Ói ra máu là biến chứng nặng của sốt xuất huyết

Ngày 19-1, cháu Nguyễn Đức D., 9 tuổi, nhà ở xã Thiện Trung, huyện Cái Bè, được gia đình đưa vào Bệnh viện Đa khoa trung tâm tỉnh do bị sốt kèm ói ra máu. Mẹ cháu kể, cháu bị sốt cao, uống thuốc hạ sốt nhiều lần vẫn không bớt, đến ngày thứ 5 cháu ói ra máu đỏ tươi nên gia đình đưa vô bệnh viện điều trị.

Bác sĩ khám, thấy da cháu xanh tái, lừ đừ, đau bụng và tiêu ra phân có màu đen; kết quả xét nghiệm cháu bị thiếu máu nhiều, tiểu cầu giảm thấp, biểu hiện của bệnh sốt xuất huyết (SXH) Dengue thể xuất huyết tiêu hóa nặng. Sau đó cháu được cho truyền máu và các loại dịch truyền cần thiết khác. Sau 24 giờ nhập viện, cháu khỏe hơn và hết ói ra máu.

Về mặt chuyên môn, bệnh SXH có 2 biến chứng quan trọng nguy hiểm đến tính mạng nếu không xử trí kịp thời, đó là sốc do thất thoát huyết tương và rối loạn đông máu. Khi bị mắc bệnh SXH  Dengue, thành mạch của bệnh nhân bị tổn thương và tăng tính thấm, tiểu cầu và các yếu tố đông máu giảm do bị tiêu thụ vào quá trình tăng đông máu, suy chức năng gan, giảm tổng hợp các yếu tố đông máu.

Các quá trình xuất huyết đó xảy ra từ ngày thứ 4 đến ngày thứ 7 của bệnh khi đang sốt cao hoặc hạ sốt. Nếu không có xuất huyết tự nhiên thì nghiệm pháp dây thắt dương tính ngay từ ngày thứ 1 đến thứ 3 của bệnh.

Các dạng xuất huyết thường gặp là:

Xuất huyết dưới da: Có các dạng chấm, nốt đốm dải xuất huyết lớn hơn là các mảng xuất huyết có thể gặp các “u” hoặc “bọc” xuất huyết dưới da. Đốm xuất huyết thường rải rác khắp cơ thể, nhiều ở vùng da mỏng như mặt trong cánh tay, mặt trong đùi, hai bên mạn sườn mọc dày ở cẳng chân, cẳng tay. Những nơi bị va đập như chỗ đo huyết áp, đánh gió, đâm kim tiêm truyền, véo da thường để lại dải hoặc mảng xuất huyết.

Xuất huyết niêm mạc: Hay gặp nhất là chảy máu cam, chảy máu nướu răng, xuất huyết dưới kết mạc mắt ít gặp hơn.

Xuất huyết phủ tạng: Phổ biến là xuất huyết tiêu hóa, sau đó là xuất huyết tiết niệu, hô hấp, xuất huyết não, màng não… Bé gái ở tuổi dậy thì thường gặp xuất huyết tử cung, âm đạo.

Mặc dù trong mùa tết, ít mưa, ít muỗi nhưng bà con vẫn phải luôn cảnh giác với bệnh SXH, vì bệnh SXH xảy ra quanh năm suốt tháng. Cần chú ý tránh không cho trẻ bị muỗi đốt. Khi trẻ có dấu hiệu sốt cao trên 2 ngày thì phải đi khám bệnh ngay. Không cho trẻ dùng các loại thuốc dễ gây xuất huyết như Aspirin, Ibuprofen… để hạ sốt.

BS. NGUYỄN THÀNH ÚC