5 biến chứng nguy hiểm của cúm

(ABO) Bé Lê Trung H., 20 tháng tuổi, nhà ở huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang, bị sốt, ho, sổ mũi 7 ngày không giảm nên mẹ đưa bé đi khám bác sĩ. Mẹ kể rằng mẹ cho bé uống thuốc tại nhà được 3 ngày, thấy bé hết sốt hôm qua, tự nhiên sáng nay sốt cao, khó thở nên đưa vào bệnh viện.

Bác sĩ khám thấy bé thở khò khè, lồng ngực phía dưới rút lõm sâu khi bé hít vào. Bác sĩ nói bé bị viêm phổi nặng nên chuyển vào phòng cấp cứu để tiếp hơi. Đây là một trường hợp viêm phổi bội nhiễm sau nhiễm siêu vi, nghi do biến chứng của bệnh cúm.

Về chuyên môn, vi rút cúm rất yêu thích tế bào biểu mô đường hô hấp. Khi vi rút chui được vào bên trong tế bào biểu mô, chúng sinh sôi nảy nở rất nhanh và dẫn đến việc vi rút phá vỡ tế bào đó, rồi lại tiếp tục phá hủy hết tế bào này đến tế bào khác, gây nên bệnh cúm.

Thông thường những người bị cúm sẽ hồi phục sau vài ngày và khỏi bệnh sau một tuần mà không cần điều trị gì hết. Tuy nhiên có một số người có thể phát triển thành các biến chứng đe dọa tính mạng. Khi vi rút cúm vào máu, chúng bám lấy bề mặt của hồng cầu đi khắp cơ thể gây nên tình trạng nhiễm vi rút máu rồi xâm nhập vào các cơ quan tổ chức. Ở phổi nó gây phù nề, xung huyết hoại tử tế bào biểu mô đường hô hấp, làm tổn thương mạch máu dẫn đến xung huyết, xuất huyết, nếu nhân cơ hội này mà vi khuẩn xâm nhập vào phổi thì tình trạng bội nhiễm phổi trở nên rất nghiêm trọng.

Sau đây là 5 biến chứng nguy hiểm nhất do cúm gây ra là:

1. Viêm phổi: Viêm phổi do vi khuẩn có thể phát triển từ viêm đường hô hấp trên lan xuống đường hô hấp dưới. Người bệnh ho ra đờm vàng hoặc xanh, sốt ngày càng tăng và đau ở ngực khi hít thở sâu, là những dấu hiệu cảnh báo viêm phổi. Biến chứng nặng của viêm phổi sau khi nhiễm cúm là viêm phổi hoại tử, suy hô hấp, điều trị không phải dễ dàng.

2. Nhiễm trùng huyết: Một biến chứng nhiễm trùng toàn thân khi vi trùng cơ hội xâm nhập vào máu, dẫn đến suy nội tạng và tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

3. Đau tim: Vi rút cúm có thể làm tăng nguy cơ đau tim. Một nghiên cứu năm 2018 ở Mỹ cho thấy bệnh nhân có nguy cơ bị đau tim sau khi nhiễm cúm cao gấp sáu lần so với bình thường, viêm cơ tim xuất hiện sau ngày thứ bảy từ khi bị nhiễm cúm.

4. Phụ nữ mang thai: Bệnh cúm tiến triển nặng có thể gây viêm phổi cho thai phụ vì tình trạng suy giảm miễn dịch ở bà mẹ. Viêm phổi ở phụ nữ mang thai nguy hiểm hơn người thường do họ có nhu cầu oxy lớn hơn bình thường trong khi hệ miễn dịch yếu đi. Không chỉ khiến thai nhi có nguy cơ bị dị tật, nhất là khi mẹ bị cúm trong vòng 13 tuần đầu của thai kỳ, mà khi sốt cao kết hợp với độc tính của vi rút cũng có thể kích thích co bóp tử cung gây sảy thai, thai chết lưu hoặc sinh non.

5. Hậu cúm: Chúng ta quen với từ “hậu covid”. Nhưng cúm vẫn có khả năng dẫn đến "cúm kéo dài" hay “hậu cúm”. Đây là một biến chứng muộn của cúm. Giáo sư sinh học miễn dịch tại Đại học Yale, Akiko Iwasaki, đã xác nhận “sau khi bị cúm, không phải là chưa từng gặp các triệu chứng, đặc biệt là mệt mỏi kéo dài, ho kéo dài, sương mù não, tức giảm trí nhớ, hay quên”.

Làm sao nhận biết sớm cúm trở nặng?

Một là thần kinh, người bệnh bứt rứt, khó chịu, hoặc lừ đừ, ngủ lịm, gọi không trả lời, nặng nhất là co giật, bất tỉnh.

Hai là hô hấp, người bệnh thở nhanh, rút lõm phần dưới lồng ngực khi hít vào, thở rít khi nằm yên, môi nhợt nhạt, tím tái.

Ba là tim mạch, chân tay lạnh giá, môi khô, da nổi bông, mạch không bắt được ở cổ tay, nếu có đo huyết áp thì ghi nhận huyết áp tụt hoặc bằng không.

Chỉ cần ghi nhận có một triệu chứng trong ba cơ quan kể trên, thì ngay lập tức gia đình đưa người bệnh vào bệnh viện gần nhà nhất, để cấp cứu kịp thời.

       BS. NGUYỄN THÀNH ÚC