Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 22 sẽ thảo luận vấn đề Biển Đông

Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 22 sẽ diễn ra từ ngày 24 đến 25-4 tại Brunei. Bên cạnh những vấn đề nóng đang được dư luận khu vực và quốc tế quan tâm, kỳ họp này ASEAN sẽ ưu tiên đẩy nhanh quá trình xây dựng Cộng đồng ASEAN vào năm 2015. Đó là khẳng định của Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Quang Vinh trong cuộc trả lời phỏng vấn báo chí trước thềm Hội nghị.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Quang Vinh. Ảnh: Mạnh Hùng

Phóng viên (PV): Thưa Thứ trưởng, đề nghị ông cho biết những nội dung chính sẽ được bàn thảo tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 22 diễn ra tại Brunei từ 24 đến 25-4 tới?

Thứ trưởng Phạm Quang Vinh: Dự kiến, ưu tiên cao của Hội nghị lần này là bàn những định hướng ưu tiên trong năm 2013 của ASEAN, cũng như bàn về các biện pháp hợp tác dưới chủ đề do Brunei đề xuất là “ASEAN - Người dân và tương lai của chúng ta”.

Cụ thể: Một là, định hướng ưu tiên của ASEAN trong năm 2013 và định hướng tương lai cho ASEAN, từ nay đến năm 2015 và sau 2015. Thứ hai, tập trung vào trọng tâm ưu tiên làm sao đẩy nhanh lộ trình xây dựng cộng đồng ASEAN tới 2015. Thứ ba, làm sao phát huy vai trò chủ đạo, trung tâm của ASEAN trong các vấn đề quan trọng của khu vực và trong cấu trúc khu vực đang định hình. Cuối cùng, theo thông lệ các nhà lãnh đạo ASEAN sẽ bàn về các vấn đề khu vực cùng quan tâm.

PV: Xin Thứ trưởng cho biết tại Hội nghị lần này, Việt Nam dự kiến sẽ có những đóng góp gì cho quá trình đoàn kết, ổn định và phát triển của ASEAN?

Thứ trưởng Phạm Quang Vinh: Chúng ta sẽ tiếp tục chủ động tham gia tích cực, có trách nhiệm vào những công việc chung của ASEAN, làm sao đề cao được đoàn kết, hướng ASEAN vào những lĩnh vực ưu tiên phù hợp với lợi ích của các nước thành viên. Đồng thời tăng cường quan hệ của ASEAN với các nước đối tác.

Chúng ta ủng hộ các mục tiêu của ASEAN, đồng thời cùng hỗ trợ ASEAN xây dựng được Cộng đồng cũng như hợp tác với ASEAN trong ứng phó với các thách thức đang đặt ra như biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh, phòng chống tội phạm xuyên quốc gia… Việt Nam sẽ tham gia đóng góp vào những ưu tiên đó của ASEAN.

PV: Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN hồi đầu tháng này, các nước ASEAN đã nhất trí về việc Hội nghị cấp cao lần thứ 22 sẽ hướng tới mục tiêu chung của ASEAN trong đó có đẩy nhanh tiến độ xây dựng Cộng đồng, tranh thủ sự hỗ trợ của các đối tác cho tiến trình xây dựng Cộng đồng. Xin Thứ trưởng cho biết rõ thêm về nội dung này?

Thứ trưởng Phạm Quang Vinh: ASEAN đã có một lộ trình xây dựng cộng đồng một cách toàn diện tổng thể trên tất cả các lĩnh vực, đặc biệt là trên 3 trụ cột chính là chính trị - an ninh, kinh tế và văn hóa - xã hội từ nay đến 2015. Chính vì vậy ASEAN cần phải tranh thủ các nước đối tác.

Trước hết là khuyến khích sự tham gia của các đối tác vào hợp tác trong khu vực. Thứ hai là ASEAN sẽ thúc đẩy, phối hợp cùng với các đối tác xây dựng và chia sẻ chuẩn mực ứng xử ở khu vực, đặc biệt là xây dựng các thỏa thuận hợp tác và các hiệp ước để có thể đảm bảo được hòa bình, ổn định và hợp tác phát triển trong khu vực. Thứ ba là đẩy mạnh việc liên kết kinh tế trong trụ cột kinh tế của ASEAN, làm sao cho ASEAN thực sự liên kết, là một thể thống nhất về thị trường.

Để đạt được các tiêu chí và chỉ tiêu về mặt liên kết kinh tế từ nay đến 2015 là rất cao, cho nên ASEAN cần phải sử dụng được cả về nguồn lực lẫn kinh nghiệm của các đối tác... Thứ tư là lĩnh vực hợp tác ứng phó với các thách thức an ninh phi truyền thống như biến đổi khí hậu, thiên tai dịch bệnh, phòng chống tội phạm xuyên quốc gia…

ASEAN có những nỗ lực của mình nhưng một mình ASEAN không thể làm hết được, cho nên rất cần sự hợp tác chung của khu vực, của quốc tế, đặc biệt là các đối tác, trong bối cảnh đó có rất nhiều lĩnh vực ưu tiên.

