Dù có vắc xin nhưng sốt xuất huyết vẫn còn đáng lo ngại

Theo Bộ Y tế, trong giai đoạn gần đây, tình hình sốt xuất huyết (SXH) trên thế giới tiếp tục gia tăng và diễn biến phức tạp. Còn ở nước ta hiện đang bắt đầu vào thời điểm mùa dịch SXH, số ca mắc hằng năm có xu hướng tăng cao nhất từ tháng 5 đến tháng 11.

ĐANG VÀO MÙA DỊCH SXH

SXH là bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm do vi rút gây ra, có khả năng bùng phát dịch và dẫn đến tử vong. Hiện nay, bệnh SXH chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Bệnh không chỉ gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh, mà còn tác động không nhỏ đến kinh tế - xã hội. Chi phí điều trị cho những trường hợp bệnh SXH diễn biến nặng thường rất cao, tạo gánh nặng tài chính không nhỏ cho gia đình và hệ thống y tế.

Cán bộ y tế đẩy mạnh công tác giám sát SXH tại cộng đồng.

Vào năm 2024, vắc xin ngừa SXH đã được Bộ Y tế cấp phép lưu hành tại Việt Nam. Đây là vắc xin đã được sử dụng tại nhiều quốc gia và có hiệu quả lên đến 80%. Với vắc xin ngừa SXH, Việt Nam đang có thêm một giải pháp hiệu quả hỗ trợ cho công tác phòng, chống SXH.

Vắc xin này sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh SXH, nhất là giảm nguy cơ bị nặng, tức là nếu bị mắc bệnh sau tiêm vắc xin thì tình trạng bệnh cũng sẽ nhẹ. Tuy nhiên, nguy cơ mắc bệnh SXH vẫn còn rất cao do mầm bệnh và muỗi vằn luôn có sẵn trong cộng đồng. Hơn nữa, SXH có thể gặp ở mọi nhóm tuổi, trong khi vắc xin hiện tại chỉ có chỉ định tiêm cho người từ 4 tuổi trở lên.

Bác sĩ chuyên khoa 2 (BSCK2) Nguyễn Thanh Linh, Phó Giám đốc Thường trực Sở Y tế cho biết: “Để tối ưu hóa hiệu quả của vắc xin ngừa SXH và bảo vệ cho nhóm chưa đến tuổi chỉ định tiêm vắc xin, cần duy trì và triển khai thường xuyên các biện pháp truyền thống, giải pháp tổng hợp và đang có hiệu quả là kiểm soát véc tơ, diệt lăng quăng và muỗi.

Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo các quốc gia dù có áp dụng giải pháp vắc xin ngừa SXH, vẫn phải bám sát chiến lược tích hợp với kiểm soát véc tơ nhằm đạt được hiệu quả kiểm soát dịch tối ưu. Các quốc gia trong khu vực như Indonesia, Thái Lan dù đã cấp phép sử dụng vắc xin ngừa SXH, vẫn đang áp dụng giải pháp toàn diện, tổng hợp trong phòng, chống SXH”.

Tại Tiền Giang, tuần 22 năm 2025, toàn tỉnh ghi nhận 23 trường hợp mắc bệnh SXH, giảm 23,3% so với trung bình tuần trước. Tuy nhiên, tổng số ca SXH tích lũy từ đầu năm 2025 đến tuần 22 là 647 ca, tăng 43,8% so với tuần cùng kỳ năm 2024 và tăng gần 6% so với số mắc cộng dồn của cùng kỳ năm 2024. Các huyện có số ca mắc SXH trên 100.000 dân dẫn đầu cả tỉnh Tiền Giang là Cai Lậy, Chợ Gạo và Châu Thành.

Theo các chuyên gia, biến đổi khí hậu là một trong những nguyên nhân làm gia tăng nguy cơ bùng phát dịch SXH trong năm 2025. Biến đổi khí hậu gây ra hiện tượng thời tiết cực đoan, hạn hán, xâm nhập mặn khiến nước ngọt khan hiếm, buộc người dân phải tích trữ nước, tạo môi trường thuận lợi cho muỗi sinh sôi. Mưa trái mùa bất thường cũng góp phần làm tăng mật độ muỗi truyền bệnh.

CHỦ ĐỘNG PHÒNG DỊCH

Theo BSCK2 Nguyễn Thanh Linh, Phó Giám đốc Thường trực Sở Y tế, công tác phòng, chống dịch bệnh SXH không chỉ là nhiệm vụ của ngành Y tế, của các cấp chính quyền, mà còn là trách nhiệm chung của mỗi gia đình, mỗi người dân trên địa bàn tỉnh Tiền Giang. Do đó, để chủ động triển khai các biện pháp phòng, chống SXH, không để dịch bùng phát, hạn chế tối đa số ca mắc và tử vong do SXH.

