Thế giới tuần qua

Thế giới tuần qua nổi bật với những sự kiện: Tổng thống Venezuela được quyền tuyên thệ nhậm chức muộn; Nhật triển khai máy bay chặn máy bay Trung Quốc; Thái Lan tích cực giảm mâu thuẫn biên giới với Campuchia...

* Tổng thống Venezuela được quyền tuyên thệ nhậm chức muộn

Tổng thống Venezuela Hugo Chavez. Ảnh: AFP

Theo Hiến pháp Venezuela, vì ông Chavez tái đắc cử nên Tổng thống vẫn tại vị trong trường hợp quá ngày tuyên thệ nhậm chức.

Tổng thống Venezuela Hugo Chavez có thể tuyên thệ nhậm chức muộn hơn trước Tòa án Tối cao nếu ông không thể thực hiện thủ tục này vào ngày 10-1 tới trước Quốc hội, do tình trạng sức khỏe không cho phép.
 
Đó là khẳng định của Phó Tổng thống Nicolas Maduro đưa ra hôm 4-1 trong bối cảnh các đảng đối lập gia tăng sức ép buộc ông Hugo Chavez  phải tuyên thệ đúng thời hạn ngày 10-1 tới, nếu không sẽ yêu cầu Chính phủ Venezuela tổ chức bầu cử sớm.

Trước sức ép của các đảng đối lập đòi công bố báo cáo chi tiết về tình trạng sức khỏe của ông Chavez, ông Maduro vẫn khẳng định, Tổng thống đang bình phục và nhấn mạnh, ông Chavez “có quyền được nghỉ ngơi tĩnh dưỡng trong thời gian này”.

Trong khi đó, Quốc hội mới của Venezuela sẽ họp phiên đầu tiên hôm 5-1 (theo giờ địa phương), để thảo luận về các bước điều hành đất nước trong trường hợp ông Chavez không thể trở về nước tuyên thệ vào tuần sau.
 
* Nhật triển khai máy bay chặn máy bay Trung Quốc

Quần đảo tranh chấp trên biển Hoa Đông mà Nhật Bản gọi là Senkaku còn Trung Quốc gọi là Điếu Ngư, ngày 15-9-2010. Ảnh: AFP

Theo AFP, một người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nhật Bản cho biết nước này ngày 5-1 đã triển khai các máy bay chiến đấu để chặn một máy bay của Trung Quốc bay gần quần đảo Senkaku (Bắc Kinh gọi là Điếu Ngư) - tâm điểm tranh cãi giữa Tokyo và Bắc Kinh.
 
Người phát ngôn này cho hay các máy bay chiến đấu của Nhật Bản được triển khai ngay sau khi chiếc máy bay Y-12 của Trung Quốc bay trong không phận cách quần đảo Senkaku khoảng 120km về phía Bắc vào lúc 12 giờ (3 giờ GMT).

Tuy nhiên, sau đó chiếc Y-12 đã rời khỏi khu vực trên mà không xâm phạm không phận của Nhật Bản trên quần đảo này.

Theo người phát ngôn trên, đây là lần đầu tiên các máy bay tấn công của Nhật Bản được triển khai trong năm nay để ngăn không cho máy bay Trung Quốc tiếp cận quần đảo Senkaku.
 
Hồi tháng trước, Nhật Bản cũng đã triển khai các máy bay chiến đấu sau khi một máy bay của Trung Quốc bay vào không phận Senkaku trong bối cảnh các tàu của Chính phủ Trung Quốc thường ra vào vùng biển này.

* Thái Lan tích cực giảm mâu thuẫn biên giới với Campuchia

Khu đền cổ Preah Vihear. Ảnh: AFP

Ngày 4-1, Tư lệnh Lục quân Thái Lan Prayuth Chan-ocha cho biết trong một nỗ lực nhằm giảm mâu thuẫn trên biên giới với Campuchia, Thái Lan hiện chỉ còn giữ lại hai đại đội cảnh sát tuần tra biên giới nằm trong lực lượng quân đội đóng xung quanh ngôi đền Preah Vihear.
 
Ông Prayuth khẳng định quân đội vẫn tiếp tục phối hợp với chính phủ để giảm xung đột trên biên giới với Campuchia.

Thái Lan cũng muốn chứng minh với Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) rằng nước này và Campuchia có thể giải quyết được những mẫu thuẫn của hai bên thông qua đàm phán song phương và có thể chung sống hòa bình.
 
Ông Prayuth đồng thời xác nhận việc Thủ tướng Yingluck Shinawatra đồng ý thành lập nhóm phát ngôn về vấn đề Preah Vihear. Nhóm này sẽ có nhiệm vụ cung cấp thông tin công khai để ngăn chặn xung đột do hiểu lầm.

* Triều Tiên tuyên bố muốn mở cửa ngay năm 2013

Nhà lãnh đạo Kim Jong-Un. Ảnh: Reuters

Theo báo Phổ thông Frankfurt (FAZ), Triều Tiên đang có kế hoạch mở cửa để thu hút các nhà đầu tư nước ngoài.
 