Thế mạnh của ASEAN trong thời gian qua là vai trò chủ động của ASEAN, gắn kết được các đối tác cùng với mình. Chắc chắn trong thời gian tới ASEAN sẽ tiếp tục thúc đẩy hợp tác này, và đây là một bộ phận trong xây dựng cấu trúc của khu vực để có thể bảo đảm được lợi ích của ASEAN, của khu vực và của môi trường hòa bình, ổn định ở đây.

PV: Bên cạnh xây dựng Cộng đồng, trong năm nay, ASEAN tiếp tục đề cao việc tăng cường đoàn kết, phát huy vai trò chủ đạo của khối trong xử lý các vấn đề quan trọng liên quan đến hòa bình, an ninh của khu vực. Theo Thứ trưởng, ASEAN cần làm gì để đạt được các mục tiêu này?

Thứ trưởng Phạm Quang Vinh: Việc bảo đảm môi trường hòa bình, ổn định là rất quan trọng với ASEAN. Để đoàn kết, phát huy vai trò chủ động, theo tôi: Một là, ASEAN phải dựa trên những thành tựu, những đóng góp của mình và tiếp tục phát huy thêm lên, đặc biệt trong việc xây dựng và đề xuất được những chương trình nghị sự và những lĩnh vực ưu tiên chung của toàn khu vực, trong đó có của ASEAN. ASEAN phải chủ động tham vấn trong nội khối và từ đó tham vấn các nước đối tác, xây dựng Cộng đồng không chỉ là nội dung của ASEAN nữa mà thành ưu tiên chung của khu vực để chung tay đóng góp.

Thứ hai, ASEAN phải tiếp tục phối hợp với các đối tác làm sao xây dựng cho được các chuẩn mực của khu vực, đồng thời xây dựng các cơ chế đảm bảo thực hiện được những cam kết đã được thỏa thuận, những chuẩn mực ứng xử đã được thỏa thuận.

Thứ ba, ASEAN có một loạt các hệ thống của các tổ chức, các khuôn khổ hợp tác. Đây là nơi ASEAN cần tiếp tục thúc đẩy hơn nữa trong việc hợp tác với các đối tác. Trong khuôn khổ này ASEAN phải phát huy được vai trò chủ động.

Điểm nữa là để phát huy được đoàn kết, chắc chắn ASEAN phải dựa trên Hiến chương, đồng thời phải làm đúng phương thức làm việc của ASEAN, mà thể hiện chính ở chỗ tham vấn rộng rãi, sâu rộng và đồng thuận.

Trong quá trình trao đổi, ngay trong nội bộ ASEAN không phải lúc nào cũng có những đồng nhất về quan điểm, do đặc thù của các nước trong ASEAN rất khác nhau, nhưng qua tham vấn và đồng thuận, người ta sẽ xác định được các lĩnh vực ưu tiên, mà có thể xâu chuỗi với nhau, từ đó có các quyết sách về mặt chính trị.

PV: Một vấn đề đang được quan tâm hiện nay là những tranh chấp tại Biển Đông. Xin Thứ trưởng cho biết các nhà lãnh đạo ASEAN dự kiến sẽ đưa ra thảo luận vấn đề này như thế nào tại Hội nghị cấp cao?

Thứ trưởng Phạm Quang Vinh: Vấn đề Biển Đông trong thời gian qua và đặc biệt gần đây, vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp, thậm chí có chiều hướng gia tăng. Do đó, chúng tôi cho rằng, tại Hội nghị cấp cao tới các nhà lãnh đạo ASEAN chắc chắn sẽ phải thảo luận làm sao để có các biện pháp bảo đảm môi trường hòa bình, ổn định, an ninh ở Biển Đông. Đây là mục tiêu rất cao.

Dự kiến các nhà lãnh đạo ASEAN sẽ cho ý kiến chỉ đạo về phương hướng, sẽ tiếp tục phấn đấu trong thời gian tới để đạt các mục tiêu chung này như thế nào. Theo tôi, những nội dung quan trọng mà ASEAN thỏa thuận cần tiếp tục phát huy, đó là phải bảo đảm các nỗ lực xây dựng lòng tin, thực hiện kiềm chế, không làm phức tạp thêm tình hình.

Thứ hai là phải đề cao, đồng thời bảo đảm thực hiện hiệu quả những cam kết, những thỏa thuận đã có liên quan đến vấn đề Biển Đông, trong đó có Tuyên bố 6 nguyên tắc của ASEAN, Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) cũng như tuyên bố của Hội nghị cấp cao ASEAN - Trung Quốc kỷ niệm 10 năm DOC, trong đó rất nhiều nguyên tắc chung đã được đề ra. Tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển (UNCLOS)…

Tôi cho rằng, thời gian qua, ASEAN đã chủ động đề xuất và có rất nhiều nỗ lực làm sao sớm đi vào đàm phán với Trung Quốc về Bộ quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC).

PV: Xin cảm ơn Thứ trưởng./.

(Theo cpv.org.vn)