Gỡ "nút thắt" trong xây dựng nông thôn mới

Toàn tỉnh hiện có 40 xã đạt chuẩn nông thôn mới, để đạt mục tiêu đến năm 2020 có 100 xã về đích nông thôn mới, các cấp, các ngành đang tập trung tháo gỡ những “nút thắt”, xây dựng lộ trình cụ thể cho những năm tiếp theo.

Bài 1: Quyết tâm "trả nợ" tiêu chí

Trong 40 xã đạt chuẩn nông thôn mới (NTM) của tỉnh chỉ có 17 xã đạt 19/19 tiêu chí NTM, các xã còn lại vẫn còn đang “nợ” tiêu chí. Trước thực trạng này, tỉnh quyết liệt yêu cầu các xã “trả nợ” tiêu chí.

Xã Tam Hiệp đang quyết tâm “trả nợ” các tiêu chí NTM.

NHIỀU XÃ CÒN “NỢ” TIÊU CHÍ

Theo Ban Chỉ đạo thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia tỉnh, qua rà soát 40 xã đạt chuẩn NTM, hiện chỉ có 17/40 xã đạt 19/19 tiêu chí. Các xã còn lại đều bị “nợ” tiêu chí, trong đó có xã “rớt” đến 5 tiêu chí.

Đơn cử như huyện Châu Thành, đến hết năm 2017 có 5 xã đạt chuẩn NTM, trong đó có đến 4 xã “nợ” tiêu chí. Các xã bị “rớt” tiêu chí đều được công nhận đạt chuẩn NTM từ năm 2016 trở về trước. Điều đáng nói, các xã đều bị “vướng” tiêu chí số 13 (Tổ chức sản xuất).

Là một trong các xã còn “nợ” tiêu chí NTM của huyện Châu Thành, Phó Chủ tịch UBND xã Tam Hiệp Phan Thành Văn cho biết, sau khi rà soát mức độ đạt các tiêu chí theo Bộ Tiêu chí quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2016 - 2020, xã không đạt 4 tiêu chí là: Nhà ở dân cư, Tổ chức sản xuất, Y tế, Môi trường và an toàn thực phẩm. Thời gian tới, mục tiêu của xã là phấn đấu hoàn thiện các tiêu chí theo hướng chắc chắn, đảm bảo không chạy theo thành tích.

Thực tế cho thấy, không riêng gì xã Tam Hiệp mà đa phần các xã đạt chuẩn NTM trước năm 2016 đều không đạt tiêu chí Tổ chức sản xuất.

Hiện tiêu chí này có 27 xã không đạt và là tiêu chí mà các xã còn “nợ” cao nhất; do theo Bộ Tiêu chí mới, các xã phải có hợp tác xã (HTX) hoạt động có hiệu quả, tức là cao hơn yêu cầu của Bộ Tiêu chí cũ.

Không riêng gì tiêu chí Tổ chức sản xuất, hầu hết các xã bị “nợ” tiêu chí NTM còn tập trung vào các tiêu chí “mềm”.

Bởi nhóm tiêu chí này được đánh giá là không bền vững nên các xã rất dễ không đạt, trong đó tiêu chí Y tế có tới 19 xã không đạt. Cụ thể đối với huyện Gò Công Tây, địa phương hiện có 2 xã còn “nợ” tiêu chí là Bình Nhì, Vĩnh Hựu và đều không đạt về tiêu chí Y tế.

Hiện tỷ lệ người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) tại xã Bình Nhì chỉ đạt 72,89%, chưa đạt so với quy định 85% (chưa tính số người tham gia BHYT ngoài tỉnh). Còn xã Vĩnh Hựu “vướng” 2 tiêu chí là Y tế (hiện tỷ lệ người tham gia BHYT tại xã chỉ đạt 76,1%), Quốc phòng và an ninh.

