Tăng huyết áp căn bệnh nguy hiểm ở người lớn tuổi

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, người có tuổi từ 60 đến 74 tuổi thì gọi là người nhiều tuổi,  người có tuổi từ 75 tuổi đến 90 tuổi gọi là người già, người trên 90 tuổi gọi là người sống lâu. Ở Việt Nam, Pháp lệnh Người cao tuổi lấy 60 tuổi là mốc quy định người lớn tuổi cho cả nam lẫn nữ.

Cùng với sự tăng tuổi thọ, số lượng người lớn tuổi đang tăng nhanh chóng. Ở Việt Nam, tuổi thọ con người ngày càng cao nên tỷ lệ người tăng huyết áp càng nhiều, chiếm tỷ lệ 60 - 80% ở người từ 65 tuổi trở lên.

* Vì sao người lớn tuổi bệnh tăng huyết áp phổ biến?

Ngoài những yếu tố gây tăng huyết áp chung cho các lứa tuổi như: stress, rối loạn điều hòa trương lực các thành động mạch, rối loạn hoạt tính các hệ điều hòa huyết áp (hệ adrenaline, hệ renin -
angiotensine - aldosterol…) còn có sự tích tuổi tạo ra một số biến đổi làm tiền đề cho huyết áp tăng cao dễ phát sinh hơn.

1. Người lớn tuổi có trạng thái xơ hóa các động mạch, trước nhất là động mạch lớn, làm cho chúng trở nên cứng hơn và mất tính đàn hồi. Vì thế tuổi cao, huyết áp tâm thu có xu thế tăng.

2. Người lớn tuổi có sự giảm khả năng điều hòa huyết áp do các thụ thể cảm nhận huyết áp ở quai động chủ và xoang động mạch cảnh trở nên ít nhạy cảm hơn.

3. Người lớn tuổi có hệ tuần hoàn máu cung cấp cho não cũng kém đi, đưa đến tình trạng thiếu oxy ở tổ chức não, nên các trung tâm điều hòa huyết áp ở não hoạt động kém hiệu quả.

4. Người lớn tuổi có nhu cầu năng lượng của cơ thể giảm, ít vận động, hệ nội tiết giảm. Vì thế người lớn tuổi có xu thế thừa cân (thừa khối mỡ). Mà thừa cân ở lứa tuổi nào cũng là một yếu tố nguy cơ tăng huyết áp. Ở người lớn tuổi, yếu tố nguy cơ ấy lớn hơn người trẻ.

5. Người lớn tuổi mắc bệnh đái tháo đường gấp 8 lần người trẻ. Mà bệnh tăng huyết áp thường gặp ở người đái tháo đường dù thừa cân hay không thừa cân.

6. Người lớn tuổi có sự giảm bài tiết muối natri, calci, nước, nên giữ lại trong hệ tuần hoàn tăng. Từ đó thấy rõ biến đổi do tuổi tác làm tăng tích lũy, tạo nên những yếu tố làm tăng huyết áp.

* Đặc điểm bệnh tăng huyết áp ở người lớn tuổi

Người lớn tuổi bệnh tăng huyết áp có những đặc điểm như sau:

1. Người lớn tuổi bệnh tăng huyết áp thường xuất hiện ở tuổi 60 đến 80. Một số trường hợp tiếp tục tiến triển của bệnh đã bắt đầu từ sớm hơn, nhưng về sau lại có thêm những nét đặc trưng của tuổi cao là trị số huyết áp tối đa cao nhiều, còn huyết áp tối thiểu cao ít.

2. Người lớn tuổi bệnh tăng huyết áp ít có triệu chứng hơn người trẻ. Thế nên thường ít than phiền. Chính vì thế bệnh thường bỏ qua, chẩn đoán muộn.

3. Người lớn tuổi bệnh tăng huyết áp có thể có cơn tăng huyết áp nặng và cấp tính, nhưng không có triệu chứng nhức đầu dữ dội, nhịp tim nhanh, đau nhói tim. Thường các cơn tăng huyết áp kèm rối loạn và suy yếu hoạt động của tim và rối loạn tuần hoàn não. Nên lưu ý kiểm tra huyết áp thường xuyên để điều trị kịp thời.

4. Người lớn tuổi bệnh tăng huyết áp dễ đưa đến suy tim, vì cơ tim giảm về số lượng và chất lượng do quá trình tích tuổi.

5. Người lớn tuổi bệnh tăng huyết áp thì quá trình xơ vữa tiến triển nhanh hơn, dẫn đến nhiều rối loạn suy yếu trong hoạt động của nhiều cơ quan và các hệ thống trong cơ thể.

6. Người lớn tuổi bệnh tăng huyết áp với bề ngoài tưởng chừng như lành tính, nhưng dễ dẫn đến biến chứng nặng như: Nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não, suy tim, suy thận sớm hơn và thường hơn người trẻ. Các biến chứng xuất hiện sau những thử thách không lớn lắm.

BS. CKII LÊ THÚY PHƯỢNG 

(Bệnh viện Đa khoa Tiền Giang)