Hệ lụy từ mang thai ở tuổi vị thành niên

Nhiều trẻ em gái đã phải mang thai và sinh con khi chưa học xong bậc trung học cơ sở. Quan hệ tình dục và mang thai ở tuổi vị thành niên (VTN) mang đến nhiều hệ lụy cho sức khỏe của bản thân trẻ cũng như ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển. Đây là vấn đề luôn nhận được sự quan tâm của xã hội.

XÓT LÒNG NHỮNG BÀ MẸ TRẺ

Trang bị kiến thức về sức khỏe sinh sản và tình dục an toàn cho trẻ vị thành niên là cách tốt nhất để “vẽ đường cho hươu chạy đúng”.

Thiếu kiến thức về sức khỏe sinh sản cùng với quan niệm thoáng trong quan hệ tình dục đã dẫn tới hệ lụy không ít trẻ em gái mang thai khi vẫn còn ngồi trên ghế nhà trường.

Chị Kim Hạnh, cán bộ Phòng Trẻ em - Bình đẳng giới và Bảo trợ xã hội thuộc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐTB&XH) tỉnh Tiền Giang chia sẻ: “Vào giữa tháng 12-2023, chúng tôi ghi nhận liên tiếp nhiều trường hợp xót lòng về chuyện của những bà mẹ trẻ em.

Cách nay 2 tuần, chúng tôi nhận được thông tin có 1 trẻ sơ sinh được phát hiện bị bỏ trong túi rác tại một huyện. Chúng tôi phối hợp với địa phương thực hiện tiếp nhận và cấp cứu bé. Sau đó, người thân của bé đã đến nhận lại cháu và cho biết mẹ của bé mới 14 tuổi.

Do mang thai ngoài ý muốn nên mẹ của bé đã giấu gia đình và sinh con, vì quá lo sợ nên đem bỏ đứa bé sau khi sinh được 3 ngày. Sau trường hợp này ít hôm, chúng tôi lại nhận được thông tin và đến TP. Vũng Tàu tiếp nhận khẩn cấp 1 trẻ sơ sinh bị bỏ rơi trong nhà trọ. Cơ quan chức năng của TP. Vũng Tàu truy tìm và ghi nhận trẻ sơ sinh này là con của bà mẹ VTN thường trú ở phường 8, TP. Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang”.

Chị Kim Hạnh kể thêm: “Sau 2 trường hợp trẻ VTN sinh con rồi bỏ rơi, đơn vị chúng tôi lại tiếp nhận thêm thông tin 1 học sinh đang học lớp 8 tại một trường trung học cơ sở trên địa bàn phường 8, TP. Mỹ Tho mang thai ngoài ý muốn. Em học sinh này cho biết có quan hệ tình dục với bạn trai 15 tuổi và không biết bản thân mang thai.

Đến khi phát hiện thì thai nhi đã 17 tuần tuổi nên em báo với gia đình xin được giữ lại thai và vì thai lớn nên hiện tại nữ sinh này đã phải nghỉ học. Được biết, em học sinh này có hoàn cảnh gia đình rất khó khăn. Cả gia đình em hiện đang phải sống trong nhà trọ ở phường 8 và nguồn thu nhập chính của gia đình em là từ tiền lương làm công nhân của cha mẹ em”.

Thông tin từ Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ) tỉnh Tiền Giang, trong năm 2023 toàn tỉnh ghi nhận 68 trường hợp tảo hôn và đã giảm 71% so với năm 2019; số trẻ VTN mang thai ngoài ý muốn là 121 trường hợp, giảm 54,86% so với năm 2019. Tuy số vụ tảo hôn và trường hợp trẻ VTN mang thai có giảm nhưng vẫn đang rất đáng báo động vì những nguy cơ và hệ lụy của nó mang lại.

