Triển khai bệnh án điện tử: Không thể chậm trễ

Đến giữa tháng 8/2023, cả nước mới có khoảng 50/1.300 cơ sở y tế (gồm cả công lập và tư nhân) chính thức công bố chuyển từ bệnh án giấy sang bệnh án điện tử, trong đó có rất ít bệnh viện hạng I trở lên.

Lợi ích từ bệnh án điện tử

Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh chính thức áp dụng chữ ký số và bệnh án điện tử thay bệnh án giấy từ năm 2020.

Bác sĩ Nguyễn Văn Mạnh, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Quảng Ninh cho biết, bệnh viện là một trong 10 cơ sở đầu tiên trên cả nước áp dụng bệnh án điện tử.

Đến nay, 100% các loại giấy tờ có điều kiện đã được số hoá, hồ sơ bệnh án của bệnh nhân được ký số liên thông kết quả đến cơ sở dữ liệu của Bộ Y tế, Bảo hiểm xã hội Việt Nam.

Tỉnh Quảng Ninh hiện còn có 2 bệnh viện triển khai bệnh án điện tử gồm: Bệnh viện Bãi Cháy, Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh. Đây là tỉnh thứ 2 (sau Phú Thọ) triển khai bệnh án điện tử ở bệnh viện công lập nhiều nhất cả nước.

Tại Hà Nội, có 40 bệnh viện công lập nhưng mới có 4 cơ sở chính thức công bố triển khai bệnh án điện tử gồm 2 bệnh viện hạng I là Bệnh viện Xanh Pôn, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội và 2 bệnh viện hạng II là Bệnh viện Mỹ Đức, Bệnh viện Vân Đình. Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn đến ngày 28/7 năm nay mới chính thức triển khai bệnh án điện tử thay thế hoàn toàn bệnh án giấy.

Bệnh án điện tử là mô hình có nhiều ưu điểm vượt trội, không cần dùng giấy tờ, sổ sách, mọi quy trình được số hoá toàn bộ, người bệnh giảm thời gian xếp hàng, chờ đợi, giảm chi phí, nhân lực, mang lại độ chính xác cao.

Triển khai chậm vì đâu?

Thông tư 46/2018/TT-BYT của Bộ Y tế quy định từ 1/3/2019, các bệnh viện hạng I triển khai bệnh án điện tử thay bệnh án giấy. Tuy nhiên, tốc độ chuyển đổi từ bệnh án, hồ sơ giấy sang dữ liệu điện tử tại các bệnh viện hiện quá chậm trễ.

Việt Nam có khoảng 1.300 cơ sở khám, chữa bệnh, trong đó có khoảng 135 bệnh viện hạng I trở lên. Tuy nhiên, theo dữ liệu cải cách hành chính từ website Bộ Y tế, đến giữa tháng 8, cả nước mới có khoảng 50 cơ sở y tế (cả công lập và tư nhân) chính thức công bố chuyển từ bệnh án giấy sang bệnh án điện tử. Trong đó, có khoảng một nửa là tuyến huyện.

Trong danh sách đã triển khai cũng không có nhiều bệnh viện hạng I, đặc biệt chưa có bệnh viện hạng đặc biệt nào thực hiện. Đến nay, mới có 2 bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế và 2 bệnh viện trực thuộc trường đại học triển khai bệnh án điện tử gồm: Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương Hà Nội, Bệnh viện Đa khoa Nông nghiệp, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội và Bệnh viện Đại học Y dược TP Hồ Chí Minh.

Liên quan đến bệnh án điện tử, theo Thông tư 46/2018, Bộ Y tế yêu cầu các bệnh viện hạng I trở lên hết năm 2023 phải triển khai bệnh án điện tử. Tới giai đoạn từ năm 2024-2028, Bộ Y tế yêu cầu tất cả các cơ sở khám chữa bệnh phải triển khai hồ sơ bệnh án điện tử.

Trong dự thảo đang lấy ý kiến các cá nhân, tổ chức, cơ quan này đề xuất hết năm 2025, tất cả bệnh viện trên cả nước phải áp dụng hồ sơ bệnh án điện tử.

Theo một chuyên gia, hiện nay việc triển khai bệnh án điện tử gặp nhiều khó khăn cả về tài chính và hướng dẫn triển khai.

