Nhà chung vách có lây Covid-19 và chung hẻm có mở cửa được không?

Nhiều người rất lo lắng khi nhà chung vách có người mắc Covid-19, không biết có bị lây nhiễm không? Một số nhà ở cùng chung hẻm đối diện với nhau thì có nên mở cửa sổ không, vì sợ vi rút bay qua cửa sổ vào nhà?

Liên quan các vấn đề lo lắng trên có thể khẳng định với bà con là nếu không có tiếp xúc thì không có lây nhiễm Covid-19. Có hai cách tiếp xúc, một là tiếp xúc trực tiếp, tức là khi mình đứng trước bệnh nhân, hít phải giọt bắn của họ vào mũi của mình. Hai là tiếp xúc gián tiếp khi giọt bắn có chứa vi rút dính vào tay mình, rồi vô tình đưa lên mắt, mũi, miệng của mình.

Giả thuyết vi rút bay trong không khí là không có cơ sở khoa học, vì vi rút không thể tồn tại bên ngoài tế bào sống được, nó luôn tồn tại và phát triển trong tế bào sống như các tế bào niêm mạc mũi, miệng, phế quản, phổi bị tróc ra khi người ta ho, hắt hơi… Giọt bắn lớn thì nhìn thấy được, còn giọt bắn nhỏ, dưới dạng khí dung aerosol thì mắt thường không nhìn thấy được, nhưng nó vẫn có khả năng mang vi rút.

Về chuyên môn, một người bị lây nhiễm vi rút phải hội đủ hai điều kiện. Điều kiện thứ nhất, phải đủ số lượng vi rút xâm nhập vào cơ thể, ít nhất phải có trên 1.000 hạt vi rút từ người bệnh phát tán ra ngoài rồi đi vào mắt, mũi, miệng người lành. Điều kiện thứ hai, thời gian tiếp xúc, có đủ lâu để vi rút xâm nhập hay không.

Đối với số lượng vi rút, khi người bệnh thở sẽ phát tán 20 hạt vi rút trong một phút; khi người bệnh nói chuyện sẽ phát tán 200 hạt vi rút trong một phút; khi người bệnh ho, nhảy mũi sẽ phát tán trên 200 triệu hạt vi rút trong một phút. Những hạt vi rút này tồn tại khoảng 3 giờ trong không khí ở môi trường kín, thiếu sự thông thoáng, tồn tại từ 2 đến 3 ngày trên một số bề mặt xung quanh.

Đối với thời gian tiếp xúc, theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ (CDC), nếu một người F0 đi bộ, đi xe đạp, xe máy chỉ đi lướt qua người khác, khi cả hai đều mang khẩu trang thì khả năng lây rất thấp, gần như không có. Nếu mình dừng lại nhưng không nói chuyện, giữ khoảng cách trên 2 m trong thời gian dưới 45 phút, thì lây nhiễm rất thấp, hoặc không lây.

Nếu có nói chuyện với nhau trong thời gian dưới 4 phút thì lây nhiễm cũng rất thấp, nói chuyện trên 4 phút thì lây nhiễm cao. Trong môi trường thông thoáng khả năng lây nhiễm rất thấp, ngược lại trong môi trường kín, ít thông thoáng như trong nhà đóng kín cửa, hội trường máy lạnh, thang máy, rạp hát, chung cư dùng chung hệ điều hòa trung tâm… thì lây nhiễm rất cao.

Nhà chung vách, nhưng mình không “khoét vách” để tiếp xúc với nhau thì không thể và không bao giờ lây nhiễm được. Bản thân vi rút không có khả năng chui tường, đục vách mà sang nhà bên ấy được. Còn nhà hẻm đối diện nhau cũng không lây. Vi rút không bay qua hẻm được nếu cửa sổ không đối diện nhau và khoảng cách hai nhà trên 2 m. Hãy mở tất cả các cửa trong nhà khi có điều kiện để không khí lưu thông thật thông thoáng, càng thông thoáng càng hạn chế lây nhiễm vì lúc đó nồng độ vi rút đã bị pha loãng và đẩy ra khỏi nhà nhanh chóng.

Để phòng bệnh trong tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, mọi người nên thực hiện tốt “5K” theo hướng dẫn của ngành Y tế, hạn chế ra khỏi nhà khi không cần thiết. Tự nguyện tiêm vắc xin Covid-19 đủ 2 mũi để phòng bệnh cho chính mình và cho những người xung quanh.

BS NGUYỄN THÀNH ÚC