Hiện nay, giới lãnh đạo nước này đang mời các luật gia và các nhà kinh tế Đức cố vấn.
 
FAZ dẫn lời một luật gia kinh tế được tham gia các cuộc thảo luận cho biết: "Đang có một kế hoạch tổng thể (Masterplan). Triều Tiên muốn mở cửa ngay trong năm nay."

Triều Tiên trước hết muốn quan tâm tới việc ban hành một bộ luật đầu tư hiện đại. Tuy nhiên, nước này không muốn sao chép mô hình Trung Quốc với việc thiết lập các đặc khu kinh tế cho các nhà đầu tư nước ngoài.
 
Trong diễn văn năm mới, nhà lãnh đạo Kim Jong-Un tuyên bố năm 2013 sẽ là một năm có những phát minh và thay đổi lớn với bước ngoặt mạnh mẽ và chấm dứt đối đầu giữa hai miền Triều Tiên có thể dẫn tới việc chấm dứt sự chia cắt và tái thống nhất đất nước.

* Syria: Giao tranh ác liệt ở gần thủ đô Damascus

Hiện trường sau vị giao tranh. Ảnh: Reuters

Ngày 4-1, giao tranh ác liệt diễn ra giữa quân Chính phủ Syria và lực lượng nổi dậy ở gần thủ đô Damascus.
 
Theo các nguồn tin khu vực, Chính phủ Syria đã huy động binh sĩ, pháo và máy bay chiến đấu đối phó với lực lượng nổi dậy ở Duma, phía Đông Bắc thủ đô Damascus và thành phố Daraya phía Tây Nam - nơi lực lượng nổi dậy tiến hành các cuộc tấn công nhằm vào quân chính phủ trong suốt nhiều tuần qua.
 
Báo Al-Watan thân chính phủ số ra ngày 4-1 đưa tin quân đội đã giành chiến thắng trong trận chiến chống lại các "phần tử khủng bố" ở Daraya, phá hủy các cơ sở của lực lượng nổi dậy và tiêu diệt nhiều thành viên của Mặt trận Al-Nusra đối lập. Tuy nhiên, giới quan sát cho biết rất khó xác định được chính xác tình hình tại đây, khi quân chính phủ và phe đối lập đều đã nhiều lần tuyên bố chiến thắng.
 
Cùng ngày, lực lượng chống chính phủ công bố một đoạn băng ghi hình một vụ nổ xảy ra ngay gần cơ quan tình báo quân sự ở thị trấn Nabk, cách thủ đô Damascus 80km về phía Bắc. Hiện chưa có thông tin nào về thương vong trong vụ nổ nói trên và Chính phủ Syria chưa đưa ra bất kỳ bình luận nào về vụ việc này.
 
Trong khi đó, lực lượng nổi dậy đang tiếp tục đẩy mạnh tấn công căn cứ không quân Taftanaz thuộc tỉnh Idlib, khu vực gần sân bay quân sự Mannagh và sân bay quốc tế ở Aleppo. Đây là một phần trong kế hoạch của lực lượng nổi dậy nhằm phá hủy dần sức mạnh không quân của phe chính phủ.

* Biểu tình rầm rộ tại Gruzia đòi tổng thống từ chức

Tổng thống Gruzia Mikheil Saakashvili. Ảnh: AFP

Ngày 4-1 tại thủ đô Tbilisi và nhiều tỉnh thành của Gruzia, các cuộc biểu tình rầm rộ đã diễn ra với sự tham gia của hàng chục nghìn người đòi Tổng thống Mikheil Saakashvili từ chức.
 
Cuộc biểu tình này do nhiều tổ chức xã hội Gruzia, với sự đi đầu của phong trào "Vì các quyền xã hội" (EPO), tổ chức.

Phát biểu tại cuộc tuần hành ở thủ đô Tbilisi, thủ lĩnh EPO, ông Mikhail Andguladze thông báo trong hai tuần qua, các tổ chức và phong trào xã hội Gruzia đã thu thập được gần 800.000 chữ ký đòi ông Saakashvili từ chức.

Theo ông Andguladze, các cuộc tuần hành, biểu tình phản đối ngày 4-1 này mang tính chất tập dượt để chuẩn bị cho ngày trọng đại 20-1 tới nhân dịp ông Saakashvili làm Tổng thống Gruzia được 5 năm.

Trong trường hợp Tổng thống Saakashvili không chịu tự nguyện từ chức thì phe đối lập Gruzia sẽ phát động ngày phản kháng toàn quốc vào ngày 20-1, sau đó sẽ tổ chức các cuộc xuống đường ngày càng đông đảo hơn trên quy mô cả nước.
 
Trong khi đó, Tổng thống Saakashvili đã nhiều lần tuyên bố không có ý định từ chức và sẽ tiếp tục thực thi trách nhiệm nguyên thủ quốc gia Gruzia cho đến hết nhiệm kỳ vào cuối năm nay.

HOÀNG LONG

(Tổng hợp)