Câu chuyện PCI

Lần thứ 9, Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI - Provincial Competitiveness Index) đã được Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam công bố ngày 20-3, cho thấy sự chuyển dịch của các tỉnh, thành trong cả nước. Và một lần nữa, PCI năm 2013 của Tiền Giang lại rớt hạng khá sâu, giảm 8 bậc.

Nếu như năm 2012, PCI của Tiền Giang đạt 57,63 điểm, xếp hạng 29/63 tỉnh, thành thì sang năm 2013 chỉ đạt 57,19 điểm, xếp hạng 37/63 tỉnh, thành (thuộc nhóm Khá). Nếu tính trong vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), PCI năm 2013 của Tiền Giang xếp hạng 12/13 tỉnh, thành (chỉ trên tỉnh Cà Mau).

Đây không phải là lần đầu tiên PCI của Tiền Giang bị rớt hạng. Điều này một phần là do điểm số hàng năm của Tiền Giang đạt được tương đối thấp và có xu hướng giảm. Chẳng hạn, nếu như năm 2011 Tiền Giang đạt 59,58 điểm, sang năm 2012 chỉ đạt 57,63 điểm và năm 2013 là 57,19 điểm. Tuy số điểm giảm đi không lớn nhưng do sự trỗi dậy của các tỉnh, thành khác nên mức xếp hạng PCI hàng năm của Tiền Giang cũng có xu hướng giảm.

Điểm đáng chú ý trong PCI của Tiền Giang là có một số chỉ số thành phần (CSTP) có điểm số tương đối thấp và kéo dài nhiều năm, chẳng hạn Chỉ số Hỗ trợ doanh nghiệp (DN), đào tạo lao động, tính năng động… Các chỉ số này hàng năm cũng có sự biến động, nhưng điểm số luôn ở mức thấp, đã phần nào ảnh hưởng đến điểm số chung của PCI Tiền Giang.

Chỉ số Hỗ trợ doanh nghiệp và Đào tạo lao động của tỉnh thường có điểm số thấp.

PCI năm 2013 của Tiền Giang giảm mạnh, điều này không đồng nghĩa là tất cả các CSTP đều giảm. Phân tích các CSTP trong PCI năm 2013 của Tiền Giang cho thấy, có đến 6/10 CSTP tăng điểm; 3/10 CSTP giảm điểm và một CSTP mới được tính trong năm 2013 (Chỉ số cạnh tranh bình đẳng).

Mặc dù có đến 6 CSTP tăng điểm nhưng PCI năm 2013 của Tiền Giang lại giảm khá sâu là do mức tăng của các CSTP của Tiền Giang không bằng các tỉnh, thành khác. Trong khi đó, một số chỉ số hàng năm là “lợi thế” của Tiền Giang như Chỉ số gia nhập thị trường, tính minh bạch… nhưng năm 2013 lại giảm điểm. Điều này chứng tỏ sự trỗi dậy của các tỉnh, thành khác là rất mạnh mẽ.

Ngay khu vực ĐBSCL cũng có sự hoán đổi vị trí trên bảng xếp hạng. Điều này cho thấy rằng các tỉnh, thành rất khó giữ được các thứ bậc của năm trước. Nếu như theo số liệu PCI năm 2012, 13 tỉnh, thành ĐBSCL đều có điểm số tương đối cao, chiếm giữ nhiều vị trí ở top đầu trong bảng xếp hạng. Có đến 10/13 tỉnh, thành được xếp vào nhóm “Tốt”; 3 tỉnh còn lại được xếp vào nhóm “Khá” (bao gồm: Tiền Giang, Sóc Trăng, Cà Mau).

Còn theo số liệu PCI năm 2013 của các tỉnh, thành trong khu vực ĐBSCL vừa được công bố, có 3/13 tỉnh, thành của ĐBSCL được xếp vào nhóm “Rất tốt” (gồm Kiên Giang, Đồng Tháp và Bến Tre); 2/13 tỉnh thành thuộc nhóm “Tốt” (Cần Thơ và Trà Vinh); 7/13 tỉnh, thành thuộc nhóm “Khá” và 1/13 tỉnh thành thuộc nhóm “Tương đối thấp”(Cà Mau).

Điều này cho thấy PCI của các tỉnh, thành trong khu vực ĐBSCL đã có sự chuyển dịch khá rõ nét, có sự tăng lên thuộc nhóm “Rất tốt” nhưng cũng có tỉnh rơi vào nhóm “Tương đối thấp”. Điểm đáng chú ý là một số tỉnh, thành những năm trước đứng ở thứ hạng cao nhưng năm nay lại rớt khá sâu, chẳng hạn như Vĩnh Long, Đồng Tháp, Long An…

Điểm đáng chú ý nhất của PCI năm 2013 là sau khi bị tụt hạng (xuống thứ 12) trong lần công bố năm trước, Đà Nẵng đã có sự trở lại ngoạn mục với vị trí đầu bảng. Đà Nẵng đã từng có 3 năm liền dẫn đầu cả nước về PCI.

Ngoài ra, nhóm “Rất tốt” năm nay cũng có sự góp mặt của các trường hợp thành công từ khu vực ĐBSCL, với Đồng Tháp (63,35 điểm) và Kiên Giang (63,55 điểm)…

Dù PCI là chỉ số mang tính tham khảo, nhưng cũng được khảo sát, đánh giá một cách khách quan, dựa trên nhiều CSTP khác nhau. Do vậy, thông qua PCI đã phần nào đánh giá được năng lực điều hành của mỗi địa phương.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, sự thay đổi về thứ hạng PCI của các tỉnh ĐBSCL dù tích cực nhưng chỉ mang tính tạm thời. Bởi thực tế có rất nhiều tỉnh, thành năm trước xếp ở top đầu nhưng năm sau rớt hàng chục bậc.

Nói như Tiến sĩ Võ Hùng Dũng, Giám đốc VCCI Chi nhánh Cần Thơ, các tỉnh ĐBSCL đừng quá chủ quan khi được xếp ở thứ hạng cao về chỉ số PCI.

Do vậy, các chuyên gia đã từng khuyến cáo rằng các tỉnh, thành ĐBSCL cũng cần làm ngay một số công việc: Có chính sách cải thiện môi trường kinh doanh và đầu tư một cách hiệu quả như chính sách ưu đãi để mời gọi đầu tư, chính sách tiếp cận đất đai đối với DN; các nội dung hoạt động cải cách hành chính phải cụ thể, nhất là các thủ tục có liên quan đến DN.

Bên cạnh đó, cần nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho người lao động tại các trường dạy nghề, nâng chất dịch vụ giới thiệu việc làm, nâng tỷ lệ lao động qua đào tạo; tăng cường công tác xúc tiến thương mại, tổ chức các hoạt động về hội chợ triển lãm, tạo điều kiện cho DN tham gia, phát triển và ưu tiên, khuyến khích cho khối DN tư nhân tham gia trong các lĩnh vực tư vấn về pháp luật, dịch vụ khoa học kỹ thuật, dịch vụ cung cấp thông tin về thị trường cho DN…

THẾ ANH