Phòng, chống dịch bệnh đối với người cao tuổi

Theo phân tích về tình hình dịch bệnh do nhiễm Covid-19 của Tổ chức Y tế thế giới cho thấy, người cao tuổi (NCT) và những người mắc bệnh nội khoa từ trước như bệnh phổi mạn tính, đái tháo đường, bệnh tim mạch… dễ bị bệnh nặng hơn khi nhiễm vi rút và nguy cơ tử vong cao hơn.

Ảnh: PHƯƠNG MAI

VÌ SAO NCT DỄ MẮC BỆNH?

NCT dễ mắc bệnh, nguy cơ bệnh diễn tiến nặng và tử vong cao là do sức đề kháng yếu. Sức đề kháng là khả năng phòng vệ của cơ thể, giúp cơ thể chống lại các tác nhân bên ngoài như vi rút, vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng... xâm nhập vào  cơ thể và gây bệnh. Sức đề kháng được tạo ra từ hệ thống bảo vệ cơ thể gọi là hệ thống miễn dịch. Do đó, tùy vào sức đề kháng của mỗi người mà khả năng mắc bệnh và mức độ bệnh nặng hay nhẹ khác nhau.

Khi tuổi càng cao, con người càng phải đối mặt với nhiều vấn đề về sức khỏe. Bởi ở NCT có sự lão hóa do tuổi lớn nên có sự suy giảm chức năng của các cơ quan trong cơ thể. Trong đó, chức năng tạo miễn dịch cũng giảm đi, bởi sức đề kháng yếu. Do đó, NCT dễ mắc các bệnh nhiễm trùng, truyền nhiễm, đặc biệt là bệnh Covid-19. Hơn nữa, NCT thường có các bệnh mạn tính kèm theo như: Tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh thận, bệnh đường hô hấp (viêm phế quản, bệnh hen, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính...) nên sức đề kháng của NCT giảm hơn so với các nhóm tuổi khác

Khi hệ miễn dịch của NCT hoạt động kém sẽ giảm khả năng nhận diện và sự chống lại tác nhân gây bệnh cũng giảm đi rất nhiều. Do đó, các mầm bệnh truyền nhiễm như vi khuẩn, vi rút, đặc biệt là vi rút chủng mới SARS-CoV-2 xâm nhập đường hô hấp trên (mũi, họng) dễ dàng, sau đó xâm nhập đường hô hấp dưới (phế quản, phổi) và gây bệnh. Trong khi đó, SARS-CoV-2 là loại vi rút gây bệnh ở đường hô hấp, có độc tính cực mạnh. Nếu NCT bị nhiễm SARS-CoV-2 thì sẽ càng làm cho các bệnh mạn tính có sẵn thúc đẩy chuyển thành giai đoạn bệnh cấp; đợt cấp bệnh mạn tính sẽ làm bệnh Covid-19 trở nên rất nặng và dễ tử vong. Cho nên, việc tăng cường sức đề kháng cho cơ thể là việc cần làm ngay trong tình hình dịch bệnh Covid-19 hiện nay.

Mặc dù tình hình dịch bệnh Covid-19 ở Việt Nam đang tạm thời được kiểm soát nhưng đại dịch này vẫn đang diễn biến khó lường trên toàn thế giới. Vì vậy, việc cấp bách nhất ngay lúc này là mỗi người cần chủ động phòng ngừa dịch bệnh với nhiều biện pháp, không chủ quan trước nguy cơ lây nhiễm Covid-19 để bảo vệ sức khỏe cho bản thân, gia đình và xã hội.

NÂNG CAO SỨC ĐỀ KHÁNG CHO NCT

Để phòng, chống dịch bệnh nói chung và dịch bệnh Covid-19 nói riêng, NCT cần thực hiện đầy đủ các khuyến cáo của Bộ Y tế như: Đeo khẩu trang khi ra đường, rửa tay thường xuyên, súc họng sạch bằng nước muối, tránh nơi đông người, vệ sinh cá nhân…; đồng thời, tăng cường sức đề kháng cho NCT là cần thiết trong phòng, chống các bệnh lây nhiễm.

