Hệ lụy từ quan hệ tình dục và mang thai ở tuổi vị thành niên

Năm 2018, Tiền Giang thực hiện đạt và vượt các chỉ tiêu cơ bản về công tác DS- KHHGĐ. Mất cân bằng giới tính khi sinh và tỷ lệ sinh con thứ 3 cao là vấn đề “nóng” của những năm trước, thì đến nay đã dần ổn định, không đáng lo ngại. Tuy nhiên, vấn đề lo ngại hiện nay trong công tác DS-KHHGĐ chính là tình trạng quan hệ tình dục và mang thai ở tuổi vị thành niên.

Một buổi tư vấn, cung cấp kiến thức về sức khỏe sinh sản cho học sinh.

Theo thống kê của Hội Kế hoạch hóa gia đình Việt Nam, trung bình mỗi năm cả nước có khoảng 300 ngàn ca nạo phá thai ở độ tuổi từ 15 đến 19 tuổi; trong đó, có 60 đến 70% là học sinh, sinh viên. Còn theo Tổng cục DS-KHHGĐ, mặc dù tỷ lệ nạo phá thai ở Việt Nam trong 10 năm trở lại đây giảm, nhưng tỷ lệ nạo phá thai ở tuổi vị thành niên, thanh niên lại có dấu hiệu gia tăng, chiếm hơn 20% các trường hợp nạo phá thai.

Các kết quả nghiên cứu cũng cho thấy, độ tuổi quan hệ tình dục lần đầu ở vị thành niên Việt Nam ngày càng sớm. Tuy nhiên, kiến thức của vị thành niên về phòng, tránh thai, HIV/AIDS cũng như các bệnh lây truyền qua đường tình dục vẫn còn rất hạn chế.

Bên cạnh đó, chỉ có khoảng 21% vị thành niên sử dụng các biện pháp tránh thai trong lần quan hệ tình dục đầu tiên. Theo các chuyên gia y tế - dân số, Việt Nam là nước có tỷ lệ nạo phá thai ở tuổi vị thành niên cao nhất  Đông Nam Á.

Đây không chỉ là một gánh nặng, thách thức lớn cho công tác dân số nước ta, mà đáng lo hơn là nó để lại những hậu quả nghiêm trọng cho thế hệ trẻ - những chủ nhân tương lai của đất nước.

Theo Trưởng phòng Nghiệp vụ, Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh Lê Trần Thu Thủy, có một thực trạng đáng lo ngại hiện nay, đó là không ít trường hợp em gái tự phá thai tại nhà bằng viên uống phá thai nội khoa. Thuốc này được bán tràn lan tại các cửa hàng thuốc, với giá bán không quá cao.

Điều này vô cùng nguy hiểm, vì nếu không được tầm soát tốt các chống chỉ định khi dùng thuốc có thể dẫn đến biến chứng khó lường. Do đó, để hạn chế tình trạng nạo phá thai ở tuổi vị thành niên, ngoài bản thân các em cần trang bị những kỹ năng sống, kiến thức về chăm sóc sức khỏe sinh sản, ý thức trong quan hệ tình cảm, quan hệ tình dục thì rất cần có sự cộng đồng trách nhiệm từ nhiều phía.

Hiện nay, trẻ em dậy thì rất sớm, cộng với những tác động từ môi trường sống, điều kiện sống đã khiến cho trẻ em có xu hướng quan hệ tình dục sớm. Do đó, các bậc phụ huynh cần có sự quan tâm, chăm sóc trẻ chu đáo và định hướng cuộc sống tích cực, lành mạnh cho trẻ; đồng thời, cung cấp kiến thức về chăm sóc sức khỏe sinh sản cho trẻ.

Bởi quan hệ tình dục và mang thai ở tuổi vị thành niên không chỉ đơn thuần là vấn đề tác hại về sức khỏe, mà còn làm mất đi tiềm năng ở các em, rút ngắn cơ hội học tập, đánh mất hoặc hạn chế sự lựa chọn của các em trong cuộc sống. Đặc biệt, khiến những bà mẹ trẻ chìm trong cảnh nghèo khó…

Quỹ Dân số Liên Hợp quốc (UNFPA) khuyến nghị, cần đầu tư nhiều hơn vào trẻ em gái vì lợi ích của chính các em. Các em gái được học hành và khỏe mạnh sẽ có nhiều cơ hội để phát huy hết tiềm năng của mình; đồng thời, sẽ có nhiều cơ hội để nhận các quyền mà mình được hưởng.

Các em cũng có thể sẽ kết hôn muộn hơn, trì hoãn việc sinh con ở tuổi muộn hơn, sinh ra những đứa trẻ khỏe mạnh và tăng khả năng có thu nhập cao. Các em có thể tự giúp mình và gia đình thoát khỏi tình trạng đói nghèo. Các em sẽ chính là động lực tạo ra những sự thay đổi cho cộng đồng và cho các thế hệ tương lai.

Do đó, cần thực hiện đầu tư sớm một cách có chiến lược vào giáo dục, chăm sóc sức khỏe và cuộc sống của trẻ em gái vị thành niên; đồng thời, bảo vệ các quyền con người cho các em. Việc này sẽ tạo ra vô số các tác động tích cực tới cuộc sống của các em, giúp làm giảm  tình  trạng mang thai ngoài ý muốn ở tuổi vị thành niên.

Thực hiện chương trình giáo dục giới tính toàn diện kết hợp với cung cấp dịch vụ sức khỏe sinh sản và dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS cho vị thành niên. Cần đảm bảo các dịch vụ này sẽ được cung cấp tới các em vị thành niên một cách tế nhị, bí mật, không phân biệt đối xử, không hạn chế về mặt pháp lý và phù hợp với các quy định quốc tế.

Ủng hộ việc thực hiện các chương trình mang lại nhiều tác động tích cực, trong đó xác định được các đối tượng và xây dựng giá trị của nhóm trẻ em gái vị thành niên có nguy cơ phải kết hôn sớm và có thai ngoài ý muốn.

Tạo ra các chương trình có mô hình không gian an toàn cho các em gái gặp gỡ nhau hoặc gặp gỡ các cán bộ tư vấn. Đây cũng là nơi thực hiện nội dung các chương trình giáo dục kỹ năng sống, học tập, tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản...

THỦY HÀ