Theo đánh giá của các địa phương, tình trạng nhiều xã còn “nợ” tiêu chí NTM một phần do kể từ năm 2017, Bộ Tiêu chí quốc gia xây dựng NTM có sự thay đổi, mức độ yêu cầu cao hơn nên dẫn đến một số xã bị “rớt” tiêu chí. Đây là tình hình chung đối với những xã ra mắt NTM trước năm 2016.

QUYẾT TÂM “TRẢ NỢ”

Trong cuộc họp Ban Chỉ đạo Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM (BCĐ) tỉnh vào ngày 13-4, Chủ tịch UBND tỉnh Lê Văn Hưởng đã đề nghị các địa phương, xã phải quyết liệt “trả nợ” tiêu chí NTM trong năm 2018. Đây không phải là lần đầu tiên Chủ tịch UBND tỉnh nhắc nhở vấn đề này, mà trong một số cuộc họp liên quan cũng đã đề cập tới.

Đối với huyện Châu Thành, để 4 xã “trả nợ” tiêu chí NTM, BCĐ huyện đã xây dựng kế hoạch và làm việc với từng xã về thời gian hoàn thiện các tiêu chí.

Theo BCĐ huyện, các xã đều “vướng” tiêu chí Tổ chức sản xuất, do vậy huyện đang tập trung hỗ trợ để các xã “trả nợ” tiêu chí này.

Cụ thể, đối với xã Tân Hội Đông, xã hiện đã có Quỹ tín dụng nhân dân hoạt động nên thời gian tới, huyện, xã sẽ củng cố hoạt động của Quỹ tín dụng này để hoàn thành tiêu chí số 13.

Còn xã Long An cũng đang hoàn chỉnh hồ sơ để ra mắt HTX Sản xuất bưởi da xanh trong thời gian tới. Đối với xã Tam Hiệp, dù có HTX cơ giới vận tải, nhưng do không đủ số lượng thành viên theo quy định nên xã vẫn còn “nợ” tiêu chí này.

Do đó, hướng khắc phục của địa phương là sẽ gắn HTX cơ giới vận tải với vận chuyển rau cho Tổ hợp tác rau trên địa bàn xã. Dự kiến, xã sẽ hoàn thành tiêu chí này trong quý II-2018.

Ngoài ra, xã Kim Sơn cũng sẽ thành lập HTX Sản xuất, kinh doanh sa pô gắn với doanh nghiệp tiêu thụ. Như vậy, đến cuối năm 2018, huyện Châu Thành sẽ hoàn thành việc “trả nợ” tiêu chí NTM.

Đối với huyện Cái Bè, xã Đông Hòa Hiệp hiện đang “nợ” 5 tiêu chí NTM (cao nhất tỉnh), khó khăn nhất của xã hiện nay là nâng tỷ lệ người dân tham gia BHYT theo quy định của Bộ Tiêu chí mới. 

Dù vậy, sau khi xác định được nguyên nhân giảm tỷ lệ người dân tham gia BHYT, xã Đông Hòa Hiệp đã tuyên truyền để người dân hiểu rõ lợi ích của việc tham gia BHYT; đồng thời, đã giao chỉ tiêu vận động người dân tham gia BHYT cho từng ban, ngành, đoàn thể của xã.

Chủ tịch UBND xã Đông Hòa Hiệp Võ Minh Nhựt cho biết: “Xã đang quyết tâm khắc phục các tiêu chí chưa đạt để giữ vững danh hiệu xã NTM mà Đảng bộ, chính quyền và nhân dân đã đồng lòng xây dựng”.

Theo Chủ tịch UBND huyện Cái Bè Nguyễn Quốc Thanh, đối với 3 xã của huyện còn “nợ” tiêu chí NTM, các xã đã cam kết từ nay đến cuối tháng 9 sẽ hoàn thiện các tiêu chí. Qua xem xét điều kiện cũng như kế hoạch của các xã cho thấy, nếu lãnh đạo xã quyết tâm cao thì trong thời gian tới có thể đạt các tiêu chí bị “rớt”.

M. THÀNH - Q. TUẤN

(còn tiếp)