Chế độ dinh dưỡng tốt cho người tăng huyết áp

Dân gian thường nói “bệnh vào từ cửa miệng”. Do đó việc dự phòng bệnh tăng huyết áp (THA) cũng nên bắt đầu từ việc cải tiến trong ăn uống và tăng cường điều dưỡng bằng ăn uống vì điều này thường thu được hiệu quả phòng, trị bệnh rất tốt. Sau đây là lời khuyên dinh dưỡng của các chuyên gia về phòng, chống THA:

Ăn ít muối: Chỉ cần ăn giới hạn muối trong khoảng 1.500mg/ngày sẽ làm giảm đáng kể huyết áp ở cả nhóm người ăn theo chế độ thông thường cũng như nhóm ăn theo chế độ kiểm soát huyết áp. Càng ăn ít muối huyết áp càng thấp.

Trong khi đó, người Việt chúng ta đang có khuynh hướng ăn nhiều muối. Lượng muối trung bình mỗi người tiêu thụ từ 18 - 22 g mỗi ngày trong khi lượng khuyến cáo không quá 5g. Người đang có huyết áp cao chỉ nên ăn khoảng 2 - 3g muối mỗi ngày.

Ngoài việc giảm lượng muối trong khi nấu nướng, hạn chế dùng thêm muối hoặc nước chấm ở bàn ăn, cần cẩn thận với những loại thức ăn nhanh, những món ăn công nghiệp luôn có lượng muối khá cao.

Muối thường được đề cập trong chế độ ăn hàng ngày là muối ăn sodium chloride (NaCl). Tuy nhiên, có nhiều loại muối khác có cùng gốc Sodium tồn tại trong các loại thức ăn, thức uống công nghiệp như monosodium glutamate, sodium citrate, sodium bicarbonate… cũng có tác hại tương tự NaCl khi dùng nhiều.

Những loại nước ngọt có gas, các loại bia có hàm lượng Natri còn cao hơn so với nhiều loại thực phẩm công nghiệp khác và các loại thuốc tiêu mặn, bột nở, bột nổi, loại bột làm sủi bọt, bột ngọt cũng thuộc nhóm muối gốc Na.

Chế độ ăn nhiều hoa quả tươi rất tốt cho sức khỏe người huyết áp cao.

Ăn nhiều rau quả: Rau quả, ngũ cốc có tác dụng giúp giảm độ mỡ và điều hòa huyết áp. Chất xơ trong rau quả và những loại ngũ cốc thô như gạo lức, bắp lức, các loại đậu có tác dụng chuyển hóa các chất béo và làm hạ huyết áp.

Các chất xơ, nhất là chất xơ tan trong nước, có khả năng hút nước và trương nở lên đến 8 hoặc 10 lần trọng lượng ban đầu, qua đó có thể kết dính và đào thải nhiều cặn bả và chất độc hại ra khỏi cơ thể. Đặc biệt, chất xơ cũng thu hút những acids mật do cơ thể sản sinh ra để tiêu hoá các chất béo và đào thải chúng ra ngoài theo đường ruột. Điều này buộc cơ thể huy động đến kho dự trữ cholesterol ở gan để tạo ra những acids mật mới dẫn đến hạ độ cholesterol.

Chế độ ăn nhiều chất xơ giúp giảm mạnh các chứng cao huyết áp và ngăn chặn hiệu quả các cơn đau tim. Ngoài chất xơ và những vi chất khác, ăn nhiều rau quả giúp bảo đảm chế độ nhiều Potasium và ít Sodium, yếu tố vô cùng quan trọng việc ổn định huyết áp.

Đặc biệt, chuối có tỷ lệ Potassium/ Sodium cực cao (396/1), do đó có tác dụng rất tốt trong việc hạ huyết áp và chống đột quỵ. Thường ăn canh nấm mèo (mộc nhĩ), khổ qua cũng có tác dụng rất tốt để giải độc, cải thiện độ mỡ trong máu và làm hạ huyết áp.

Các loại đậu, nhất là đậu nành và các sản phẩm từ đậu nành với nhiều chất xơ, chất khoáng và những chất chống oxy hóa là một nguồn chất đạm và chất béo lý tưởng cho phòng, chống cao huyết áp.  

Ngoài ra, ăn vài tép tỏi trong mỗi bữa ăn có tác dụng kiện tỳ, giải độc, tăng cường lưu thông khí huyết, hỗ trợ làm hạ huyết áp và cải thiện độ mỡ trong máu. Những người có khuynh hướng ăn nhiều thịt và mỡ động vật, thỉnh thoảng nên có chế độ thanh lọc cơ thể. Có thể là nhịn ăn một buổi mỗi tuần và thay bằng uống nước trái cây.

Ăn nhiều cá, hải sản, giảm các loại thịt đỏ: Thịt và mỡ động vật, nhất là các loại thịt đỏ như thịt heo, thịt bò và các loại sữa và trứng có hàm lượng mỡ bão hoà cao là nguồn gốc phát sinh ra các chứng xơ vữa động mạch. Do đó nên chuyển dần chế độ ăn nhiều thịt sang ăn nhiều cá và đạm thực vật.  

Những người bệnh tim không nên ăn quá 10% chất béo trong khẩu phần ăn mỗi ngày. Nên ăn chất béo có nguồn gốc thực vật, các loại dầu thực vật, dầu cá và một số hạt có chất béo như hạt mè, hạt hướng dương, hạt hạnh nhân.

Acid béo omega 3 trong cá và các loại hạt có tác dụng làm hạ cholesterol xấu, tăng lượng cholesterol tốt và giảm nguy cơ máu đông. Những loại hạt này còn có nhiều loại khoáng chất cần thiết để điều hoà huyết áp như magnesium, potassium, calcium. Ngược lại, thịt và trứng có nhiều chất mỡ bão hòa làm gia tăng lượng cholesterol xấu (LDL) đồng thời làm giảm lượng cholesterol tốt (HDL) có khả năng làm sạch lòng mạch.

Lượng cholesterol xấu trong trứng còn cao hơn so với thịt. Ngoài ra, chất sắt trong các loại thịt đỏ có độc tính rất cao do vai trò trung gian giúp cho LDL bám vào các mảng xơ vữa dễ dẫn đến cứng động mạch và tăng huyết áp. Nếu ăn thịt, chỉ nên ăn một ít thịt heo, bò đã lọc bỏ mỡ hoặc thịt trắng như gà, bồ câu đã bỏ da, nội tạng.

Hạn chế rượu và thuốc lá: Hút thuốc làm tăng nhịp tim, tăng huyết áp và làm giảm lượng oxy cần thiết đến các tế bào và các cơ quan. Đối với rượu, nhiều nghiên cứu gần đây đều cho thấy mỗi ngày dùng khoảng 100g rượu vang đỏ sẽ có lợi cho hoạt động của hệ tim mạch. Tuy nhiên việc lạm dụng rượu sẽ gây hậu quả bệnh tật nghiêm trọng cho hệ tim mạch.

Nói chung, trong trường hợp nghiêm trọng, người bệnh cần tìm đến những biện pháp cấp cứu của y học hiện đại. Tuy nhiên, việc điều trị căn cơ và tận gốc bệnh cao huyết áp phải dựa vào một lối sống lành mạnh gồm chế độ ăn uống hợp lý, vận động đều đặn và thực hành thư giãn.

(Theo huyetap.net)