Thách thức trong loại trừ bệnh sốt rét

Theo báo cáo của Viện sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP. Hồ Chí Minh, trong năm 2017, tình hình bệnh sốt rét ở các tỉnh khu vực phía Nam đang gia tăng so với cùng kỳ năm 2016. Số bệnh nhân có ký sinh trùng sốt rét là 1.701 trường hợp, tăng 26,3%.

Trong đó, số bệnh nhân sốt rét ác tính là 20 trường hợp (tăng 122,2%) và 3 trường hợp tử vong do sốt rét ác tính P. falciparum (tăng 200%) ở các tỉnh: Đồng Nai, Bình Phước và Kiên Giang. Tại tỉnh Tiền Giang, năm 2017, ghi nhận có 4 trường hợp bệnh sốt rét ngoại lai, tăng 300% so với cùng kỳ.

Soi lam tìm ký sinh trùng sốt rét.

Các nhà khoa học cảnh báo về một chủng ký sinh trùng sốt rét đa kháng thuốc điều trị sốt rét đang lan truyền nhanh; đồng thời, kháng lại phác đồ điều trị sốt rét ở Đông Nam Á.

Chủng ký sinh trùng sốt rét này lan truyền từ phía Tây Campuchia, qua Đông Bắc Thái Lan, Nam Lào và xuất hiện ở khu vực miền Nam của Việt Nam - nơi đang được báo động điều trị sốt rét thất bại.

Chủng kháng với phác đồ phối hợp thuốc artemisinin (ACT) đang vượt trội so với các chủng ký sinh trùng sốt rét khác và chiếm ưu thế ở tiểu vùng sông Mekong.

Tháng 5-2017, nhóm nghiên cứu đã mô tả sự lan tràn của chủng kháng thuốc ACT đến Thái Lan và Lào trong một báo cáo phân tích.

Các nhà nghiên cứu cũng cho biết, chủng kháng thuốc ACT đã có mặt ở tỉnh Bình Phước và nguy cơ xuất hiện sốt rét kháng thuốc tại các tỉnh.

Để tiếp tục giữ vững những kết quả đạt được trong hoạt động phòng chống và loại trừ bệnh sốt rét của tỉnh trước những khó khăn, thách thức, năm 2018, tỉnh tập trung thực hiện các giải pháp trọng tâm như: Tiếp tục đưa công tác phòng chống và loại trừ bệnh sốt rét vào chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội của ngành và địa phương.

Tăng cường xã hội hóa công tác phòng chống bệnh sốt rét. Đẩy mạnh công tác truyền thông giáo dục sức khoẻ, nhằm nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi của người dân (nhất là ở vùng bệnh sốt rét lưu hành) về phòng chống và loại trừ bệnh sốt rét.

Về chuyên môn kỹ thuật, phát hiện sớm, điều trị kịp thời đúng phác đồ bệnh sốt rét. Tăng cường giám sát chất lượng chẩn đoán, điều trị bệnh sốt rét ở các tuyến. Cung cấp đủ và quản lý tốt thuốc điều trị bệnh sốt rét.

Phát triển, củng cố hệ thống giám sát bệnh sốt rét từ tuyến tỉnh đến cơ sở. Bên cạnh đó, tăng cường quản lý, giám sát chặt chẽ các vùng có dân di biến động và các trường hợp dân di biến động.

Về nghiên cứu khoa học và ứng dụng vào hoạt động phòng chống bệnh sốt rét cũng như kháng thuốc, phối hợp với các viện đầu ngành, ứng dụng kết quả nghiên cứu về thuốc sốt rét mới, phác đồ, biện pháp sử dụng hóa chất thích hợp.

Về nguồn lực, củng cố mạng lưới và nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ chuyên trách; đồng thời, bảo đảm kinh phí cho các hoạt động phòng chống và loại trừ bệnh sốt rét từ nguồn trung ương và đầu tư của địa phương.

BS CKII LÊ ĐĂNG NGẠN