Nhiều biến thể Omicron mới xuất hiện, cần tiêm ngừa mũi tăng cường thứ tư

(ABO) Chị Nguyễn Thanh T., 61 tuổi, nhà ở phường 10, TP. Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang được phường thông báo đi tiêm ngừa tăng cường mũi thứ tư. Chị T. lo lắng vì người ta đồn tiêm ngừa nhiều mũi sẽ gây mất trí nhớ, hơn nữa lúc này tình hình dịch Covid-19 đã ổn định rồi, nên chị hỏi bác sĩ có nên tiêm không?

Bác sĩ khuyên: “Rất cần tiêm mũi thứ tư, vì chị đã 60 tuổi rồi, sức đề kháng với bệnh tật kém, hơn nữa bây giờ Covid-19 có nhiều biến thể, nên tiêm ngừa sẽ chống lại được các biến thể mới. Mắc bệnh Covid-19 mới làm giảm trí nhớ, chứ tiêm ngừa thì không làm giảm trí nhớ. Ngược lại, nó giúp ngăn ngừa mắc bệnh nặng và các biến chứng nguy hiểm nữa”.

Về chuyên môn, cơ quan phòng, chống dịch bệnh của châu Âu (ECDC) và Mỹ (CDC) đã cho biết hôm thứ Hai là trên thế giới đã xuất hiện hai biến thể mới của Omicron là BA.4 và BA.5, hai biến thể này đang lây lan nhanh hơn các biến thể Corovanirus khác, dẫn đến nhiều bệnh nhân nhập viện và tử vong hơn. 

Hầu hết các nước cho đến nay đã phát hiện tỷ lệ thấp của hai nhóm nhỏ. Nhưng ở các quốc gia nơi tỷ lệ này đã tăng lên, chẳng hạn như Bồ Đào Nha, nơi BA.5 chiếm 87% các trường hợp vào ngày 30-5, đã có sự gia tăng các trường hợp nhập viện và tử vong, đặc biệt là những người chưa được tiêm ngừa và có bệnh nền.

Bằng chứng về tác dụng của liều thứ tư chủ yếu đến từ Israel, nơi dữ liệu chỉ ra rằng thuốc tăng cường thứ hai, tức mũi thứ tư, được tiêm ít nhất 4 tháng sau mũi tăng cường đầu tiên. Mũi thứ tư khôi phục mức kháng thể như mũi ba, tức kháng thể cao gấp 100 lần mũi thứ hai, mà không làm tăng bất kỳ mối lo ngại an toàn mới nào. Dữ liệu cũng cho thấy rằng mũi này cung cấp sự bảo vệ bổ sung chống lại tất cả các biến thể của Omicron.

Chi tiết về bằng chứng cho hấy liều vắc xin mRNA thứ tư có tính miễn dịch, an toàn và hiệu quả, chủ yếu chống lại bệnh nặng, nhập viện và tử vong. So sánh phản ứng ban đầu với liều thứ tư với phản ứng đỉnh điểm với liều thứ ba không cho thấy sự khác biệt đáng kể nào. Cùng với dữ liệu trước đây cho thấy sự vượt trội của liều thứ ba so với liều thứ hai, khả năng sinh miễn dịch tối đa của vắc xin mRNA đạt được sau ba liều và mức kháng thể có thể được phục hồi bằng liều thứ tư.

Các tài liệu về mất trí nhớ sau tiêm ngừa cũng được các nhà khoa học nghiên cứu. Trong một nghiên cứu được công bố trên tạp chí y học ScienceDirect cho biết vắc xin Covishield (Oxford - AstraZeneca) là đau tại chỗ tiêm (91%), suy nhược (74,3%), đau đầu (68,7%), đau nhức (55%) và sốt (47,5%).

Tuy nhiên con số này chiếm tỷ lệ rất nhỏ, sau 24 giờ thì hết, không để lại di chứng. Chỉ có một trường hợp duy nhất là một người đàn ông 65 tuổi bị thiếu hụt nhận thức và suy giảm trí nhớ sau liều vắc xin Oxford -  AstraZeneca đầu tiên (Covishield) chống lại bệnh Coronavirus 2019 (Covid-19).

Bệnh nhân được đưa vào Bệnh viện Bhawani và Trung tâm Nghiên cứu sau khi mất trí nhớ đột ngột kéo dài trong một ngày. Anh ta không được định hướng về thời gian, địa điểm và con người. Ông không thể mô tả cả trí nhớ ngắn hạn và dài hạn mà trước đây có được.

Ông đã được tiêm vắc xin Oxford - AstraZeneca 6 ngày trước mà không có dấu hiệu thần kinh trong 5 ngày đầu tiên sau khi tiêm chủng. Khi kiểm tra, bài phát biểu của ông thuộc loại không thông thạo đặc trưng bởi các từ bị cô lập. Anh ta hoàn toàn không biết gì về sự hiện diện của mình trong bệnh viện. CT không tương phản về cơ bản là bình thường mà không có bằng chứng xuất huyết hoặc tổn thương tiêu điểm.

Tất cả các xét nghiệm máu thông thường đều bình thường. Thiếu hụt nhận thức cấp tính và suy giảm trí nhớ sau khi tiêm chủng có lẽ là do trên cơ sở mạch máu não, phản ứng viêm sau tiêm ngừa gây viêm mạch máu não khiến cho não bị thiếu máu tạm thời. Bệnh nhân hồi phục hoàn toàn trong vòng 24 giờ.

Tất cả mọi người đều nên tiêm mũi tăng cường thứ tư, đặc biệt đối với người từ 50 tuổi trở lên; người từ 18 tuổi trở lên có suy giảm miễn dịch từ thể vừa đến thể nặng; người từ 18 tuổi trở lên thuộc nhóm nguy cơ cao phơi nhiễm với Covid-19, cụ thể là cán bộ y tế, cán bộ tuyến đầu, công nhân, người làm việc tại các khu công nghiệp.

BS NGUYỄN THÀNH ÚC