Mặc dù không có loại thuốc đặc trị nào có thể trực tiếp cải thiện hệ thống miễn dịch cơ thể, nhưng để tăng cường sức đề kháng chúng ta cần rèn luyện một lối sống lành mạnh qua các biện pháp sau:

- Chế độ dinh dưỡng đầy đủ, hợp lý: NCT cần chế độ ăn hằng ngày phải đảm bảo cung cấp đầy đủ các nhóm chất: Tinh bột, đạm, béo, sữa và các sản phẩm từ sữa, rau củ quả giàu vitamin, khoáng chất và cả chất chống oxy hóa. Để tăng cường sức đề kháng cần cung cấp đủ các vitamin và khoáng chất cần thiết như vitamin A, C, D, E; sắt; kẽm. Đây là những chất quan trọng góp phần tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể. Không nên ăn kiêng quá sẽ làm cho cơ thể thiếu chất, gầy ốm suy dinh dưỡng khiến sức khỏe và hệ miễn dịch của con người cũng giảm đi. Nếu ăn quá nhiều dẫn đến thừa cân, béo phì cũng làm hệ miễn dịch hoạt động giảm.

- Uống đủ lượng nước cho cơ thể: NCT cần uống đủ lượng nước, mỗi ngày uống khoảng 1,5 - 2,5 lít nước (bao gồm cả nước canh, sữa, nước ép trái cây) tùy theo nhu cầu hoạt động của mỗi người và thời tiết ảnh hưởng đến sự mất nước. Cần uống nước mỗi lần một ít, uống đều trong buổi sáng và chiều, không nên uống nước vào buổi tối, bởi sẽ phải đi tiểu đêm gây mất ngủ ảnh hưởng đến sức khỏe. Không lạm dụng rượu bia và chất kích thích. Nếu lạm dụng rượu bia và chất kích thích thì sẽ gây ức chế chức năng của các tế bào bạch cầu, làm giảm sức đề kháng và suy yếu hệ miễn dịch của cơ thể.

- Vận động thể lực thường xuyên là một biện pháp đơn giản, dễ thực hiện và rất hiệu quả giúp NCT duy trì và cải thiện sức khỏe về nhiều mặt. NCT ít vận động không chỉ khiến cho cơ thể cảm thấy uể oải mà còn làm yếu đi hệ miễn dịch và sức đề kháng. Do đó, NCT cần vận động thể lực thường xuyên với nhiều hình thức khác nhau như: Tập dưỡng sinh, ngồi thuyền, yoga, đi bộ, chạy xe đạp, duy trì các hoạt động hằng ngày…

- Ngủ đủ giấc: Việc ngủ giúp ngăn chặn các tế bào khỏi bị tổn hại và suy yếu. Thiếu ngủ sẽ khiến cơ thể mệt mỏi và dễ mắc bệnh hơn. Một giấc ngủ sâu và ngủ đủ giờ được xem như liều thuốc chữa bệnh tuyệt vời cho cơ thể con người. Trong mỗi gia đình, phòng ngủ, nghỉ của NCT nên thông thoáng không khí, tuy nhiên cũng cần tránh gió lùa trực tiếp và không sử dụng máy lạnh với nhiệt độ quá thấp hoặc mở quạt máy thổi trực tiếp vào mặt sẽ làm khô đường hô hấp, suy yếu hệ thống bảo vệ.

SỐNG VUI, SỐNG KHỎE

Qua nghiên cứu cho thấy, những người có đời sống tinh thần lạc quan, vui vẻ thì thường có xu hướng khỏe mạnh hơn. Nếu cuộc sống NCT có nhiều căng thẳng, lo toan, buồn rầu, chán nản, thì cơ thể sẽ tiết ra các hormone như cortisol và adrenaline làm suy yếu hệ thống miễn dịch. Căng thẳng trong một thời gian dài khiến con người dễ mắc các bệnh từ thông thường cho đến nghiêm trọng hơn, bao gồm tim mạch và tăng huyết áp. Vì vậy, NCT cần sống vui, sống khỏe, sống hạnh phúc sẽ hỗ trợ hệ miễn dịch bằng cách giảm căng thẳng và cải thiện giấc ngủ, bảo vệ toàn diện cơ thể khỏi các căn bệnh một cách tự nhiên mà không cần dùng đến bất kỳ loại thuốc nào.

BS CKII LÊ THÚY PHƯỢNG