BSCK2 Nguyễn Thanh Linh đề nghị UBND các cấp quan tâm chỉ đạo và huy động các ban, ngành, tổ chức chính trị - xã hội phối hợp với ngành Y tế triển khai Chiến dịch Diệt lăng quăng tại địa phương đảm bảo tất cả các hộ gia đình tại vùng có dịch và có nguy cơ phải được kiểm tra, giám sát các bể, dụng cụ chứa nước, các vật dụng, đồ phế thải, nơi sinh sản của muỗi để tiến hành các hình thức tiêu diệt lăng quăng. Đồng thời, UBND các cấp thường xuyên tổ chức các đoàn công tác kiểm tra, giám sát, chỉ đạo phòng, chống dịch SXH tại các “điểm nóng”, các khu vực có nguy cơ bùng phát dịch.

Thực hiện xử phạt nghiêm theo Nghị định 117 của Chính phủ đối với các tổ chức, cá nhân không thực hiện các biện pháp phòng, chống SXH, có nguy cơ làm lây lan dịch bệnh để nâng cao ý thức của cộng đồng trong công tác phòng, chống dịch bệnh tại địa phương. Duy trì mạng lưới cộng tác viên ở các xã, phường, thị trấn trọng điểm về SXH với mục tiêu phát hiện sớm, xử lý kịp thời không để dịch lan rộng.

BSCK2 Nguyễn Thanh Linh cũng đề nghị các sở, ban, ngành, đoàn thể có chỉ đạo xuyên suốt từ cấp tỉnh đến cấp cơ sở về việc lồng ghép nội dung phòng, chống SXH vào nội dung sinh hoạt, truyền thông định kỳ; đồng thời, có biện pháp giám sát việc chấp hành của cán bộ, đoàn viên, hội viên. Phối hợp cùng ngành Y tế tổ chức các chiến dịch vệ sinh môi trường, diệt lăng quăng phòng, chống SXH.

Riêng đối với ngành Y tế, BSCK2 Nguyễn Thanh Linh cho biết, Sở Y tế đã chỉ đạo giám sát chặt chẽ, phát hiện sớm các ổ dịch SXH xuất hiện trên địa bàn, tổ chức xử lý triệt để ngay khi phát hiện các ổ dịch, không để dịch bùng phát, lan rộng, kéo dài. Song song đó, thực hiện tốt công tác thu dung bệnh nhân, điều trị kịp thời, hạn chế tối đa các trường hợp chuyển nặng, tử vong và thực hiện tốt vệ sinh môi trường, không để lây nhiễm chéo trong các cơ sở y tế.

Tổ chức tập huấn về công tác giám sát bệnh nhân, giám sát côn trùng, kỹ thuật phun hóa chất, diệt lăng quăng, xử lý ổ dịch, kỹ năng truyền thông cho cán bộ y tế dự phòng. Tập huấn về phác đồ điều trị, xử lý cấp cứu bệnh nhân cho cán bộ y tế làm công tác điều trị tại tất cả các tuyến. Cập nhật và báo cáo kịp thời tình hình dịch bệnh qua phần mềm báo cáo bệnh truyền nhiễm theo quy định tại Thông tư 54 của Bộ Y tế, đặc biệt lưu ý việc cập nhật thông tin những ca bệnh nặng xin về và tử vong do SXH, để tránh thống kê bỏ sót các trường hợp tử vong.

Việc kiểm soát dịch bệnh không chỉ dừng lại ở các biện pháp giám sát dịch tễ, kiểm soát véc tơ truyền bệnh hay nâng cao năng lực điều trị của ngành Y tế. Điều quan trọng hơn cả là sự chủ động và ý thức phòng bệnh từ mỗi cá nhân và cộng đồng.

Do đó, mỗi người dân hãy tự bảo vệ sức khỏe cho chính mình, gia đình mình, góp phần cho cả cộng đồng cùng phòng, chống SXH thông qua hành động thiết thực là dành 10 - 15 phút mỗi tuần để tự làm sạch nơi mình làm việc, sinh sống, từ trong nhà đến xung quanh nhà, không để đọng nước làm phát sinh lăng quăng. Đây là biện pháp dễ làm, không tốn nhiều chi phí và mang lại hiệu quả thiết thực cho công tác phòng, chống SXH.

THỦY HÀ