Hiện nay, các bệnh viện đã triển khai hệ thống thông tin quản lý bệnh viện như các phần mềm HIS quản lý bệnh nhân, phần mềm liên thông bảo hiểm xã hội...

Trước đó, Cục Công nghệ Thông tin, Bộ Y tế từng Ban hành thông tư về Giải pháp lưu trữ và truyền hình ảnh y khoa PACS. PACS là hệ thống lưu trữ và truyền hình ảnh trong y khoa có nhiệm vụ quản lý công tác lưu trữ, truyền và nhận hình ảnh trên mạng thông tin máy tính của Khoa chẩn đoán hình ảnh hoặc của Bệnh viện.

Phần mềm lưu trữ, truyền tải hình ảnh y khoa (PACS) đã có kết quả triển khai thí điểm thành công nhưng không thực hiện được toàn quốc vì Bộ Y tế chưa quy định được giá. Nếu triển khai được phần mềm này, các cơ sở y tế có thể tiết kiệm chi phí, nâng cao chất lượng chẩn đoán, bảo vệ môi trường. Nhưng hiện nay chưa thể làm được vì không có cơ chế tài chính.

“Bộ Y tế vẫn chưa có một hướng dẫn cụ thể cho các bệnh viện triển khai phần mềm chuẩn về bệnh án điện tử. Thông tư có quy định, nhưng có nhiều cấu phần chưa chuẩn hóa”, vị này cho hay.

Một khó khăn nữa là hiện nay, chi phí cho công nghệ thông tin chưa được tính đúng, tính đủ vào giá khám chữa bệnh, bởi vậy, các cơ sở y tế không có quy định để chi trả cho việc việc triển khai các phần mềm ứng dụng công nghệ thông tin.

Một số tỉnh có ngân sách đầu tư chuyển đổi số trong y tế, nhưng còn đang lúng túng vì chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể về phần mềm triển khai, hướng dẫn chi tiêu đầu tư công nghệ thông tin thế nào cho đúng và bảo mật thông tin khi triển khai phần mềm.

Bộ trưởng Y tế: Khẩn trương triển khai bệnh án điện tử

Ngày 23/8, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan đã ký ban hành công văn về việc đẩy mạnh chuyển đổi số và triển khai Đề án 06 tại các cơ quan, đơn vị trong ngành y tế. Công văn được gửi tới sở y tế các địa phương, y tế các bộ, ngành và các đơn vị trực thuộc Bộ Y tế.

Theo chỉ đạo của Bộ trưởng Đào Hồng Lan, chuyển đổi số là một nhiệm vụ chính trị. Toàn ngành phải đẩy mạnh thanh toán dịch vụ y tế không dùng tiền mặt; tiếp tục triển khai đầy đủ các nội dung Chỉ thị số 12 năm 2019 của Bộ trưởng Y tế về đẩy mạnh triển khai thanh toán chi phí dịch vụ y tế không dùng tiền mặt.

Ngoài ra, theo chỉ đạo, các cơ quan, đơn vị trong ngành y phải ưu tiên kinh phí cho hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số; dành tối thiểu 1% các nguồn kinh phí của cơ quan, đơn vị để chi cho ứng dụng công nghệ thông tin theo Chỉ thị số 02 năm 2009 của Bộ trưởng Y tế về việc đẩy mạnh ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin trong ngành y tế.

Đối với các cơ sở khám chữa bệnh, người đứng đầu ngành y tế yêu cầu khẩn trương triển khai hồ sơ bệnh án điện tử không sử dụng bệnh án giấy theo quy định tại Thông tư số 46 năm 2018 của Bộ Y tế; triển khai y tế từ xa theo quy định tại Thông tư số 49 năm 2017; triển khai đơn thuốc điện tử theo các hướng dẫn đã ban hành.

Ngoài ra, cần triển khai đặt lịch khám, chữa bệnh trực tuyến; chú trọng các giải pháp hỗ trợ người dân, người bệnh, sử dụng thẻ căn cước công dân gắn chíp, nhận dạng sinh trắc học khi đăng ký và trong quá trình khám chữa bệnh.

Việc triển khai phần mềm bệnh án điện tử sẽ mang lại lợi ích rất lớn cho cơ quan quản lý, cho các giám đốc trong quản lý bệnh viện. Đồng thời, sẽ giúp người dân tiếp cận dịch vụ nhanh, giảm thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng dịch vụ y tế, chất lượng khám chữa bệnh.