Phát hiện mới về đờn ca tài tử

Ngày 11-7, tại Hội nghị âm nhạc truyền thống quốc tế diễn ra tại Thượng Hải (Trung Quốc), các nghệ sĩ đờn ca tài tử Việt Nam đã có buổi trình diễn. Đặc biệt, ngoài các bài bản quen thuộc, lần này các nghệ sĩ tài tử Việt Nam trình diễn tiết mục hòa tấu “Vũ khúc Đông Dương” - một bản nhạc tài tử được ký âm cổ nhất trong lịch sử âm nhạc tài tử Việt Nam vừa được phát hiện và phục dựng lại theo chữ nhạc truyền thống. Đây là một cơ hội tốt để quảng bá nghệ thuật đờn ca tài tử Việt Nam với thế giới khi đờn ca tài tử đang chờ được tổ chức UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Đơn ca Ông thần lu (Tài tử Minh Đức biểu diễn) - một trong những tiết mục trình diễn tại Thượng Hải, Trung Quốc.

Bản nhạc tài tử Vũ khúc Đông Dương được nhà nghiên cứu - nhạc sĩ Nguyễn Lê Tuyên, hiện là giảng viên và nhà nghiên cứu âm nhạc Việt Nam tại Đại học Quốc gia Australia, phát hiện hồi tháng 3 tại Thư viện Quốc gia Pháp.

Vũ khúc Đông Dương chính là bản ký âm của ông Julien Tiersot - một nhà nghiên cứu dân tộc học, nhạc học nổi tiếng người Pháp. Năm 1900, ông Julien Tiersot đã ký âm lại bản nhạc này khi một ban nhạc tài tử của Việt Nam sang biểu diễn tại Hội chợ thế giới ở Paris (Pháp) với tư cách đại diện cho văn hóa Đông Dương. Khi đó, một cô đào nổi tiếng người Pháp là Cléo de Mérode đã múa trên nền nhạc tài tử của Việt Nam tại sân khấu ở hội chợ này.

Ngay khi phát hiện, ông Nguyễn Lê Tuyên đã gửi tới nhiều nhà nghiên cứu của Việt Nam như GS-TS Trần Văn Khê, GS Trần Quang Hải, nhạc sư Vĩnh Bảo, TS Mai Mỹ Duyên, TS Nguyễn Thị Mỹ Liêm, nhạc sĩ Huỳnh Khải, nhà nghiên cứu Bùi Trọng Hiền… để tham khảo các ý kiến. Và bản nhạc này đã được phục dựng để trình diễn tại hội nghị lần này với sự tham dự của trên 500 nhạc sĩ, nhà nghiên cứu âm nhạc truyền thống đến từ nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới.

Hòa tấu "Vũ khúc Đông Dương" sẽ được trình diễn cùng 9 tiết mục: hòa tấu Liên Nam, độc tấu đàn tranh Giang Nam, song ca nam nữ Bến xuân, hòa tấu Phú Lục, tam tấu đàn Đối hạ, đơn ca nữ Dạ cổ hoài lang, tứ tấu Văn thiên tường (lớp dựng), đơn ca Ông thần lu và hòa tấu vọng cổ… tại Hội nghị âm nhạc truyền thống quốc tế ở Thượng Hải (Trung Quốc) từ ngày 11 đến ngày 17-7. 10 tiết mục này sẽ được giới thiệu qua 5 suất diễn (mỗi suất 60 phút) trong suốt thời gian diễn ra hội nghị.

Bà Vũ Kim Anh, Phó Giám đốc Sở VH-TT-DL TP. Hồ Chí Minh, cho biết: “Việc chọn giới thiệu bản nhạc tài tử được ký âm được cho là cổ nhất Việt Nam này tại hội thảo của Hội nghị âm nhạc truyền thống quốc tế sắp tới sẽ là một cơ hội tốt để tôn vinh, quảng bá âm nhạc truyền thống của Việt Nam, đặc biệt là nhạc tài tử đến với bạn bè quốc tế. Việc này càng ý nghĩa hơn trong bối cảnh hồ sơ nghệ thuật đờn ca tài tử Việt Nam đang trình Tổ chức Giáo dục, khoa học và văn hóa của Liên Hợp Quốc (UNESCO) đề nghị công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại”.

(Theo sggp.org.vn)