Biến thể SARS CoV-2 BA.2.86 và vắc xin Covid-19 cập nhật trong tháng 9

(ABO) Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) đang theo dõi một biến thể SARS-CoV-2 mới có tên BA.2.86 với tác động tiềm ẩn đối với sức khỏe cộng đồng và thông tin về vắc xin Covid-19 cập nhật sẽ có vào giữa tháng 9.

Hiểu biết khoa học về biến thể BA.2.86 tính đến ngày 30-8-2023

Các loại vi rút, bao gồm cả vi rút SARS-CoV-2 gây ra Covid-19, thay đổi theo thời gian. Vi rút SARS-CoV-2 có những thay đổi di truyền đáng kể được gọi là biến thể. Một biến thể mới rất khác so với các biến thể trước đó có thể hoạt động khác, với những thay đổi tiềm ẩn về khả năng lây nhiễm hoặc mức độ đáp ứng với điều trị.

Trong vài tuần qua, một biến thể mới có tên BA.2.86 đã được phát hiện trong một số lượng nhỏ mẫu từ người nhiễm bệnh và nước thải ở một số quốc gia. Sau lần đầu tiên được xác định ở Israel, hiện nay đã phát hiện ở Canada, Đan Mạch, Hoa Kỳ, Vương quốc Anh, Nam Phi, Thụy Điển, Na Uy, Thụy Sĩ và Thái Lan. Biến thể này đáng chú ý vì có nhiều điểm khác biệt về di truyền so với các phiên bản trước của SARS-CoV-2 và nó đã được phát hiện ở một số địa điểm trong một khoảng thời gian ngắn. Sự gia tăng số ca nhiễm và số ca nhập viện hiện nay ở Hoa Kỳ có thể là do nhiễm vi rút dòng XBB, chứ không phải do biến thể BA.2.86 mới.

Đánh giá rủi ro hiện tại

Hiện nay, các xét nghiệm hiện có dùng để phát hiện và thuốc dùng để điều trị Covid-19 tiếp tục có hiệu quả với biến thể này. Các nhà khoa học đang đánh giá khả năng miễn dịch trước đây từ tiêm chủng hoặc nhiễm trùng trong quá khứ bảo vệ chống lại biến thể mới này như thế nào. Các xét nghiệm về mức độ kháng thể ngăn chặn vi rút lây nhiễm vào tế bào cho chúng ta thước đo về mức độ một phần của hệ thống miễn dịch có thể xử lý BA.2.86. Cùng với kháng thể, các bộ phận khác của hệ thống miễn dịch có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ con người khỏi những hậu quả nghiêm trọng nhất của Covid-19. Những bộ phận khác của hệ thống miễn dịch này ít bị ảnh hưởng bởi sự tiến hóa của vi rút và sẽ không giảm hoạt động chống lại BA.2.86.

Hành động phòng ngừa

Từ ngày 15-6-2023, Ủy ban Tư vấn về vắc xin và sản phẩm Sinh học liên quan (VRBPAC) của FDA họp để thảo luận và đưa ra khuyến nghị đối với vắc xin Covid-19 cập nhật để sử dụng tại Hoa Kỳ bắt đầu từ mùa thu năm 2023. VRBPAC đã xem xét dữ liệu hiện có về sự lưu hành của các biến thể vi rút SARS-CoV-2, hiệu quả của vắc xin hiện tại, dữ liệu về khả năng miễn dịch ở người của các loại vắc xin hiện tại chống lại các biến thể vi rút lưu hành gần đây. Đặc tính kháng nguyên về các biến thể vi rút đang lưu hành, dữ liệu về khả năng sinh miễn dịch ở động vật được tạo ra bởi các vắc xin có chứa các thành phần tăng đột biến được cập nhật và dữ liệu sơ bộ về khả năng sinh miễn dịch ở người do vắc xin có thành phần XBB.1.5 tạo ra.

Dựa trên các bằng chứng và những cân nhắc, ưu tiên lựa chọn, VRBPAC đã nhất trí vắc xin Covid-19 sẽ được cập nhật thành phần đơn giá dòng XBB.1.5. của biến thể Omicron.  FDA sẽ tiếp tục theo dõi tính an toàn và hiệu quả của vắc xin Covid-19 cũng như sự phát triển của vi rút SARS-CoV-2.

Nếu được FDA cấp phép/ủy quyền và được CDC khuyến nghị, các loại vắc xin cập nhật sẽ có sớm nhất là vào giữa tháng 9 tại Hoa Kỳ sẽ có hiệu quả trong việc giảm bệnh nặng và tỷ lệ nhập viện.

Tại thời điểm này, mọi người cần thực hiện các hành động sau để bảo vệ bản thân và người khác khỏi bị lây nhiễm như tiêm vắc xin ngừa Covid-19 theo khuyến nghị, xét nghiệm Covid-19 và ở nhà nếu bị bệnh; điều trị nếu mắc bệnh và có nguy cơ mắc bệnh nặng; chọn đeo khẩu trang chất lượng cao vừa khít với mũi và miệng; cải thiện thông gió nhà ở, trường học, nơi làm việc; rửa tay thường xuyên.

BS LÊ ĐĂNG NGẠN
(Cập nhật tài liệu của CDC)