chúng ta chủ động về mặt nguyên liệu sẽ giảm chi phí, đa dạng hóa được các sản phẩm.

"Bộ NN&PTNT cũng đã sớm đưa vào đám phán nội dung này với phía Trung Quốc. Chúng ta đã đưa vào trong dự thảo, điều khoản khá phù hợp, khả thi. Trong đó tính đến các yếu tố áp dụng công nghệ cao, công nghệ mới trong công nghệ chế biến. Chúng tôi đã gửi cho phía bên Trung Quốc xem xét các nội dung này. Tôi kỳ vọng các điều khoản này sẽ sớm được thông qua trong năm 2024, lúc đó xuất khẩu sản phẩm sầu riêng có nhiều cơ hội tăng lên", ông Hiếu thông tin.

Trong khi đó, ông Ngô Xuân Nam, Phó Giám đốc Văn phòng Thông báo và Điểm hỏi đáp quốc gia về Vệ sinh Dịch tễ và Kiểm dịch Động thực vật Việt Nam (Văn phòng SPS Việt Nam, Bộ NN&PTNT) cho biết, khi xuất khẩu sang Trung Quốc, quả sầu riêng tươi của Việt Nam phải tuân thủ các luật, quy định và tiêu chuẩn liên quan đến vệ sinh an toàn thực phẩm của Trung Quốc; không có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật vượt mức cho phép; các vùng trồng, cơ sở đóng gói sầu riêng phải có biện pháp quản lý phù hợp để loại bỏ các đối tượng dịch hại phía bạn quan tâm, đặc biệt là ruồi đục quả và các loài rệp sáp (6 loài); thu hái đúng độ chín, đảm bảo chất lượng; thực hiện đúng quy cách về đóng gói, thông tin trên bao bì để đảm bảo truy xuất nguồn gốc; các vùng trồng và cơ sở đóng gói phải được giám sát theo hướng dẫn của cán bộ kỹ thuật được đào tạo để kiểm soát toàn bộ quy trình sản xuất, đóng gói.

"Doanh nghiệp, người dân và các cơ quan cần đáp ứng các yêu cầu của Nghị định thư, trong đó tập trung kiểm soát an toàn thực phẩm và các đối tương kiểm dịch, tuân thủ yêu cầu quản lý mã vùng trồng, mã cơ sở đóng gói và các yêu cầu về nhật ký, hồ sơ sản xuất cũng như các chương trình giám sát an toàn thực phẩm trước khi thu hoạch", ông Nam nói.

Cần kiểm soát chặt chẽ từ các vườn sầu riêng

Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký Hiệp hội rau quả Việt Nam dự báo kim ngạch xuất khẩu sầu riêng năm 2024 của Việt Nam khoảng trên 3 tỷ USD; riêng 6 tháng đầu năm giá trị đạt trên 1,3 tỷ USD, tăng so với cùng kỳ 40%. Theo ông Nguyên, nếu Việt Nam chưa xuất khẩu được sầu riêng đông lạnh thì kim ngạch xuất khẩu đạt 3,5 tỷ USD/năm sẽ rất khó đạt được.

Tuy nhiên, ông Nguyên cho biết, hiện nay nhiều nhà vườn chạy theo số lượng hơn là chất lượng, các nhà vườn móc nối với người gõ sầu riêng để bán sầu riêng non. Việc cắt sầu riêng non cho sản lượng cao hơn 10% so với sầu riêng chín, tuy nhiên ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng.

Ông Nguyên cho rằng, việc cắt sầu riêng non làm ảnh hưởng đến cả một ngành hàng, hình ảnh nông sản Việt, bởi vậy, cơ quan quản lý nhà nước cần kiểm soát chặt chẽ chất lượng, quá trình thu hái và dư lượng thuốc BVTV trước khi xuất khẩu. Khi sầu riêng xuất khẩu đi Trung Quốc, EU thì bắt buộc phải kiểm tra dư lượng thuốc BVTV, khi nào đạt tiêu chuẩn mới thu hái để xuất khẩu.

"Nói chung làm gì thì làm, đòi hỏi chất lượng là quan trọng nhất", ông Nguyên nói. Theo ông Nguyên, Hiệp hội không có phương tiện để kiểm tra, bởi vậy chỉ có khuyến cáo các hội viên, đăng thông tin của cơ quan chức năng để thông báo cho các hội viên biết, từ đó tuân thủ các biện pháp, quy định của cơ quan quản lý nhà nước về mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói, dư lượng tồn dư thuốc BVTV.

Bà Phan Thị Mến, Giám đốc Công ty TNHH Tư vấn Khoa học và Công nghệ Sutech cho biết, Trung Quốc là thị trường chính của trái cây tươi Việt Nam, trong đó có trái sầu riêng. Ở góc độ doanh nghiệp, bà Mến cho rằng, các cơ quan có thẩm quyền cần xây dựng các quy định pháp luật liên quan đến mã số vùng trồng (SVT) – mã số cơ sở đóng gói (CSĐG) để việc cấp và quản lý mã SVT, CSĐG thuận lợi, rõ ràng, minh bạch tạo điều kiện tối đa cho hoạt động xuất khẩu và có căn cứ pháp lý để xử lý các vi phạm liên quan đến hoạt động này.

Bà Mến cũng nêu ý kiến, trong thời gian qua, khi thực hiện theo hướng dẫn của Bộ NN&PTNT một số địa phương vẫn còn lúng túng trong vấn đề giải quyết hồ sơ xin cấp mã số, theo tôi thì địa phương phải có hướng dẫn tạm thời, quy định thời gian nhận – trả kết quả như một thủ tục hành chính để đẩy nhanh công tác xác minh tại địa phương.

Theo đó, bà Mến đề xuất Bộ NN&PTNT có thể thúc đẩy nhanh tiến độ làm việc với nước bạn, đánh giá trước mỗi vụ thu hoạch. Cùng với đó, khi hợp tác xã, doanh nghiệp phát hiện MSVT/CSĐG của mình bị sử dụng khi chưa có sự cho phép thì cần phát hiện, thông báo cho cơ quan chức năng bằng văn bản để các bên kịp thời phối hợp, ngăn chặn nguy cơ gian lận mã số.

(Theo baochinhphu.vn)

 

 

 

.
.
.