HẬU QUẢ NẶNG NỀ

Theo các bác sĩ sản khoa, mang thai dẫn đến nhiều nguy cơ về sức khỏe cho trẻ VTN. Mang thai và sinh con ở tuổi VTN là một tổn thương quá lớn, chứ không phải là thiên chức làm mẹ nữa. Cơ thể trẻ ở tuổi VTN chưa phát triển đầy đủ, khi sinh con ở độ tuổi này sẽ đối diện với nhiều nguy cơ về tâm lý cũng như sức khỏe.

Việc mang thai và sinh con ở tuổi VTN để lại hậu quả rất nghiêm trọng và kéo dài. Do khi mang thai cơ thể trẻ chưa phát triển đầy đủ gây chèn ép cho bé, người mẹ trẻ có tâm lý sợ hãi và dễ xảy ra tình trạng sinh non, thai lưu và hội chứng thần kinh như tự kỷ, trầm cảm…

Còn đứa bé do trẻ VTN sinh ra bị nhẹ cân và có nguy cơ tự kỷ cao hơn so với những đứa trẻ được sinh ra từ người mẹ đã trưởng thành. Bên cạnh đó, việc chăm sóc và nuôi dạy đứa bé không được đảm bảo, bởi người mẹ quá trẻ, chưa có kiến thức, kỹ năng và kinh tế. Việc học hành của các bà mẹ trẻ bị gián đoạn sẽ ảnh hưởng đến tương lai sau này.

Việc sinh con ở tuổi VTN để lại rất nhiều hệ lụy về sau cho trẻ. Vì trong quá trình quan hệ tình dục không an toàn sẽ dễ dẫn đến mắc nhiều căn bệnh như: Giang mai, sùi mào gà, HIV, viêm gan B, nhiễm HPV có nguy cơ gây ra ung thư cổ tử cung, nhiễm vi rút gây vô sinh.

Trưởng Phòng Nghiệp vụ, Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh Tiền Giang Lê Trần Thu Thủy cho rằng, hiện nay xu hướng yêu và quan hệ tình dục ở lứa tuổi VTN quá sớm, trong khi các kiến thức về sức khỏe sinh sản còn hạn chế dẫn tới việc mang thai, nạo, phá thai và sinh con...

Nguyên nhân chung của tình trạng này là do sự thiếu hiểu biết về kiến thức sức khỏe sinh sản, quan hệ tình dục quá sớm, trong khi thiếu sự quan tâm từ cha mẹ. Do đó, để hạn chế tình trạng mang thai ở tuổi VTN điều quan trọng là cần sự quan tâm chia sẻ từ gia đình của các em.

Theo Trưởng Phòng Nghiệp vụ, Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh Tiền Giang Lê Trần Thu Thủy, cha mẹ không nên né tránh hay chờ khi con trưởng thành, có bạn trai mới nói về sức khỏe sinh sản, hậu quả của việc quan hệ tình dục sớm... mà nên tâm sự cùng trẻ khi trẻ còn nhỏ.

Chẳng hạn, nếu trẻ nhỏ thì chia sẻ cho trẻ cách phát hiện lạm dụng tình dục, trẻ lớn hơn thì nói về những hậu quả của việc quan hệ tình dục quá sớm... Để tránh những hậu quả đáng tiếc xảy ra, các phụ huynh nên mạnh dạn tâm sự với trẻ càng sớm càng tốt.

Một vấn đề nữa là phần lớn trẻ VTN chưa có kiến thức về sự nguy hiểm của việc quan hệ tình dục không an toàn, một số trẻ hiểu nhưng chưa đúng, cứ nghĩ chỉ cần uống thuốc tránh thai là an toàn nên dẫn đến tình trạng trẻ VTN mang thai và làm mẹ ở tuổi học sinh là điều khó tránh khỏi.

Để hạn chế tình trạng này, cần phải có sự quan tâm từ gia đình, nhà trường, các ban, ngành liên quan và xã hội. Cần đẩy mạnh giáo dục tiền hôn nhân, các vấn đề liên quan đến sức khỏe sinh sản tại các trường học, hướng dẫn các biện pháp tránh thai phù hợp, hạn chế tình trạng nạo, phá thai và ngăn ngừa các bệnh lây qua đường tình dục…

THỦY HÀ