Đề phòng TNGT - cái thiếu từ phía con người

Gần đây, hàng loạt vụ tai nạn giao thông (TNGT) nghiêm trọng xảy ra khiến tâm lý bất an trong nhân dân ngày càng lớn. Nhiều người lo ngại không dám bước ra đường, thậm chí cả đứng trước nhà ven đường vì TNGT cứ rình rập đổ ập xuống lúc nào không biết. Đã quá nhiều tiếng kêu than đau thương vì mất mát; vì những gia đình đang an lành, hạnh phúc bỗng chia lìa, tan nát...

Hiện trường một vụ TNGT. Ảnh: P.L

Cách đây trên 15 năm, nhiều người cho rằng phương tiện lưu thông cũ kỹ, lạc hậu là nguyên nhân chính dẫn đến TNGT gia tăng. Thế nhưng hiện nay, bước ra đường, mọi người thấy nhan nhản các loại xe đời mới của các hãng nổi tiếng trên thế giới từ ôtô đến xe gắn máy. Các hãng xe khách trang bị cho xe mình từ ghế nệm, giường nằm, máy lạnh đến chiếu phim phục vụ “thượng đế” suốt chuyến hành trình. Song song đó, chủ trương quy hoạch, mở rộng lộ giới đã được tiến hành đồng loạt. Từ Quốc lộ 1A đến hương lộ, thậm chí cả đường giao thông liên ấp, liên xã, tất cả đều được nâng cấp, tráng nhựa để phục vụ nhu cầu giao thông.

Thật tình mà nói chỉ còn một vài địa điểm còn xuống cấp nhưng rõ ràng đây không phải là nguyên nhân chính để xảy ra TNGT. Nguyên nhân chủ yếu là người trực tiếp điều khiển phương tiện giao thông không làm chủ tốc độ, phóng nhanh vượt ẩu, ngủ gật khi lái xe, xe mất thắng… húc tung cả dải phân cách lấn sang làn đường đối diện. Thực tế này cứ tồn tại và kéo dài trong thời gian qua gây bao nổi ám ảnh cho người đi đường. Địa bàn thường xảy ra nhiều nhất và nguy hiểm nhất là Quốc lộ 1A và các khu đông dân cư, phương tiện gây tai nạn phần lớn là xe đầu kéo, xe tải, xe khách…

Chỉ hai ngày mà hàng chục người xấu số phải lìa trần khiến cho người thân ở lại phải thảng thốt: Thật thảm khốc và đau thương! Đất nước ta đang có “chiến tranh” giao thông hay sao? Rất nhiều lần Thủ tướng chỉ đạo điều tra các vụ TNGT thảm khốc nhưng khi có kết quả rồi thì chỉ dừng lại ở một mức độ nào đó, những vụ TNGT khủng khiếp như hiệu ứng đô-mi-nô cứ xảy ra.

Và cứ mỗi lần địa phương có xảy ra TNGT thì gần như ngay ngày hôm sau Cảnh sát giao thông (CSGT) lập chốt kiểm tra trên các tuyến đường. Điều này cũng tốt nhưng nó như con dao hai lưỡi. Khi biết có CSGT lập chốt, lái xe cho xe chạy chậm nhưng khi đã qua chốt kiểm soát tài xế đạp ga chạy thật nhanh cho kịp tiến độ và yêu cầu của chủ hãng xe. Khi đó, người cầm lái dường như quên bài học đạo đức mà chỉ phục vụ theo yêu cầu của chủ. Và kết cục những vụ tai nạn thảm khốc đã xảy ra liên tiếp.

Tôi nghĩ CSGT đừng quan tâm nhiều đến “phạt tiền” nữa, hãy nên quan tâm kiểm tra xem lái xe có đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông không? Nên chăng phải kiên quyết tước bằng vĩnh viễn đối với những lái xe vô đạo đức.

Đã đến lúc cần đưa các phương tiện kiểm soát giao thông hiện đại dần thay thế cho lực lượng CSGT trên đường. Các thiết bị này sẽ kiểm soát, theo dõi và ghi lại tất cả hoạt động giao thông cũng như các lỗi vi phạm của người tham gia giao thông trên đường.

Để loại trừ mối nguy hiểm đang từng ngày, từng giờ rình rập, các phương tiện cơ giới trước khi được đưa ra lưu thông trên đường đều phải trải qua một quá trình đăng kiểm nghiêm ngặt. Trong quá trình đăng kiểm, chủ xe hoặc tài xế phải có trách nhiệm với chính chiếc xe mình điều khiển. Các cơ quan, đơn vị có xe cần tăng cường giáo dục lái xe tuân thủ các quy định an toàn.

Ngoài ra, cần giáo dục cán bộ, công nhân viên gương mẫu chấp hành luật lệ giao thông. TNGT sẽ không loại trừ một ai nếu thiếu cẩn thận và không chấp hành các quy định an toàn giao thông. Mọi sự so sánh đều là khập khiễng, nhưng trong chiến tranh những người lính công binh gỡ bom mìn từng nói: “Công việc này không có “giá như”. Sai lầm không có cơ hội để sửa chữa và bản thân không thể rút ra bài học kinh nghiệm của chính mình”. Chúng ta, trước hiểm họa TNGT có lẽ cũng nên ý thức như vậy.

LÊ QUANG HUY