Xây dựng NTM: Hình thức tổ chức sản xuất - một tiêu chí khó

Trong 19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới (NTM) hiện nay có tiêu chí số 13 là hình thức tổ chức sản xuất (xã NTM phải có Tổ hợp tác (THT), hoặc Hợp tác xã (HTX) hoạt động có hiệu quả). Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn vừa dự thảo Thông tư  hướng dẫn thực hiện bộ tiêu chí Quốc gia về NTM, trong đó hướng dẫn thực hiện tiêu chí hình thức sản xuất và hướng dẫn phương pháp đánh giá cụ thể như:

HTX nông nghiệp (bao gồm HTX nông nghiệp, HTX lâm nghiệp, HTX thủy sản và HTX nghề muối) hoạt động có hiệu quả khi tại thời điểm phân loại đạt các tiêu chí sau: HTX đã được cấp giấy đăng ký kinh doanh theo quy định của Nghị định số 87/2005/NĐ-CP ngày 11-7-2005/Số hộ nông dân tham gia là xã viên và có góp vốn chiếm ít nhất 50% tổng số hộ nông dân trong địa bàn/HTX phải thực hiện được 3 dịch vụ cơ bản: (Dịch vụ thủy lợi/Dịch vụ cung cấp cây giống, con giống/Dịch vụ tiêu thụ nông sản)/HTX kinh doanh có lãi và chia lãi theo vốn góp của xã viên/Tổng tài sản của HTX tăng ít nhất 10%  so với 3 năm trước.

Xây dựng NTM hiện chỉ chú trọng vào cơ sở hạ tầng mà chưa quan tâm đến hình thức tổ chức sản xuất cho người dân. Ảnh: Vân Anh

THT trong nông nghiệp (bao gồm cả trong nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản và nghề muối) hoạt động có hiệu quả tại thời điểm phân loại đạt các tiêu chí sau: Được Ủy ban nhân dân xã chứng thực vào hợp đồng hợp tác theo quy định của Nghị định số 151/1997/NĐ-CP ngày 10-10-1997/Có ít nhất 20 thành viên là nông dân tham gia THT/THT hoạt động ổn định trong 3 năm liên tiếp.

Ở Tiền Giang, theo kế hoạch của Ban chỉ đạo xây dựng NTM của tỉnh thì từ nay đến 2015 phải đạt 29 xã xây dựng NTM. Nhưng đến nay chỉ có 15 xã trong kế hoạch xây dựng NTM có THT, hoặc HTX. Đối chiếu với tiêu chí nêu trên thì các THT, HTX ở những xã xây dựng NTM còn nhiều hạn chế, quy mô hoạt động nhỏ, chỉ hoạt động từ 1 đến 2 dịch vụ, thiếu vốn, thiếu cơ sở vật chất, hiệu quả kinh tế thấp, lợi ích đem lại cho xã viên chưa nhiều…

Cần phải có nhiều thời gian để củng cố nâng chất, khó nhất hiện nay là cán bộ quản lý, chuyên môn của HTX trong lĩnh vực nông nghiệp bởi thiếu, yếu về chuyên môn nghiệp vụ, nên qua nhiều lần củng cố, nhưng vẫn chưa khắc phục được những hạn chế, yếu kém kéo dài.

Khó khăn thứ hai là còn lại 14 xã xây dựng NTM chưa có THT, HTX, việc thành lập THT, HTX phải dựa trên nhu cầu hợp tác của nông dân, trên cơ sở tự nguyện, tự giác, cần phải có nhiều thời gian để tuyên truyền, vận động để họ thấy được lợi ích của việc làm ăn tập thể mà tự nguyện tham gia vào THT, HTX.. Đồng thời theo tiêu chí đánh giá THT, HTX hoạt động có hiệu quả 3 năm liên tiếp, và tổng tài sản phải tăng ít nhất 10% so 3 năm trước. Do đó đến 2015 các xã này khó đạt được tiếu chí về hình thức sản xuất.

Thực tế hiện nay Ban chỉ đạo xây dựng NTM các cấp đang tập trung chỉ đạo thực hiện các tiêu chí xây dựng NTM, tuy nhiên tiêu chí về hình thức sản xuất ít được quan tâm, một số nơi nghĩ rằng đã có THT, HTX thì đạt tiêu chí, dù THT, HTX đó hoạt động không hiệu quả. Số xã xây dựng NTM chưa có THT, HTX thì cũng ít quan tâm, chưa có kế hoạch phối hợp với các ngành, đoàn thể tuyên truyền vận động thành lập THT, HTX.

Từ thực trạng và quy định mới trong thời gian tới Ban chỉ đạo các cấp cần  tập trung củng cố các THT, HTX hiện có nhất là về nhân sự phải có tâm huyết, có trình độ chuyên môn nghiệp vụ, có khả năng xây dựng phương án sản xuất kinh doanh phù hợp, điều hành thực hiện có hiệu quả.

Đồng thời căn cứ vào nhu cầu hợp tác của nông dân, có kế hoạch phối hợp với các ngành, đoàn thể tuyên truyền, vận động thành lập các THT, HTX ở những xã xây dựng NTM, không nên chạy theo số lượng để đạt tiêu chí, mà phải chú trọng đến chất lượng và  hiệu quả hoạt động của THT, HTX.

HỒNG NHẬT